Een op de drie in Zuid-Limburg heeft diabetes, of zit in een voorstadium
Een op de drie inwoners van Zuid-Limburg heeft diabetes type 2 of zit in een voorstadium van diabetes. Dit blijkt uit een eerste resultaat van de zogenoemde De Maastricht Studie, die verschenen is in het Voeding Magazine.
Het bevolkingsonderzoek onder Zuid-Limburgers dat is gestart in 2010 is hiermee in lijn met een onderzoek van het Erasmus MC uit 2015. Hieruit bleek al dat één op de drie Nederlanders vroeg of laat ouderdomsdiabetes krijgt en ongeveer de helft van alle Nederlanders in de voorfase van de ziekte komt.
Volgens het Diabetesfonds heeft een op de veertien Nederlanders diabetes type 2. Dagnelie, die meewerkt aan het Maastrichtse onderzoek en is verbonden aan de Universiteit Maastricht, laat weten dat het doel van het onderzoek is om uit te achterhalen waarom mensen met diabetes vaker andere ziektes en afwijkingen krijgen. Vooral als het gaat om het aantal mensen met prediabetes, de voorfase van diabetes type 2.
Wie prediabetes heeft, krijgt niet gegarandeerd diabetes type 2. Het proces is nog terug te draaien als de levensstijl tijdig wordt aangepast. Maar het lichaam reageert al wel minder goed op insuline. Daarnaast kunnen hart en ogen beschadigd raken, staat op de site van het Diabetesfonds.
Hoeveel Nederlanders precies prediabetes hebben, is onduidelijk. Onderzoek naar prediabetes is lastig en wordt niet standaard bij de huisarts gedaan. Er moet onder meer een glucosetolerantietest worden afgenomen.
Dat gebeurt wel bij de Maastricht Studie, waar de 10.000 deelnemers aan het bevolkingsonderzoek aan een waslijst aan soortgelijke tests worden onderworpen om meer inzicht te krijgen in chronische aandoeningen. De huidige resultaten zijn een tussenstand, gebaseerd op 3.450 deelnemers, maar Dagnelie verwacht niet dat de uitkomst nog veel gaat veranderen. "Hoogstens 1 of 2 procent."
Dagnelie sluit niet uit dat de Zuid-Limburgse cijfers ook gelden voor de rest van Nederland, al is de gezondheidsstandaard in Zuid-Limburg wel "iets minder hoog" dan in de rest van het land, wat het risico op diabetes vergroot. "Maar de rest van Nederland gaat Zuid-Limburg achterna", stelt Dagnelie: "In Hoorn zijn collega's van de VU al decennia bezig met een groot onderzoek naar diabetes en van hen hoor ik soortgelijke uitkomsten, net als de collega's van het Erasmus MC."
Belangrijkste oorzaken van de verergering van het diabetesprobleem zijn volgens de wetenschapper de toename van overgewicht, de afname van lichaamsbeweging en het steeds meer eten van ongezond, bewerkt voedsel.
Alarmerende cijfers
In 2016 becijferde wereldgezondheidsorganisatie WHO dat het aantal volwassenen met diabetes sinds 1980 wereldwijd bijna was verviervoudigd naar 422 miljoen mensen.
Hanneke Dessing, directeur van het Diabetesfonds, laat weten dat de cijfers uit de Maastrichtse studie onderbouwen wat het fonds al langer vermoedt. "Dit is een enorme bevestiging dat het de verkeerde kant opgaat. En hard ook", aldus Dessing. "Het zijn alarmerende cijfers. We weten dat er een groep is met prediabetes, maar omdat er geen database was, gingen we altijd uit van een groep van 200.000 mensen. Als deze cijfers landelijk representatief zijn, ligt dat aantal dus veel hoger."
Harde maatregelen
Wetenschapper Pieter Dagnelie pleit voor meer onderzoek. "Maar eigenlijk moet je daar niet op wachten. Feiten uit internationale wetenschappelijke literatuur zeggen voldoende. Als er niets gebeurt, lopen de zorgkosten uit de hand en dan hebben we het nog niet eens over al dat persoonlijk leed."
Het is volgens Dagnelie tijd dat de overheid "harde maatregelen" neemt om het aantal diabetesgevallen niet nog hoger te laten worden. Onder meer door levensmiddelenbedrijven te verplichten voedsel en dranken minder te bewerken.
