Doodsbedreiging van boswachters 'ongewild beloond'
De opwinding over het lot van de grote grazers in de Oostvaardersplassen kwam deze week tot een climax. Onder druk van actievoerders ging de provincie Flevoland toch over op bijvoeren. Advies van ecologen werd in de wind geslagen.
De hooibalen, oftewel voedselpakketten, vlogen al voor dit besluit over de omheining van het natuurgebied. De heckrunderen, konikpaarden en edelherten werden onnodig uitgehongerd, zeiden de actievoerders.
Boswachters kregen doodsbedreigingen per telefoon of via Facebook. "Ook hun thuisadressen en namen werden door actievoerders gepubliceerd", zei commissaris van de koning Leen Verbeek in het NPO Radio 1-programma 1 op 1. De hoog opgelopen emoties gaven voor hem op donderdag de doorslag.
"Ik kan de veiligheid van de boswachters wel ambiëren te regelen, maar niet garanderen. En dan wordt het te gek. In dat geval kies ik voor de boswachters in plaats van de dieren."
Want deskundigen vonden bijvoeren juist een slecht besluit. Het zou de herten-, paarden- en runderpopulatie alleen maar vergroten, waardoor de dieren vaker moeten worden afgeschoten. Bovendien zou het de dieren ook volgend jaar voedselafhankelijk maken. Verbeek noemt het besluit dan ook "een redelijk drama".
Ongewild beloon je op deze manier ook wat je juist afkeurt.
Een duivels dilemma, zo noemt Marco Zannoni van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement (COT) het. "Ongewild beloon je op deze manier ook wat je juist afkeurt", zegt hij doelend op de bedreigingen. Het is volgens hem de keuze tussen de uitgangspunten: 'de veiligheid van mensen voorop', tegenover 'we geven niet toe aan bedreiging.'
Nu in dit geval de eerste keuze gemaakt is, bestaat het risico dat actievoerders nog eens dezelfde strategie toepassen. Het is volgens Zannoni daarom belangrijk dat de daders worden gepakt. "Als je zegt: fundamenteel wil ik het bijvoeren niet en het belangrijkste tegenargument is de veiligheid waarborgen, dan oogt het wel heel onveilig."
Naming and shaming
De maatschappelijke onrust speelde volgens Verbeek ook een rol bij het doorhakken van de knoop. Maar de ernst van de bedreiging aan de boswachters van Staatsbosbeheer gaf de doorslag. Hun woonadressen werden gepubliceerd en ook hun volledige namen kwamen op Facebook te staan, zegt Verbeek.
"Als dit letterlijk vechtpartijen worden, waar doodsbedreiging worden geuit, waar ben je dan mee bezig?" Hij zegt dat er ten minste drie keer met de dood is gedreigd. De politie onderzoekt wie de daders zijn. Maar volgens de commissaris van de koning is het lastig om dreigers op Facebook en anonieme bellers veroordeeld te krijgen.
Zodra je adressen bekendmaakt, wordt het wel heel persoonlijk.
Zanonni kan Verbeeks afweging wel begrijpen. "Als mensen zich echt onveilig voelden en de daders niet snel te vinden waren, dan kan ik goed voorstellen dat dit de doorslag geeft. Zodra je adressen bekendmaakt, wordt het wel heel persoonlijk."
Een van de actiegroepen in het gebied heeft via Facebook afstand genomen van deze praktijken. Op maandag postte Aankomende Actie op de Ovp niets te maken te hebben met de bedreigingen aan het adres van de boswachter. "We zijn het niet eens met het beleid, maar mensen bedreigen is een absolute no-go."
Het gaat hier om een klein groepje mensen dat het verpest voor de rest, laat een van de actievoerders telefonisch weten. "De emoties lopen hoog op, maar mijn ervaring is dat mensen die goed zijn voor dieren, mensen met respect behandelen", zegt Jeroen Giesen. "Je boerenverstand zegt dat het Oostvaardersplassen-experiment mislukt ten koste van dierenwelzijn en landschap." Met dat experiment bedoelt hij de oorspronkelijke keuze van de overheid om niet bij te voeren en kadavers te laten liggen.
Gegijzeld?
Een aantal daders is volgens Verbeek al gevonden. Die worden vervolgd voor bedreiging. Ondertussen hebben zij wel gewonnen: de grote grazers krijgen weer voedsel. 1 op 1-presentator Sven Kockelmann vraagt Verbeek of hij eigenlijk niet gezwicht is voor een gijzeling. "Zo ervaar ik het niet", antwoordt hij. "Je kan wel stoer doen als bestuurder, maar niet ten koste van de mensen."
