Brexit-deal, de herkansing: lukt het May nu wel?
De Britse premier May moet vanmiddag haar plan B uit de doeken doen in het Lagerhuis. Hoe gaat ze proberen alsnog een meerderheid van de parlementsleden achter zich te krijgen?
May had maar een paar dagen de tijd om een alternatief plan in elkaar te zetten, na die historische nederlaag in het parlement afgelopen week. Daarvoor ging ze het gesprek aan met haar politieke tegenstanders: zowel bij de oppositie, als binnen haar eigen partij. Maar haar belangrijkste tegenstander, Labour-leider Jeremy Corbyn, ging niet in op May's uitnodiging.
Corbyn wilde alleen met haar in gesprek als ze publiekelijk het no-deal-scenario zou uitsluiten. Daar wilde de premier niet aan beginnen. Strategisch gezien is het in May's voordeel als dat gevreesde scenario boven de markt blijft hangen: dat moet immers de druk verhogen op zowel de EU als parlementsleden om uiteindelijk toch in te stemmen. Tegelijkertijd kan de regering het ook niet zo maar van tafel vegen. Een no-deal-brexit is immers wettelijk waar de Britten op terugvallen als er voor geen enkele andere oplossing een meerderheid is gevonden.
Zonder een goed gesprek tussen de twee belangrijkste politieke leiders lijkt het ook onwaarschijnlijk dat May bereid is om over links te gaan en een meerderheid te zoeken met behulp van Labour. Daarnaast zou de regering dan ook moeten opschuiven richting een veel zachtere brexit, aangezien een aanzienlijk deel van de Labour-parlementariërs daar wel voor te porren lijkt.
Verschillende kranten in Groot-Brittannië schreven echter dat May zo'n stap niet aandurft. Daarmee zou ze immers een flink deel van haar eigen fractie in de gordijnen jagen. De fanatieke brexit-vleugel bij de Conservatieven zal nooit met een zachtere brexit akkoord gaan en het ook als verraad beschouwen. Een scheuring van de partij ligt daarmee op de loer.
Dat zou betekenen dat May toch gaat proberen tegemoet te komen aan de zorgen van de 118 Conservatieve parlementsleden die tegen haar deal stemden vorige week. En ook aan de zorgen van de DUP, de kleine Noord-Ierse partij die de Conservatieven nu via gedoogsteun aan een meerderheid helpt.
Zij willen vooral af van de zogenaamde backstop, het mechanisme in dit brexit-akkoord dat onder alle omstandigheden de Noord-Ierse grens open moet houden. Mochten de Britten in deze vangnetconstructie terechtkomen, dan zullen ze nog veel EU-regels moeten blijven volgen en kunnen ze er ook niet op eigen houtje uitstappen. Daarnaast zit er geen einddatum op: hij blijft van kracht zolang er tot niks beters is besloten. Dat vinden de tegenstanders in het Britse parlement onacceptabel.
Dus als May in haar plan B kiest om de meerderheid 'over rechts' te behalen, zal ze de EU bereid moeten vinden iets aan die backstop te doen. Tot nu toe toonde de Europese Unie, en met name Ierland, die bereidheid niet.
De Sunday Times berichtte gisteren dat May wil voorstellen om de backstop uit het akkoord te halen en het onder te brengen in een speciaal bilateraal verdrag met Ierland. Maar dat plan, waarvan Downing Street overigens zei "zich er niet in te herkennen", werd door de Ierse regering direct naar de prullenmand verwezen. Onderhandelingen over de buitengrens van de EU verlopen via Brussel, maakte de Ierse minister van Buitenlandse Zaken Simon Coveney duidelijk.
Kortom, als dit inderdaad de strategie van May wordt, kleven er enorme risico's aan. Het parlement zal op dinsdag 29 januari opnieuw stemmen over May's nieuwe plan.
