Yago Riedijk over zijn jaren bij IS: het mooie plaatje klopte niet
Yago Riedijk, de 26-jarige Arnhemse Syriëganger die vandaag met verschillende media sprak, reisde af naar IS-gebied omdat de terreurbeweging "het hele pakketje" bood. Dat zegt hij tegen de Volkskrant, die hem interviewde in gevangenschap bij de Koerdisch-Syrische militaire inlichtingendienst in de plaats Rmeilan, in het noordoosten van Syrië.
Vanaf eind 2014 zat Riedijk bij IS. Hij sloot zich naar eigen zeggen aan in reactie op het leed dat hij in Syrië zag. "Wij wilden ze helpen, als moslimbroeders", citeert de krant de IS-strijder. Met de beweging, die op het punt staat militair te worden verslagen, zat hij in Kobani, Raqqa en in Deir al-Zor. Vorige maand gaf hij zich over bij Baghouz, de laatste enclave van IS.
Hoewel hij al die jaren bij IS zat, zegt hij dat hij bij de terreurbeweging niet vond wat hij had verwacht. Hij wilde er als lasser aan het werk, maar moest ook dingen doen die hij niet wilde. Wat hij daarmee bedoelt, wil hij niet toelichten. Riedijk zegt dat hij wel een ontsnappingspoging heeft ondernomen, maar dat die mislukte.
Vandaag zei Riedijk tegen Britse media dat hij met zijn 19-jarige vrouw en pasgeboren zoon naar Nederland wil komen, maar de kans dat dit lukt lijkt klein. Het Nederlandse kabinet is niet van plan om Nederlandse IS-strijders terug te halen voor berechting. Riedijk werd begin vorig jaar al bij verstek veroordeeld voor het zich aansluiten bij een terroristische organisatie.
Bekijk hieronder delen van het interview dat de BBC had met Yago Riedijk:
"Islamitische Staat beweerde dus echt een staat te zijn voor de mensen. Ze wilden goed voor de mensen zorgen. Ze boden het hele pakketje. Je wordt gehersenspoeld. Op internet maken ze er een mooi plaatje van. Uiteindelijk bleek dat dus niet waar te zijn", zegt Riedijk.
Hij erkent wel dat hij ook een strijder was voor de terreurbeweging, in Kobani, maar zegt tegen de krant dat hij daar niet echt heeft gevochten. "Ik raakte gewond voordat we konden beginnen met strijden. Een bombardement. Kneuzingen. Van spieren denk ik. Een paar maanden heb ik toch wel op bed gelegen." Jongens die weigerden te vechten, zijn vastgezet in een gevangenis.
Van de gruwelijkheden van IS had hij naar eigen zeggen geen weet toen hij zich aansloot. Daar voegt hij tegenover de krant aan toe: "Ja, het is oorlog. In een oorlog gebeuren dingen die niet horen te gebeuren. Bloedverspilling van onschuldigen en dergelijke, daar had ik geen benul van." Executies zou hij nooit gezien hebben. "Maar wel de afloop, want ze laten het lijk daar. Voor de mensen, om te zien."
'Opgepakt'
Daarmee spreekt hij tegen wat hij tegen de Britse nieuwszender Sky News zegt. In dat interview zegt hij dat hij de beweging, ook de gruwelijkheden, wel steunde: "Dat moest wel. Als je een negatieve houding hebt tegenover IS, is dat heel gevaarlijk. Dan zien ze je als een rebel en zullen ze je oppakken. Dan zullen ze je waarschijnlijk martelen. Mogelijk zullen ze je zelfs vermoorden."
Riedijk zegt op een gegeven moment in Raqqa gevangen te zijn gezet door IS, wanneer precies is onduidelijk. Naar eigen zeggen werd hij onterecht verdacht van spionage voor de Nederlandse overheid. Over de duur van zijn gevangenschap zegt hij tegen Sky News dat het ging om vier maanden, tegen de Volkskrant zegt hij dat het ging om zeven maanden.
Verder suggereert hij in de cel een zwaar leven te hebben gehad. "Daar denk ik liever niet aan terug. Maar het heeft maanden geduurd voordat mijn armen weer werkten. En ik kon amper lopen." Hij zegt fysiotherapie te hebben gekregen om van de pijn af te komen. Na zijn gevangenschap werd hij in de gaten gehouden, wat ontsnappen volgens hem bemoeilijkte.
Slaven
De Arnhemmer zegt dat hij vijf of zes Nederlandse mannen kende in Baghouz. Een van hen zou zijn gezin weggestuurd hebben. De rest zou er nog zijn, met hun gezin. Ook zou hij in Syrië een inmiddels overleden Nederlands IS-lid hebben gekend met een slaaf. Zelf zegt hij nooit slaven te hebben gehouden.
Zijn veroordeling, zes jaar cel voor lidmaatschap van een terroristische organisatie, noemt hij een bittere pil. Wel zou hij spijt hebben. "Hoe kan ik geen spijt hebben? Ik heb jaren van mijn leven weggegooid. Mijn ouders, familie, ik heb iedereen pijn en verdriet gebracht." Andere Nederlanders zouden onverschilliger zijn over het vonnis tegen hen, denkt hij. "Die willen blijven", citeert de Volkskrant Riedijk.
Britse media spraken dus ook met Riedijk. Zij besteden vooral aandacht aan zijn vrouw, Shamima Begum, die van Britse afkomst is en met wie hij trouwde toen ze 15 was. De vrouw raakte onlangs haar Britse nationaliteit kwijt.
Tegenover de Volkskrant zegt Riedijk wat hij ook tegen de Britse media zegt: hij had eerst geen interesse in Begum. Later hebben ze elkaar ontmoet en toen zijn ze toch getrouwd. "Mijn vrouw en mijn gezin zijn het enige positieve dat uit deze ervaring is gekomen."
Begum beviel onlangs van een zoon. Riedijk wil niet denken aan zijn andere kinderen, een zoon en een dochter, die hij in Syrië verloor door verhongering. "Want dat is gewoon vreselijk moeilijk voor me. Die zijn aan het einde in de dorpen overleden."
Correspondent Marcel van der Steen sprak de laatste tijd met meerdere Syriëgangers, hij vertelt over hoe geloofwaardig het verhaal van Riedijk volgens hem is:
