Adviesraad slaat alarm om kernwapens en vraagt om actie
Het aantal nieuwe kernwapens dat wordt ontwikkeld en verspreid en de toegenomen spanningen tussen kernwapenstaten vormen een groot risico voor de internationale veiligheid. Er moet daarom zo snel mogelijk onder VN-vlag over deze bedreigingen worden gepraat.
Dat zegt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV).
Omdat kernwapenlanden zelf geen actie ondernemen om de dreigende situatie te bespreken, adviseert de raad dat Nederland de kwestie bij de VN aankaart. Er zou een commissie aan de slag moeten om nieuwe wapenbeheersingsplannen te maken, omdat die uit de vorige eeuw volgens de raad niet meer toereikend zijn.
Daarnaast ontstaat door ingewikkelde communicatie een groter risico op onbedoelde escalatie, stelt de raad.
"De aandacht voor conventionele wapens is verwaarloosd en dan wordt de situatie met kernwapens gevaarlijker", zegt AIV-voorzitter Jaap de Hoop Scheffer. "Landen moeten uit hun strandstoel komen".
Wapenbeheersing is belangrijk, maar de raad erkent dat kernwapens een rol blijven spelen. Duidelijk blijft dat het bezit van kernwapens alleen gerechtvaardigd is "ter voorkoming van oorlog".
Alles moet op alles gezet worden om te voorkomen dat ooit weer een kernwapen tot ontploffing komt
Volgens de raad bestaat het risico dat meer landen dan nu kernwapens krijgen.
Nu beschikken de Verenigde Staten, Rusland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China, Israël, Pakistan, India en Noord-Korea over een nucleair vernietigingsarsenaal. Volgens de raad werken al deze landen aan modernisering van hun wapens en zijn ze meer bezig met de 'afschrikking' in plaats van het initiatief te nemen tot beheersing en vermindering.
Dat president Trump twijfel heeft gezaaid over de Amerikaanse rol in de NAVO en bescherming van grondgebied in Europa maakt de situatie ingewikkelder. Nederland moet in de NAVO pleiten voor een dialoog met Rusland en China, schrijft de raad, die vindt dat alles op alles gezet moet worden om te voorkomen dat ooit weer een kernwapen wordt ingezet.
Dat de Amerikanen dit weekend het verdrag over middellange raketten dreigen op te zeggen maakt de situatie er niet eenvoudiger op, zegt de voorzitter van de AIV, Jaap de Hoop Scheffer.
Kernwapens zijn vreselijke wapens maar je moet niet in de situatie komen waarin een ander je kan bedreigen zonder dat je daarop zou kunnen reageren
Nucleaire taak
Ontwapenen is belangrijk, maar vanwege de veiligheid moet Nederland volgens de raad de nucleaire taak van de F-16-straaljager wel voortzetten met de nieuwe F-35. De Tweede Kamer is daar tegen.
"Kernwapens zijn vreselijke wapens, Maar je moet niet in een situatie komen waarin een ander je gaat bedreigen zonder dat je daar op zou kunnen reageren", aldus AIV-voorzitter De Hoop Scheffer.
In 2017 stemden 122 landen in de VN vóór een kernwapenverbod. Maar omdat er geen kernwapenstaten meededen heeft dat verdrag vooral symbolische waarde.
