Oud-hoofdofficier: 'We moesten met andere ogen naar Nicky's zaak gaan kijken'

Al twintig jaar lang is de politie op zoek naar de verantwoordelijke voor de dood van Nicky Verstappen. Lang met weinig succes. Maar gisteren werd bekend dat er sporen zijn gevonden die leiden naar verdachte Jos Brech. Aan die ontdekking ging een lange speurtocht vooraf. Roger Bos was jarenlang hoofdofficier van justitie in Limburg. "De rillingen liepen over mijn rug toen ik het hoorde."

In juni dit jaar zat Bos in zijn kantoor, toen hij werd gebeld door het Nederlands Forensisch Instituut met het nieuws over de doorbraak, vertelt hij in NOS Met Het Oog op Morgen. "De collega's met wie ik bij het onderzoek betrokken was, hadden hetzelfde gevoel."

Bos raakte in 2012 betrokken bij het onderzoek, toen hij hoofdofficier werd bij het Openbaar Ministerie in Limburg. In zijn eerste maand als officier kreeg hij de zaak van Verstappen in het vizier. "Veel collega's hadden de zaak nog in hun achterhoofd. Vervolgens kreeg ik een brief van Peter R. de Vries en advocate Benedicte Ficq. Zij wilden het dossier van Verstappen graag inzien."

Na de oproep van de misdaadjournalist besloot hij met zijn team het dossier te digitaliseren. "We wilden de documenten graag geven aan De Vries als wij er niet uit zouden komen, maar daarvoor moest het wel toegankelijk zijn."

Peter R. de Vries was toen al dertien jaar bezig met de zaak. Hij loofde in 1999 een beloning uit van een half miljoen gulden voor de gouden tip die naar de dader zou leiden, maar zonder succes. In de jaren erna bleef hij de zaak in de gaten houden.

Oplettende agent

Volgens Peter R. de Vries, die de familie vertegenwoordigt, is het opsporingswerk van de politie goed verlopen, zegt hij in NOS Langs de Lijn. "Op de avond van het misdrijf zijn de personalia van Brech genoteerd door een oplettende agent. Daar heb ik alleen maar complimenten voor."

Maar De Vries is ook kritisch, vooral over een verhoor dat in 2001 werd afgenomen toen de politie de zaak nog een keer onderzocht. "Hij (Brech, red.) vertelde dat hij in het verleden in aanraking is geweest met de politie voor een zedendelict. Ik vind wel dat er toen een kruisje achter zijn naam had moeten komen. Dan hadden we hem wellicht tien jaar geleden kunnen oppakken toen het dna beschikbaar kwam."

Had Jos Brech eerder in het vizier van de politie kunnen komen? "In 2012 kwamen we tot de conclusie dat we inderdaad met andere ogen naar de zaak moesten kijken", erkent Bos. "Daarom haalden we er ook mensen van buiten bij. Andere politieteams buiten Limburg zijn ernaar gaan kijken met de kennis van nu."

Maar, benadrukt Bos, er zijn de afgelopen tijd ook veel nieuwe technieken ontwikkeld die hebben geholpen nieuw licht op het onderzoek te werpen. "Een van die technieken is dna-onderzoek. De politie heeft toestemming nodig van procureur-generaals en de minister van Justitie en Veiligheid, voordat ze zo'n onderzoek mogen beginnen", vertelt de oud-hoofdofficier van justitie. "Die toestemming kregen we gelukkig zonder écht grote weerstand."

Bos had vervolgens intensief contact met het team dat de moord op Marianne Vaatstra onderzocht. "Om te leren van hun ervaringen: zij hebben ook veel gebruik gemaakt van dna-onderzoek." Met behulp van dat dna-verwantschapsonderzoek kwam Brech uiteindelijk in beeld bij de politie.

Op zoek naar antwoorden

Gevonden is Brech nog niet, dus gaat het onderzoek door. "Dit leidt misschien naar antwoord op de vragen waar de ouders van Nicky al twintig jaar mee leven", zegt Bos. "Als je hun emotie ziet, wens ik hun toe dat deze meneer zich heel snel gaat melden. Of hij in Azië zit, of hier in de buurt: ik hoop dat hij snel wordt gevonden."

Peter R. de Vries denkt dat er een goede kans is dat de persconferentie van de politie effect heeft. "Het zal niet zo zijn dat we twintig jaar hebben gestreden om deze man te pakken te krijgen en dat hij er stilletjes tussenuit knijpt."

Er liggen nog veel cold cases op de plank. Is er ook hoop voor de nabestaanden van die zaken? Ondanks hard werken, kan de politie ook met nieuwe technieken niet alles oplossen, benadrukt Bos. "We bijten ons in veel zaken vast, maar het komt alleen aan het licht als we zo'n doorbraak hebben als hier."

De zoektocht naar de dader in de zaak-Nicky Verstappen duurt al 20 jaar. Een overzicht: