Presidentsdochter en lingeriewinkel konden zo witwassen bij ING
ING heeft een megaboete gekregen van 775 miljoen euro, zo werd vanochtend bekend. De bank kreeg de boete omdat er niet werd ingegrepen, terwijl klanten honderden miljoenen witwasten. Het Openbaar Ministerie deed al sinds februari 2016 onderzoek naar de witwaspraktijken.
Hoeveel klanten via ING geld konden witwassen is niet meer te achterhalen. Justitie heeft het over tientallen concrete signalen en aanwijzingen dat ING zich mogelijk schuldig maakte aan strafbare feiten. In het onderzoek heeft het OM vier zaken diepgaand onderzocht. Dat waren deze:
1. De 'bouwmarkt' in Suriname
Een eenmanszaak had een rekening bij ING Nederland met daaraan maar liefst vijftien pinautomaten gekoppeld. De zaak was gevestigd in Suriname. Op papier verkocht het bedrijf daar bouwmaterialen. Maar in werkelijkheid konden criminelen er geld witwassen.
Ze betaalden zogenaamd voor bouwmateriaal met een pinpas en kregen er vervolgens cash geld voor terug. Tussen 2013 en april 2015 kon de witwas-bouwmarkt zijn gang gaan. In totaal was met deze transacties 9 miljoen euro gemoeid.
ING had bij de acceptatie van de klant nauwelijks onderzoek gedaan. De vijftien mobiele pinautomaten waren zogenaamd bedoeld voor gebruik in Nederland, terwijl de klant helemaal geen activiteiten had in Nederland. Volgens het OM heeft ING de transacties ook niet goed gemonitord.
2. De 'lingeriewinkel' van 150 miljoen
Een lingeriezaak is op papier gevestigd op een adres in Amsterdam-Oost. De winkel heeft rekeningen bij ING Nederland, met pinautomaten. Maar in werkelijkheid is er helemaal geen winkel en staan die pinautomaten op Curaçao.
Daar wordt tussen 2010 en 2014 maar liefst voor 150 miljoen euro aan 'ondergoed' verkocht. De 'klanten', veelal Venezolanen, krijgen voor hun creditcardbetalingen cash dollars in plaats van ondergoed. Daarmee omzeilen ze de beperkingen die Venezuela heeft opgelegd op het wisselen van de Venezolaanse munt naar dollars.
ING beschouwde de klant als midden- en kleinbedrijf. Maar 150 miljoen is natuurlijk veel te veel geld voor zo'n kleine zaak en dat viel jarenlang niet op bij de bank.
"Het transactiemonitoringssysteem van ING heeft van 2010 tot 2013 in totaal 49 witwassignalen gegenereerd die allemaal, vrijwel zonder nader onderzoek, zijn afgedaan door ING als niet verdacht", zegt het OM. "Al die tijd bleven de daadwerkelijke bedrijfsactiviteiten onduidelijk en ING deed nauwelijks iets om vage en ontwijkende antwoorden van de klant hierover te verifiëren."
Een andere bank had het bedrijf al langer in het vizier en stelde vragen aan ING. Pas in augustus 2013 meldde ING de zaak bij de autoriteiten, ruim drie jaar na het eerste witwassignaal.
3. Het telecombedrijf en de Oezbeekse presidentsdochter
De Russische telecomprovider Vimpelcom betaalde in 2007 en 2011 vanaf een ING-rekening in totaal 55 miljoen dollar aan Takilant, een brievenbusfirma op Gibraltar.
Het geld kwam uiteindelijk terecht bij Gulnara Karimova, de dochter van de toenmalige president van Oezbekistan. Het ging om smeergeld, waarmee Vimpelcom toegang kocht tot de Oezbeekse telecommarkt.
Het transactiemonitoringssysteem van ING heeft bij de transacties in 2007 en 2011 geen witwaswaarschuwingen afgegeven. In 2012 kwamen bij ING signalen binnen dat Takilant gelieerd is aan Karimova en gebruikt wordt voor witwas- en corruptiepraktijken. Pas in april 2015 meldt ING de transacties bij de autoriteiten. En dat is pas nadat een journalist er bij de bank vragen over heeft gesteld.
Eerder maakte verslaggever Bart Kamphuis een reportage over hoe VimpelCom fraudeerde:
4. De 'groente- en fruitimporteur'
Twee bedrijven met dezelfde eigenaar importeerden op papier groenten en fruit uit Zuid-Amerika. Maar dat was vermoedelijk een dekmantel voor witwassen, zegt het OM. Op de ING-rekeningen van de bedrijven kwamen veel en hoge contante stortingen binnen, ook biljetten van 500 euro. In een jaar tijd werd er voor meer dan 500.000 euro gestort op de rekeningen van de twee bedrijven.
ING had geen kopie van het identiteitsbewijs van de eigenaar van de bedrijven en dat had wel gemoeten. En de gemachtigde van de rekeningen was failliet en dat was bij ING bekend. In november 2014 vroeg de politie ING om informatie over een van de twee bedrijven. Ook daarna vonden er nog stortingen plaats.
Al die tijd deed het transactiemonitoringssysteem van de bank slechts één melding wegens contante stortingen, in december 2014. Pas in mei en juni 2015 beëindigde ING de relatie met de twee bedrijven.