Stevige botsing coalitie en oppositie blijft uit in 'lief tegen lief'-debat
De eerste dag van het belangrijkste debat over de kabinetsplannen van 2020 is in tegenstelling tot voorafgaande jaren redelijk rustig verlopen. Oppositiepartijen, zoals GroenLinks, de SP en de PvdA, toonden hun bereidheid zich constructief op te stellen, maar willen wel dat de kabinetsplannen worden bijgeschaafd. Er moet bijvoorbeeld meer gebeuren aan het lerarentekort, het woningtekort en aan de salarissen voor werknemers in de zorg en bij de politie.
De vriendelijke toon van het eerste deel van de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) was opvallend. "Normaal gaat het hard tegen hard en is dit debat een politieke veldslag", zegt politiek verslaggever Arjan Noorlander. "Nu was het lief tegen lief."
De SP, die vorig jaar geen goed woord over had voor het kabinet-Rutte, zei nu bereid te zijn om "samen" oplossingen te zoeken. PvdA-leider Asscher dankte "de harde werkers van Vak K", het deel in de plenaire zaal waar het kabinet zit.
Niet op voorhand tegen
GroenLinks beloofde niet op voorhand tegen het kabinet te stemmen. "Wij winnen er niets mee om strategisch tegen te stemmen. Plannen die de situatie verbeteren en niet verslechteren, zullen we steunen", zei GroenLinks-leider Klaver. En PVV-leider Wilders gebruikte een groot deel van zijn spreektijd om aandacht te vragen voor zijn 'minder-Marokkanen-zaak' en liet de meeste coalitiepartijen daarna hun verhaal doen.
Noorlander verklaart de vriendelijke toon onder meer uit het feit dat er de komende tijd geen verkiezingen zijn en de politieke partijen de tijd nemen om hun positie te bepalen. "Het is nu niet nodig om elkaar hard te bestoken." Ook zit er veel geld in de begroting, dus is er ruimte om aan extra wensen van de oppositie tegemoet te komen, aldus Noorlander.
De Algemene Politieke Beschouwingen, doorgaans meteen na Prinsjesdag, zijn twee dagen waarin alle Kamerfracties hun mening over de plannen voor het nieuwe jaar.
Lees hier de concrete plannen (en plannetjes) van het kabinet.
Een veelheid aan onderwerpen passeerde vandaag de revue: de gevolgen van de stikstof-uitspraak, het milieu, de Urgenda-uitspraak, de koopkracht, het immigratiebeleid, het leenstelsel, islamitische scholen, meer winstbelasting voor bedrijven, de woningmarkt en de aanpak van de criminaliteit. Alle partijen stonden stil bij de liquidatie van de Amsterdamse strafadvocaat Derk Wiersum.
Bereidheid
Behalve het lerarentekort was er geen enkel onderwerp dat het politieke debat domineerde. Morgen moet premier Rutte antwoord geven op de verzoeken uit de Tweede Kamer. "Bij het kabinet is zeker bereidheid om mee te denken met de wensen van de oppositie", zegt Noorlander.
Tijdens de beschouwingen van vorig jaar, die grotendeels over de omstreden afschaffing van de dividendbelasting gingen, liep het debat aanzienlijk stroever. De oppositie was getergd dat hun voorstellen werden weggeveegd door de regering en dat er van een "uitgestoken hand" geen enkele sprake was.
Kamervoorzitter Arib ontving toen zelfs allerlei brieven en mails van burgers die de toon van het debat te grof vonden. In 2016 was er een fel debat, vooral met PVV-leider Wilders, over de islam. In 2017 was er vanwege de formatie geen debat over de Prinsjesdag-stukken.
Overigens toonden niet alle oppositiepartijen zich mild. Partijleider Thieme van de PvdD hekelde het gebrek aan realiteitszin vanwege de klimaataanpak. Krol van 50Plus was nog pessimistischer over de koopkracht voor ouderen. "Het zijn allemaal loze beloften".
Opvallend was dat veel fractievoorzitters in het debat begonnen over een van hun familieleden:
