Advies: gaswinning zo snel mogelijk terug naar 12 miljard kuub

De gaswinning in Groningen moet zo snel mogelijk terug naar maximaal 12 miljard kuub per jaar, bijna de helft minder. Dat adviseert het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) aan minister Wiebes van Economische Zaken.

In de toekomst moet de gaswinning verder afgebouwd worden, mogelijk naar nul, zegt de toezichthouder op de delfstoffen- en energiewinning in Nederland. De Gasunie waarschuwt dat er zeker 14 miljard kuub nodig is om aan de vraag te voldoen.

"De onzekerheden bij deze inschatting zijn groot, wij zijn daarom aan de veilige kant gaan zitten. Het gaat immers om de veiligheid van de Groningers", zegt inspecteur-generaal Theodor Kockelkoren van het SodM. Volgens hem is een "forse ingreep noodzakelijk" om aan de veiligheidsnorm te voldoen en de kans op schade sterk te verlagen.

Onbevredigend

Kockelkoren zegt dat hij geen volledige kennis heeft over de relatie tussen gaswinning en aardbevingen. "Dat is in zekere zin onbevredigend, maar ook onvermijdelijk." Wel duidelijk is dat zolang er gas wordt gewonnen, druk uit de bodem verdwijnt, maar de spanning zich blijft opbouwen. Daardoor kan er een aardbeving plaatsvinden.

De toezichthouder verwacht dat de drukdaling verder zal toenemen, wat het risico op bevingen verhoogt. "Ik verwacht daarom dat de winning in de toekomst verder afgebouwd moet worden, indien nodig naar nul."

De 12 miljard kuub die het SodM adviseert, is volgens de Gasunie niet genoeg om te voldoen aan de vraag. Voor leveringszekerheid is uit het Groningenveld een gaswinning nodig tussen de 14 miljard kuub in een mild jaar, zoals nu, en 27 miljard kuub in een extreem koud jaar zoals 1996. Daarbij gaat de Nederlandse gastransporteur uit van 'temperatuurafhankelijk' in plaats van vlak produceren, zoals de laatste jaren werd gedaan.

Toeval

Dit jaar wordt zo'n 21,6 miljard kuub gewonnen. In het regeerakkoord staat dat de productie wordt verlaagd naar 20,1 miljard. In 2012 adviseerde het Staatstoezicht op de Mijnen ook al de winning terug te brengen tot 12 miljard kuub.

Kockelkoren noemt het "bijzonder verrassend" dat ze nu weer op 12 miljard kuub uitkwamen. "De berekeningen zijn namelijk geheel anders. Het Groningse gasveld verandert continu als gevolg van de aardgaswinning. Het is eerder toeval."

Zeerijp

Aanleiding voor het huidige advies zijn de aardbevingen in Groningen van eind vorig jaar. Begin dit jaar kwam daar in Zeerijp nog de zwaarste aardbeving in vijf jaar tijd bij.

Bij het advies heeft de toezichthouder gekeken naar gevolgen van de gaswinning voor de veiligheidsrisico's en schade aan gebouwen, maar ook naar de veiligheidsbeleving van Groningers. "Ik zie dat het gevoel van onveiligheid en de sociale gevolgen van gaswinning steeds groter worden", zegt Kockelkoren.

Dicht

Het SodM stelt een aantal concrete maatregelen voor. De Loppersum-clusters, nabij Zeerijp, moeten per direct dicht. Het nabijgelegen Bierum-cluster mag blijven produceren, maar fluctuaties in de productie moeten direct beperkt worden tot ongeveer 20 procent, omdat deze kunnen doorwerken naar het Loppersumgebied.

De fluctuaties in de productie van de andere clusters in het Groningenveld moeten tot maximaal 50 procent beperkt worden.