Darko Mladic: 'Mijn vader is onschuldig en verdedigde zijn land'

In de werkkamer van Darko Mladic in Banovo Brdo, een buitenwijk van Belgrado, hangt een groot schilderij aan de muur. Het is onmiskenbaar een portret van de Bosnisch-Servische generaal Ratko Mladic, uit 1994.

"Dit is mijn vader", zegt Darko trots. Hij vertelt dat het schilderij De geboorte van de Republiek Srpska heet en deel is van een drieluik. De andere twee schilderijen hangen in de woonkamer van de familie Mladic.

Darko Mladic woont met zijn gezin in het huis waar zijn vader na de oorlog nog jaren in vrijheid woonde. Hij heeft een IT-bedrijf aan huis.

Voor het eerst praat 'de zoon van' met buitenlandse media. Hij hield zich jarenlang op de achtergrond, terwijl hij zijn vader eens in de paar maanden bezocht in de Scheveningse gevangenis. Aanstaande woensdag doet het Joegoslaviëtribunaal uitspraak in de zaak-Mladic.

Ratko Mladic werd op 25 juli 1995, direct na de val van Srebrenica, aangeklaagd door het tribunaal in Den Haag. Pas in mei 2011, nadat hij jaren onvindbaar was geweest, werd hij gevonden in Lazarevo, een dorpje zo'n honderd kilometer ten noorden van de Servische hoofdstad Belgrado. Een paar dagen later werd hij overgebracht naar Den Haag.

"Ik verwachtte geen eerlijk proces en ik verwacht nu ook geen eerlijke uitspraak", zegt Darko. Hij is ervan overtuigd dat zijn 74-jarige vader onschuldig is.

"Ons standpunt als familie - en de meeste Serviërs denken er zo over - is dat generaal Mladic een dappere militair was. Hij deed wat hij moest doen om de Serviërs in Bosnië te verdedigen."

Mladic is aangeklaagd voor genocide, misdaden tegen de menselijkheid en het schenden van het oorlogsrecht. De aanklager van het Joegoslaviëtribunaal heeft levenslang tegen hem geëist. Op basis van honderden getuigenverklaringen, beeldmateriaal en schriftelijke bronnen werd Mladic aangewezen als hoofdverantwoordelijke voor de genocide in Srebrenica.

Hij staat ook terecht voor misdaden tijdens de belegering van Sarajevo en de moorden, plunderingen en verkrachtingen in andere delen van Bosnië tijdens de oorlog (1992-1995). Maar in Servië en de Bosnische Republiek Srpska wordt heel anders gedacht over de gebeurtenissen in de oorlog. Daar is veel steun voor Mladic.

"Serviërs staan achter mijn vader, dat durf ik wel te zeggen", zegt Darko. "Ik word vaak in het centrum van Belgrado aangesproken, vreemden wensen me sterkte en zeggen dat mijn vader een held is. Sommigen huilen."

Geen vertrouwen

Voor Darko Mladic staat het proces tegen zijn vader symbool voor een hetze tegen de Serviërs. Hij vindt dat het Joegoslaviëtribunaal alleen hen berecht en de Bosniakken (Bosnische moslims) en de Kroaten de hand boven het hoofd houdt. Hij maakt zich vooral kwaad over de onlangs vrijgesproken moslimcommandant Naser Oric. Oric werd door het tribunaal tot twee jaar cel veroordeeld, maar werd jaren later opnieuw voor de rechter gesleept in Bosnië.

"Waarom wordt de logica van het Joegoslaviëtribunaal niet tegen de moslims en Kroaten gevoerd, maar alleen tegen de Serviërs?" Hij zegt het beheerst, maar met felheid in zijn ogen. "Dat is de reden dat we dit tribunaal niet vertrouwen."

Dat de aanklagers bewijs hebben dat Ratko Mladic met voorbedachten rade 8000 mannen en jongens executeerde in Srebrenica, daar heeft Darko geen boodschap aan. In zijn ogen is er iets heel anders gebeurd.

"De tragische gebeurtenissen in Srebrenica vonden plaats toen mijn vader in Belgrado was. Hij wist er niks van", zegt Darko. "Hij heeft daar nooit opdracht voor gegeven. Dat was niet zijn strategie of zijn tactiek."

Slachtoffers waren er zeker, gaat hij verder. "Het is gebeurd, maar in veel mindere aantallen dan de aanklagers beweren. Zeker geen genocide."

Het Joegoslaviëtribunaal ziet Mladic als een man met een 'zieke geest' die bewust moslims wilde afslachten. Bovendien is hij, als baas van het Bosnisch-Servische leger, verantwoordelijk te houden voor de daden van zijn militairen.

Veel bewijsmateriaal is afkomstig uit massagraven. Ook dat betwist Darko. Hij vertrouwt het instituut dat onderzoek pleegt op de stoffelijke overschotten niet. "Veel slachtoffers zijn soldaten die zijn gedood op het slagveld. Ze proberen het eruit te laten zien alsof het onschuldige burgers waren."

In aanloop naar de uitspraak was er veel commotie over Mladic' gezondheidssituatie. Zijn advocaten vroegen meermaals om uitstel van de uitspraak, omdat hij niet gezond genoeg zou zijn om terecht te staan. Ze wilden een onderzoek door Servische artsen, maar het Joegoslaviëtribunaal wees dat af. Er zou voldoende medische zorg aanwezig zijn in Den Haag.

Darko Mladic is ervan overtuigd dat de Nederlandse artsen hem niet voldoende behandelen. De zoon beweert dat medische dossiers verborgen worden gehouden voor de familie. Mladic (74) heeft meerdere hartaanvallen en beroertes gehad. "We zijn bang dat de dag van de uitspraak te veel voor hem wordt."

Darko Mladic vliegt maandag naar Nederland om tijdens de uitspraak dicht bij zijn vader te zijn. Hij vindt dat Ratko Mladic vrijspraak verdient, maar verwacht dat het niet zo positief zal uitpakken. Hij spreekt zijn vader elke dag aan de telefoon en weet dat ook hij de realiteit onder ogen moet zien.

"Hij bereidt zich voor op een negatieve uitspraak. Ik denk dat hij zijn lot als soldaat heeft geaccepteerd. Hij ziet zichzelf als een krijgsgevangene van de NAVO", zucht hij. "Mijn vader is onschuldig. Hij verdedigde zijn land, het land waar hij is geboren."