Krijgt Brazilië een 'Tropische Trump' als president?
Dertien kandidaten doen vandaag mee aan de presidentsverkiezingen in Brazilië. Maar de afgelopen weken draaide alles maar om één man: Jair Messias Bolsonaro. Deze 'Tropische Trump' leidt in alle peilingen.
Een maand geleden overleefde hij een aanslag op zijn leven en sindsdien nam zijn populariteit alleen maar toe. Na jaren van crisis en corruptieschandalen denken veel Brazilianen dat de omstreden politicus verandering kan brengen. Ze geven de linkse Arbeiderspartij (PT) van de opgesloten oud-president Lula de schuld van alle malaise.
Dat doet Bolsonaro ook, in felle bewoordingen. Tijdens een campagnebijeenkomst in de deelstaat Acre greep hij het statief van een cameraman, deed alsof het een mitrailleur was en zei: "We schieten het linkse tuig hier dood. We jagen die parasieten weg. Laat ze oprotten naar Venezuela, als ze dat zo'n geweldig land vinden".
De regering hoeft geen beul aan te nemen om de trekker over te halen. Ik doe dat vrijwillig.
Hoewel Bolsonaro al bijna dertig jaar in de politiek zit, zien zijn aanhangers hem als een outsider. Voor hen is hij een sterke leider die opstaat tegen de gevestigde orde en durft te zeggen waar het op staat.
Vooral zijn belofte om de criminaliteit keihard aan te pakken valt goed. Vorig jaar werden er in Brazilië bijna 64.000 moorden gepleegd, dus veiligheid is een belangrijk thema bij deze verkiezingen. Bolsonaro pleit voor het invoeren van de doodstraf. "En de regering hoeft geen beul aan te nemen om de trekker over te halen. Ik doe dat vrijwillig", zei hij op tv. Braziliaanse agenten schieten gemiddeld veertien mensen per dag dood, maar Bolsonaro vindt dat te weinig. Ook wil hij af van de restricties op wapenbezit.
De presidentskandidaat komt bovendien al jaren op voor 'traditionele' familiewaarden. Dat valt onder meer goed bij de groeiende groep evangelische Brazilianen. De aartsconservatieve politicus verzette zich bijvoorbeeld tegen een plan om voorlichting te geven over homoseksualiteit op scholen. "Als je zoon een beetje een homootje is, geef hem dan een pak slaag. Dat corrigeert zijn gedrag", beweerde hij ooit.
Iedere keer als Bolsonaro zijn mond opendoet, krijgt hij er ook een vijand bij. Honderdduizenden vrouwen demonstreerden vorig weekeinde tegen de presidentskandidaat onder het motto #elenão, "hij niet". Zo'n beetje alle vrouwelijke Braziliaanse sterren spraken zich op sociale media tegen hem uit. Ook superster Madonna sloot zich bij hen aan.
Bolsonaro is inmiddels ook uitgegroeid tot de meest gehate kandidaat van het land. Volgens peilingen zou bijna de helft van de Brazilianen nooit op hem stemmen. Maar de andere helft peinst er niet over om ooit op zijn belangrijkste rivaal te gaan stemmen, presidentskandidaat Fernando Haddad van Lula's Arbeiderspartij.
Die werd pas een paar weken geleden tot lijsttrekker gebombardeerd. De PT hoopte tot op het allerlaatste moment dat Lula kon meedoen. Pas begin vorige maand oordeelde een speciaal hof dat de oud-president definitief niet op het stembiljet mocht komen.
Lula blijft populair, ondanks zijn veroordeling wegens corruptie en de enorme schandalen waarbij politici van de Arbeiderspartij zijn betrokken. Vooral in het arme noordoosten van Brazilië, waar ruim een kwart van het Braziliaanse electoraat woont, is Lula nog een stemmentrekker van formaat. Haddad voert campagne als de kandidaat van Lula, met succes. In de peilingen staat hij weliswaar achter Bolsonaro, maar ruim voor op andere rivalen.
De tweede ronde
Het lijkt erop dat geen van de dertien kandidaten vandaag meer dan de helft van de stemmen krijgt. Dat betekent dat er een tweede ronde moet komen, op 28 oktober.
Die gaat dan waarschijnlijk tussen de twee meest gehate kandidaten: de rechtse Jair Bolsonaro en de linkse Fernando Haddad. Dan zal blijken aan welke kandidaat de bijna 150 miljoen stemgerechtigde Brazilianen de grootste hekel hebben.
