Komst Noord-Koreaanse generaal 'is opgestoken vinger naar Seoul'
De Olympische Spelen 'verbinden en verbroederen', is soms de gedachte. De openingsceremonie van de Winterspelen in Pyeongchang leek daar het ultieme bewijs van. Voor het oog van miljoenen toeschouwers gaf de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in een historische handdruk aan de zus van Kim Jong-un en paradeerden sporters uit beide landen verenigd onder een Koreaanse vlag door het olympisch stadion.
Maar met de slotceremonie in zicht is op een verbeterde verhoudingen op het Koreaanse schiereiland grotendeels vervlogen.
Pyongyang heeft gisteren aangekondigd een achtkoppige delegatie te sturen, onder leiding van de vooraanstaande generaal Kim Yong-chol. Hoewel hij momenteel een hoge politieke functie bekleedt, heeft hij als oud-spionagechef een omstreden verleden.
Aanslag op marineschip
Kim Yong-chol wordt gezien als het brein achter twee aanvallen op Zuid-Koreaanse doelen in 2010 en zou als hoofd van de militaire inlichtingendienst moordaanslagen hebben gepleegd op Noord-Koreaanse vluchtelingen in het buitenland.
"Vooral die aanvallen uit 2010 steken de Zuid-Koreanen erg", vertelt correspondent Marieke de Vries. Noord-Korea bracht in 2010 een marineschip tot zinken waardoor 46 Zuid-Koreaanse matrozen om het leven kwamen. Datzelfde jaar vuurde het artilleriegranaten af op het Zuid-Koreaanse eiland Yeonpyeong. Bij die aanval kwamen twee militairen om het leven.
Opgestoken middelvinger
De Vries denkt dat de komst van Kim Yong-chol de relatie tussen beide landen op scherp zet. "Dit kan worden uitgelegd als provocatie", aldus de Vries. Korea-deskundige Remco Breuker gaat een stap verder en noemt de generaal zelfs "de personificatie van een opgestoken middelvinger richting Seoul". In Zuid-Korea staat Kim Yong-chol op de zwarte lijst vanwege zijn verleden.
De Noord-Koreaanse deelname aan de Spelen maakte onderdeel uit van een politiek akkoord. Seoul wist onder meer te bedingen dat er gesprekken op hoog niveau kwamen over het Noord-Koreaanse raketprogramma.
Volgens Breuker stuurt Pyongyang nu een duidelijke boodschap dat het niet bereid is om daadwerkelijk te onderhandelen. "Bij echte onderhandelingen moet je aan beide kanten concessies doen. Met het sturen van een van de bekendste haviken zegt Pyongyang: het zal van jullie moeten komen, want van ons komt het niet."
Het ontvangen van een generaal die bloed aan zijn handen heeft van 46 jonge militairen gaat veel Zuid-Koreanen te ver.
De achtkoppige delegatie van Kim Yong-chol blijft drie dragen in Zuid-Korea en heeft ook een ontmoeting met president Moon op het programma. Het brengt Moon in een lastig parket. Oppositiepartijen willen dat de generaal geen voet over de grens zet en onder de Zuid-Koreaanse bevolking heerst veel woede en onbegrip. "Praten met Noord-Korea is al één ding voor veel Zuid-Koreanen, maar het ontvangen van een generaal die bloed aan zijn handen heeft van 46 jonge militairen gaat ze echt te ver."
Onenigheid als doel
En juist om die onenigheid is het de Noord-Koreanen te doen, zegt Breuker. "Zuid-Korea is nu drukker met elkaar bevechten dan met het uitstippelen van een duidelijke strategie richting Pyongyang."
Vorige maand voorspelde IOC-voorzitter Thomas Bach, blakend van het zelfvertrouwen, dat de Spelen de deur zouden openen voor vredesgesprekken op het Koreaanse schiereiland. Breuker: "Deze delegatie maakt korte metten met het idee dat de Spelen twee vijanden dichter bij elkaar brengen."
