'Enorme beweging' om Lili en Howick te redden van 'onherstelbare schade'

De noodkreet klinkt steeds luider om de 12-jarige Lili en 13-jarige Howick niet uit te zetten naar Armenië. De kinderen moeten zaterdag het land verlaten, maar zijn opnieuw ondergedoken.

Voorkom deze "desastreuze" uitzetting, schrijft hun advocaat Flip Schüller vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. "Zij moeten zo snel mogelijk in Nederland behandeld worden (...) wil de reeds ontstane schade teruggedrongen worden", schrijft Erik Scherder, hoogleraar klinische neuropsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, in de bijlage.

'Onherstelbare schade'

Prinses Laurentien zei vanmorgen op NPO Radio 5 dat er een oplossing moet komen voor Armeense kinderen. Ze was het "heel erg eens" met cabaretier Youp van 't Hek. Hij schreef zaterdag in een column dat het ongelooflijk is dat niemand in de Kamer een oplossing heeft voor de twee onschuldige kinderen.

"Ik zie een enorme beweging gaande", zegt orthopedagoog Carla van Os. Ze is verbonden aan het Onderzoeks- en Expertisecentrum voor Kinderen en Vreemdelingenrecht van de Rijksuniversiteit Groningen. "Steeds meer mensen lijken te realiseren dat we onherstelbare schade gaan toebrengen aan de kinderen."

De Armeense kinderen, die sinds 2008 in Nederland verblijven, hebben volgens deskundigen chronische PTSS (posttraumatische stresssyndroom). Een gevolg van de jarenlange onzekerheid over hun toekomst en de vrees om terug te moeten naar een land, waar je niemand kent en waarvan je de taal of het schrift niet beheerst.

"Normaal gesproken zou je bij zulke stress ervoor zorgen dat mensen tot rust komen, dat er stabiliteit komt", zegt Van Os. "Maar er is een tegenovergestelde beweging gemaakt, waardoor de stress onaanvaardbaar hoog is opgelopen. En dat maakt het perspectief op herstel heel klein."

Unieke zaak

Volgens haar is de zaak van Lili en Howick in meerdere opzichten uniek. Ten eerste komt het zelden voor dat ouders en kinderen van elkaar worden gescheiden, legt de orthopedagoog uit. Toen de moeder vorig jaar naar Armenië werd uitgezet, doken haar zoon en dochter ook een tijd onder.

Ten tweede is de ernst van het letsel bij de kinderen volgens Van Os uniek. "Ik ken weinig zaken die zó breed onderbouwd zijn door een breed scala aan hulpverleners en gedragswetenschappers", zegt ze in het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co. "Die zeggen allemaal: we maken ons ernstig zorgen over deze kinderen."

Zelf vinden Lili en Howick hun uitzetting "onmenselijk", vertelden ze in talkshow Laat op één:

De Raad van State (RvS) oordeelde eerder al dat de broer en zus het land uit mogen worden gezet. Het tweetal loopt volgens de RvS geen gevaar in hun geboorteland als ze terugkeren. Hun asielaanvraag werd de afgelopen jaren al door meerdere rechterlijke instanties afgewezen.

Staatssecretaris Harbers verwijst naar deze herhaaldelijke afwijzing. Het zou volgens hem niet eerlijk zijn ten opzichte van anderen in een vergelijkbare situatie, die wel vertrekken na een uitspraak van de rechter.

Volgens Van Os is in de juridische strijd te weinig rekening gehouden met de gezondheid van de kinderen. "Er is puur gekeken naar het strakke schema om politieke vluchtelingen geaccepteerd te krijgen. Terwijl in het Kinderrechtenverdrag van de VN staat dat de belangen van kinderen voorop moeten staan en dat je kinderen niet mag beschadigen."

Onverstandige wanhoopsdaad

Niemand weet waar het 12-jarige meisje en de 13-jarige jongen nu zijn. Hun advocaat en contactpersoon wisten niets af van het nieuwe onderduikplan en betwijfelen of het wel een goed idee is.

Volgens oud-Kinderombudsman Marc Dullaert is het een onverstandige wanhoopsdaad. "De kans dat staatssecretaris Harbers zijn discretionaire bevoegdheid gebruikt, is er nog steeds", zegt hij in in Spraakmakers op NPO Radio 1. "Maar onderduiken helpt dan niet."