Spanning aan Syrisch-Israëlische grens, 'groter risico op vlam in de pan'
Tanks en anti-raketinstallaties zijn in stelling gebracht en zelfs de grote schuilkelders zijn geopend. In Noord-Israël, aan de grens met Syrië, loopt de spanning hoog op. Israël vreest dat Iran wraak zal nemen voor luchtaanvallen. En de Amerikaanse streep door de Iran-deal zet de verhoudingen nog verder op scherp.
Binnen twee uur na het besluit van Trump sloegen er raketten in bij een militaire stelling in de Syrische hoofdstad Damascus. Het doelwit was een wapenopslagplaats van de Iraanse Republikeinse Garde, dat aan de kant van het Syrische regime vecht. Er zouden zo'n acht Iraniërs bij om het leven zijn gekomen. Israël zou achter de raketaanval zitten, maar het land ontkent dat.
Desondanks werd er defensief fors opgeschaald aan de Israëlische kant van de grens. "Overal zijn militairen", zegt correspondent Arlene Gelderblom. Ze doet verslag vanuit het grensgebied:
Volgens Gelderblom is binnen de militaire top wel twijfel of Iran wel echt van plan is vanuit Syrië een offensief te lanceren. De lokale bevolking is wel wat spanning gewend. "Maar je hoort hier ook wel mensen die bang zijn voor een groter conflict en dat het niet blijft bij één raket van Iran."
'Risico op escalatie toegenomen'
Als Israël inderdaad achter de luchtaanval van gisteravond zit, dan is dat niets nieuws. Het land heeft in het verleden met enige regelmaat Iraanse stellingen in Syrië onder vuur genomen vanuit de lucht. Daarbij komen dan ook Iraanse strijders om het leven. "Maar het regime in Teheran ontkent dat vaak, omdat het politiek te gevoelig ligt", zegt Midden-Oosten-deskundige Paul Aarts. Hij heeft meerdere boeken geschreven over de gespannen verhoudingen in de regio.
"Het risico op een conflict dat uit de hand loopt, is vele malen groter dan voor gisteravond", verwijst Aarts naar het besluit van de VS om het atoomakkoord met Iran op te zeggen. Daardoor hebben de hardliners nu de wind in de rug en staat de relatief gematigde president Rohani met zijn rug tegen de muur.
"De irritaties in Teheran zijn tot een toppunt gestegen. Rohani moet nu wel laten zien dat hij nog de baas is. Als hij verder getart wordt door Israëlische acties, dan zal er vanuit Iran een serieuze tegenreactie volgen." De Iraanse minister van Defensie zei vandaag al dat het raketprogramma verder zal worden opgeschroefd.
Ondertussen was de Israëlische premier Netanyahu vandaag op bezoek bij de Russische president Poetin. Netanyahu acht het onwaarschijnlijk dat Rusland zal proberen de militaire acties van Israël in Syrië te beperken, zei hij volgens persbureau Reuters.
Rusland is eveneens een bondgenoot van het Assad-regime. Maar dat betekent volgens Aarts niet automatisch dat Iran en Rusland ook bondgenoten zijn. "Moskou en Teheran hebben slechts een verstandshuwelijk, geen liefdeshuwelijk."
Opkomst Hezbollah
In Libanon, een ander buurland van Israël, heeft Hezbollah winst geboekt bij de verkiezingen van vorig weekend. Deze sjiitische beweging is gelieerd aan Iran. Ook deze ontwikkeling zet volgens Aarts de verhoudingen verder op scherp. "Israël is doodsbenauwd voor de slagkracht van Hezbollah. Hun raketpotentieel is enorm gestegen en ook hun gevechtservaring door de bemoeienissen in Syrië."
Het is koffiedik kijken wat de komende tijd zal gebeuren. Aarts denkt dat zowel Iran als Israël zullen proberen een grote escalatie te voorkomen. Maar het slechtste scenario volgens hem is dat Iran ook uit het atoomakkoord stapt. Want als het land kernwapens gaat ontwikkelen, zal Israël dat volgens hem nooit toestaan. "En dan kan in de hele regio de vlam in de pan slaan."
