Syrische burgers in de val in belegerde rebellenstad Daraa

Het Syrische leger heeft zwaar geschut ingezet in de strijd om Daraa, in het zuidwesten van Syrië. De stad is een van de laatste bolwerken van de rebellen in het land.

Een nieuwe humanitaire ramp dreigt, zegt correspondent Marcel van der Steen in het NOS Radio 1 Journaal. "Zo'n 750.000 tot 800.000 burgers kunnen geen kant op. Ten westen van Daraa liggen de Golanhoogten, iets noordelijker Libanon en ten zuiden van de stad ligt Jordanië."

Het offensief om de stad begon een week geleden. Syrië wordt bij de aanvallen gesteund door Russische bombardementen. Inmiddels zijn duizenden burgers op de vlucht geslagen.

Van der Steen wijst erop dat de grenzen rond Daraa potdicht zitten. "Libanon en Jordanië vangen sinds jaren al miljoenen Syriërs op. Daar zien regeringen de vluchtelingen liever vandaag dan morgen vertrekken. Een nieuwe groep vluchtelingen aan de grens zou voor veel politieke onrust zorgen."

De situatie doet denken aan wat er zich eerder dit jaar afspeelde in Oost-Ghouta, het voormalig rebellenbolwerk nabij Damascus dat in april door het Syrische leger werd heroverd. In het gebied tekende zich een humanitaire ramp af. Wekenlang werd de regio bestookt met bombardementen. Burgers konden geen kant op. Uiteindelijk gaven de rebellen zich over en konden burgers worden geëvacueerd.

"Ook nu zijn er veel bombardementen en zitten burgers in de val", zegt Van der Steen. "Het is ook mogelijk dat het op die manier gaat aflopen: dat er uiteindelijk een akkoord wordt gesloten met de rebellen en dat burgers die willen vertrekken met bussen naar Idlib, in het noorden van Syrië, worden gebracht. Zover is het nog niet: van overgave door de rebellen is nog geen sprake."

Ook wat betreft de moeizame levering van hulpgoederen is de situatie in Daraa te vergelijken met Oost-Ghouta. "Hulporganisaties kunnen het gebied moeilijk bereiken. De vluchtelingenorganisatie van de VN waarschuwt dan ook voor een nieuwe humanitaire ramp. Duizenden burgers zijn op de vlucht geslagen. In een week zijn tientallen burgers gedood en honderden mensen gewond geraakt."

Deëscalatiezone

Eind vorig jaar werd Daraa nog uitgeroepen tot deëscalatiezone, een gebied waar burgers veilig moeten zijn voor geweld en waar hulpgoederen worden geleverd. Die status lijkt nu dus betekenisloos. "Het was een akkoord dat tot stand kwam na besprekingen tussen Rusland en Syrië aan de ene kant, en de VS en Jordanië aan de andere kant. Syrië en Rusland schenden het akkoord nu, omdat het ze goed uitkomt. Assad wil koste wat kost rebellengebied heroveren."

Bovendien, zegt Van der Steen, kan Assad het argument gebruiken dat Islamitische Staat zich nog altijd in het gebied schuilhoudt. "Daarmee is het offensief voor hem onderdeel van de strijd tegen IS, dat een klein deel van het gebied in handen heeft. Verder is vooral het Vrije Syrische Leger en het aan al-Qaida gelieerde al-Nusra er actief. De regio is een lappendeken van rebellengroepen en jihadistische groeperingen."

Het Vrije Syrische Leger wordt tot nu toe gesteund door de VS. "Maar de VS heeft al laten weten dat het Vrije Syrische Leger niet op steun hoeft te rekenen in deze kwestie."

Israël

Als Daraa weer in handen valt van het Syrische leger, heeft Assad het grensgebied bij de Golanhoogten volledig in handen. Israël is daar ongelukkig mee, aangezien Syrië en Iran bondgenoten zijn. "Dat is zeker iets wat Israël nauwlettend in de gaten houdt. Israël is zeer beducht voor de aanwezigheid van Iraanse milities en Hezbollah bij de Israëlische grens."

Afgelopen nacht was er een luchtaanval in de buurt van het vliegveld van Damascus. Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten ging het om Israëlische raketten die vanaf de Golanhoogten zijn afgevuurd. "Het lijkt erop dat Israël liever nog een klein stukje IS en rebellen nabij de grens heeft, dan Iraanse milities en Hezbollah."