Eerste Kamer neemt afscheid van 44 leden
De Eerste Kamer heeft afscheid genomen van de senatoren die niet terugkomen. 44 senatoren verdwijnen na de verkiezingen van vorige week. Een aantal van hen vertrekt uit vrije wil, anderen zijn niet meer gekozen.
De nieuwe Eerste Kamer wordt volgende week geïnstalleerd en verandert dan ingrijpend van samenstelling: de regeringspartijen hebben dan nog maar 32 van de 75 zetels. Tot voor kort hadden ze er nog 38 en sinds een paar weken, nadat senator Anne-Wil Duthler uit de VVD was gezet, 37.
Minderheid geen probleem
Scheidend Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol zei op haar laatste vergaderdag dat het geen probleem hoeft te zijn dat de coalitie geen meerderheid heeft: "Het dwingt het kabinet wetsvoorstellen nog grondiger te doordenken en zo deugdelijk mogelijk te motiveren." Dat ook tussentijds 22 Eerste Kamerleden zijn vertrokken, noemde Broekers te veel.
Op de laatste zittingsdag in oude samenstelling verwierp de senaat nog twee wetsvoorstellen: een over een verbod op asbestdaken en een om de verhuisplicht van wethouders te versoepelen. Daarmee kwam het totale aantal weggestemde wetsvoorstellen sinds de verkiezingen van 2015 op zeven.
Brinkman en Nagel
Onder de mensen die weggaan, is ook CDA-fractievoorzitter Elco Brinkman. Die heeft een zeer lange staat van dienst in Den Haag: hij was eerder onder meer minister van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur, fractievoorzitter in de Tweede Kamer en lijsttrekker bij de verkiezingen van 1994. Broekers zei dat Brinkman in de senaat de "harde, doelgerichte politiek niet schuwde" en dat op zijn aandringen bijvoorbeeld meer geld werd uitgetrokken voor justitie.
Een andere vertrekkende senator is Jan Nagel van 50Plus. Ook hij heeft tientallen jaren politieke ervaring. Hij was actief voor veel verschillende partijen. Van 1977 tot 1983 zat hij ook al in de senaat, toen voor de PvdA, en de laatste jaren was hij een van de voorlieden van 50Plus. Broekers typeerde hem als "de schaker met de zeven politieke levens" en zei dat zijn carrière wordt gekenmerkt door strijd voor politieke vernieuwing.
Andere vertrekkers zijn bijvoorbeeld Roel Kuiper (ChristenUnie), Paul Schnabel en Alexander Rinnooy Kan (D66) en Tineke Strik (GroenLinks).
Broekers zou voorzitter hebben kunnen blijven
Van de mensen die opstappen, heeft Broekers-Knol (VVD) het langst in de Eerste Kamer gezeten: bijna 18 jaar. Zij voerde eerst vooral het woord over justitie-onderwerpen, sinds de zomer van 2013 was ze voorzitter.
SP-fractievoorzitter Tinie Kox, die haar namens de senaat toesprak, noemde Broekers "een dijk van een voorzitter". Volgens Kox zou Broekers breed gesteund worden om voorzitter te blijven als ze in de volgende periode wél zou terugkomen in de senaat. "Ankie Broekers deugt, ze weet van wanten, ze is soepel als het kan en resoluut als het moet", voegde de SP'er eraan toe.
Premier Rutte was ook bij het afscheid van de Eerste Kamerleden. Ook hij prees Broekers als een vanzelfsprekende voorzitter: "Kundig, autonoom en authentiek en bovendien warm in het persoonlijk contact".
Unieke rol
Rutte zei verder dat de Eerste Kamer een unieke rol in het politieke bestel speelt als 'chambre de réflexion'. Volgens de premier houdt de senaat een beetje afstand tot de waan van de dag en heeft de Eerste Kamer ook aandacht voor het bredere perspectief.
Ook de premier erkende dat het kabinet "alles uit de kast zal moeten halen om steun te vinden voor de plannen", nu het ook in de nieuwe Eerste Kamer geen meerderheid heeft.
Zes senatoren die afscheid namen, kregen een koninklijke onderscheiding.
