Waarom de omstreden islamitische school in Amsterdam niet zomaar dicht kan
De gemeente Amsterdam wil het islamitische Cornelius Haga Lyceum zo snel mogelijk sluiten, maar dat kan niet. Minister Slob dreigt de geldkraan dicht te draaien en de omstreden school op slot te gooien. Maar als het schoolbestuur de controleurs van de Inspectie van het Onderwijs toelaat, dan zijn het volgens hoogleraar onderwijsrecht Paul Zoontjens allemaal loze dreigementen.
Wat kan de minister van Onderwijs dan wel doen tegen een school die volgens de inlichtingendiensten wordt beïnvloed door jihadisten? "Op het moment heel erg weinig, dan moet men eerst de wet wijzigen", zegt Zoontjens. Die machteloosheid heeft de overheid aan zichzelf te danken, vindt de hoogleraar van de Universiteit Tilburg. "De politiek heeft er al die jaren niets aan gedaan."
Zes jaar geleden was er namelijk een vergelijkbare discussie over het sluiten van een islamitische school. De Rotterdamse school Ibn Ghaldoun lag toen onder vuur vanwege eindexamenfraude.
Wettelijke bescherming
Straks meer over deze kwestie, eerst uitleg over de wettelijke bescherming van 'bijzondere' scholen. Dat is onderwijs op basis van religieuze opvattingen, zoals christelijk of islamitisch onderwijs. Zo'n onderwijsinstelling mag alleen worden gesloten, of de subsidie ervan mag stop worden gezet:
- Als er te weinig leerlingen zijn.
- Als de kwaliteit van het onderwijs onder de maat is.
- Of als het onderwijsgeld niet volgens de regels besteed is.
Geen van deze zaken is vooralsnog vastgesteld bij het Cornelius Haga Lyceum. Sterker nog: het schoolbestuur zegt dat de beschuldigingen van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) onzin zijn.
"Als er in de brief van de NCTV of in de berichtgeving feiten zouden hebben gestaan, dan hadden we graag gereageerd. Maar gezien die geheel ontbreken, valt er ook niets te reageren", staat in het persbericht van het bestuur.
De gemeente Amsterdam zegt dat er voor de oprichting van de middelbare school al "heel veel" zorgelijke signalen waren. De stad riep in 2015 op tot strengere eisen aan bestuurders van nieuwe scholen, vanwege het conflict met de nieuwe school.
Wethouder Moorman van Onderwijs zegt dat de gemeente er nu alles aan doet om het bestuur aan te pakken. Maar die mogelijkheden zijn beperkt, dus "ik denk dat er ook naar de regelgeving gekeken moet worden".
Een woordvoerder van het ministerie van Onderwijs laat in een reactie weten dat er wordt gewerkt aan nieuwe regelgeving. Er zijn twee wetsvoorstellen "die de minister op termijn meer wettelijke mogelijkheden bieden". Het ene voorstel gaat over het starten van nieuwe scholen. Het andere over wat goed burgerschapsonderwijs is.
Totdat de wet is veranderd, moet de inspectie het doen met de bevoegdheden van nu. Controleurs kloppen de komende tijd (on)aangekondigd aan bij de school. Als het bestuur niet meewerkt dan wordt de bekostiging stopgezet. "Maar een definitieve streep kan de minister niet zetten door dit schoolbudget", zegt Zoontjens. Als de school de controleurs toelaat, moet de geldkraan automatisch weer open.
Geldkraan dicht
Bij de islamitische middelbare school Ibn Ghaldoun ging de geldkraan in 2013 dicht - en uiteindelijk nooit meer open. Na de examenfraude op de Rotterdamse school had de Inspectie geconcludeerd dat de kwaliteit van het onderwijs onvoldoende was. Dat gaf de toenmalige staatssecretaris de mogelijkheid om indirect de deuren van de school te sluiten.
In 2014 kwam in Rotterdam het islamitische Avicenna College ervoor in de plaats. Samen met het Cornelius Haga Lyceum zijn dat nu de enige twee islamitische middelbare scholen in Nederland. Maar de Rotterdamse school heeft helemaal niets te maken met de in opspraak geraakte Amsterdamse school, benadrukt Wim Littooij, de voorzitter van het bestuur van het Avicenna College.
Een keer heeft hij het schoolbestuur van het Cornelius Haga Lyceum naar eigen zeggen ontmoet. "Het was niet bepaald een ontmoeting waarvan ik denk: we gaan de banden aanhalen", zei Littooij gisteren in het NOS Radio 1 Journaal.
Hij is er niet van geschrokken dat de Amsterdamse school wordt beschuldigd van extremistische invloeden op leerlingen. "Die geluiden waren er al voor de start van de school en ook erna. Ik had gehoopt dat het een andere kant op zou gaan, maar blijkbaar is dat niet gebeurd."
De Inspectie van het Onderwijs is tevreden over het Avicenna College. Desondanks vreest Littooij dat de gebeurtenissen rondom het Cornelius Haga ook slecht afstralen op zijn school en de rest van het islamitische onderwijs. "Als het over dit soort dingen gaat is de nuance in de berichtgeving vaak zoek."
