Ambassadeur Sondland over 'voor-wat-hoort-wat': ik volgde bevelen Trump op

De Amerikaanse ambassadeur bij de Europese Unie, Gordon Sondland, heeft ook in een openbaar verhoor onder ede verklaard dat er sprake was van 'voor-wat-hoort-wat' tussen president Trump en Oekraïne. Die quid pro quo ligt aan de basis van het afzettingsonderzoek van het Huis van Afgevaardigden dat tegen de Amerikaanse president loopt.

Als de Oekraïense president Zelensky het Witte Huis wilde bezoeken, zegt Sondland, dan moesten de Oekraïners beloven een onderzoek te starten naar Trumps politieke tegenstanders en daar vooral publiciteit aan geven. Om de druk op te voeren, werden honderden miljoenen dollars aan militaire steun bevroren. Dat maakte volgens hem allemaal onderdeel uit van de quid pro quo.

Trumps persoonlijke advocaat, Rudy Giuliani, speelde hierin volgens Sondland een grote rol:

Sondland wordt door de onderzoekscommissie van het Huis van Afgevaardigden gehoord. Dat verhoor is rechtstreeks te volgen via deze NOS-livestream.

De Democraten denken dat Trump zijn macht misbruikte en zijn ambtseed schond. Hij zou zijn persoonlijke politieke belangen boven het landsbelang hebben gesteld. De Republikeinen noemen het afzettingsonderzoek een lastercampagne tegen de president.

Volgens Sondland droeg Trump hem op om samen te werken met Rudy Giuliani, Trumps persoonlijke advocaat. Dat wilde hij niet, maar toch stemde hij in, staat in de verklaring (.pdf) die hij aan het begin van zijn verhoor voorlas. "We snapten allemaal dat als we weigerden om met Giuliani te werken, we een belangrijke mogelijkheid zouden verliezen om de relatie tussen de Verenigde Staten en Oekraïne te verstevigen. Dus we volgden de bevelen van de president op."

Het was vervolgens Giuliani die de Oekraïense onderzoeken gelastte. Sondland: "Hij uitte de wensen van de president en we wisten dat de onderzoeken belangrijk waren voor de president." Dus zette Sondland samen met anderen de regering in Kiev onder druk. Dat ook de militaire hulp afhankelijk was van de onderzoeken, kreeg hij niet van Giuliani te horen, maar concludeerde hij zelf. "Twee plus twee maakt vier."

Giuliani weigert om voor het Congres te getuigen. Trump herhaalde vandaag dat er geen sprake was van een 'voor-wat-hoort-wat'.

Volgens de president moet het afzettingsonderzoek worden gesloten:

Twee weken geleden bleek al dat Sondland een voor de president belastende verklaring had toegevoegd aan zijn eerdere, besloten getuigenis voor de Huis-commissie. De EU-ambassadeur zei vandaag dat de top van Trumps regering, onder wie vicepresident Pence en minister van Buitenlandse Zaken Pompeo, op de hoogte waren van de gang van zaken. "Iedereen wist ervan. Het was geen geheim."

Hij benadrukte dat hij tegen het bevriezen van de militaire hulp was en daarover ook zijn zorgen uitte naar Pence. "Ik was te goeder trouw. Als iemand die door de president was benoemd, volgde ik zijn aanwijzingen op." Een topmedewerker van de vicepresident ontkent dat Pence en Sondland ooit over de hulp en de Oekraïense onderzoeken hebben gepraat.