VS wil actie van V-raad om aanval Syrië: we komen sowieso in actie

De Verenigde Staten willen dat de VN-Veiligheidsraad instemt met een nieuw onderzoek naar het gebruik van chemische wapens in Syrië. Tegelijkertijd waarschuwt president Trump opnieuw dat hij snel een besluit neemt over een "krachtig antwoord" op de "gruwelijke aanval" van zaterdag in het Syrische Douma, waarbij vermoedelijk een gifgas is gebruikt.

Trump had gisteravond een ontmoeting met militaire leiders en veiligheidsadviseurs. Hij zei dat hij "heel snel" met een antwoord komt op de aanval. Om eraan toe te voegen dat de VS "heel veel militaire opties" heeft voor ingrijpen in Syrië.

"We kunnen dit soort gruweldaden niet toestaan. Zeker gezien de macht van de Verenigde Staten, de kracht van ons land, we kunnen het stoppen", zei Trump.

Russisch veto

De bijeenkomst van de VN-Veiligheidsraad was achter gesloten deuren, maar na afloop werden verklaringen gegeven. Ook kregen internationale persbureaus een voorstel van de VS in handen, dat de Amerikaanse VN-ambassadeur Nikki Haley vandaag wil voorleggen aan de raad. Het is een aangepast document dat de VS al eerder had opgesteld, en oproept tot een groot onderzoek naar het gebruik van chemische wapens in Syrië en de instelling van een nieuw orgaan dat in geval van een gifgasaanval onderzoek moet doen naar wie verantwoordelijk is.

De kans dat het Amerikaanse voorstel het haalt is volgens diplomaten erg klein, omdat Rusland naar verwachting tegen zal stemmen. Moskou schermt met een eigen, alternatieve motie. De Amerikaanse VN-ambassadeur Haley benadrukte in een toelichting dat de VS hoe dan ook met een antwoord zal komen op de aanval in Douma, waarbij mogelijk chloorgas is gebruikt.

Koude Oorlog

De Russische VN-ambassadeur, Vasily Nebenzia, zei dat de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië aan het stoken zijn om verdeeldheid te zaaien. Daarbij zouden methoden ingezet worden als "laster, beledigen, agressieve retoriek, afpersing, sancties en dreigementen". De toon waarmee Rusland volgens hem wordt bedreigd is onacceptabel en was zelfs ongehoord tijdens de Koude Oorlog, aldus Nebenzia.

Rusland en Syrië stelden in de Veiligheidsraad voor dat experts van de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) komen kijken in Douma. Minister Lavrov van Buitenlandse Zaken zei vandaag dat Rusland dit voorstel gaat voorleggen aan de Veiligheidsraad. Russische deskundigen zouden al hebben vastgesteld dat er geen sporen te vinden zijn van een chemische aanval. Moskou waarschuwt Washington voor "ernstige gevolgen" als de VS besluit tot een aanval op Syrische troepen.

In november vorig jaar kwam er een einde aan het mandaat van het Joint Investigation Mechanism (JIM), een commissie van de VN die samen met de OPCW onderzoek deed naar het gebruik van chemische wapens in Syrië. Rusland gebruikte zijn veto in de Veiligheidsraad om verlenging te blokkeren.

OPCW-experts aangevallen

De recente aanval in Douma wordt inmiddels wel onderzocht door de OPCW. Het is niet de verwachting dat experts zelf naar het gebied reizen, nadat ze in het verleden al twee keer waren aangevallen op weg naar de plek van een incident. De OPCW zal wel monsters testen en spreken met getuigen. Die methode gebruikte de OPCW ook bij het onderzoek naar de aanval met chemische wapens van 4 april vorig jaar, in het Syrische Khan Sheikhoun, waarbij zo'n honderd doden vielen. De organisatie kwam toen tot de conclusie dat er sarin was ingezet.

In de zomer van 2014 rondde de OPCW een missie af in Syrië die erop gericht was chemische wapens weg te halen uit het land. De OPCW stelde toen dat alles wat "opgegeven" was, was verwijderd. OPCW-directeur Ahmet Üzumcü erkende toen al dat het niet met zekerheid te zeggen was dat het bewind in Damascus alles had aangemeld. Overigens viel chloorgas niet onder de missie. Het is wel verboden om het middel te gebruiken voor militaire doeleinden. Volgens activisten en medische organisaties is in Douma waarschijnlijk chloorgas ingezet, maar er zijn ook berichten dat mogelijk het zenuwgas sarin is gebruikt.

VN-medewerkers kunnen niet verifiëren

In Syrië zijn momenteel verscheidene VN-organisaties actief. Medewerkers hebben tot nu toe niet kunnen verifiëren of er inderdaad sprake is van een aanval met chemische wapens in Douma. Volgens een woordvoerder van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO zijn er na de aanval mensen behandeld vanwege ademhalingsproblemen, maar medewerkers kunnen niet ter plekke komen om naar sporen te zoeken van gifgas of om slachtoffers te spreken.

Ook de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR en de VN-noodhulporganisatie OCHA kunnen de beschuldigingen naar eigen zeggen niet controleren met hun eigen mensen. De UNHCR is wel in de regio actief en zegt dat er in de omgeving van Oost-Ghouta, waar Douma, ligt meer dan 130.000 vluchtelingen in kampen zitten.