Durft dopingwaakhond WADA Rusland weer te vertrouwen?

De vraag of Rusland mag meedoen aan de Olympische Winterspelen wordt nog niet beantwoord, maar toch wordt vannacht een belangrijke stap gezet in het Russische dopingdossier.

Het wereldantidopingagentschap WADA is namelijk in Seoul bijeen om een besluit te nemen over de vraag of het Russische antidopingbureau RUSADA weer zelfstandig kan functioneren.

Het Russische antidopingbureau kwam in opspraak toen de Duitse ARD bijna drie jaar geleden aantoonde dat er sprake was van grootschalig dopinggebruik van Russische sporters. WADA stelde een onderzoek in, constateerde dat het bureau zich onder meer bezighield met het verdoezelen van positieve tests en sloot het dopinglab in Moskou.

Even later besloot de internationale atletiekfederatie IAAF dat Russische atleten niet langer welkom waren op internationale wedstrijden.

Dood of gevlucht

Het bleek het begin van een nog groter schandaal. Nadat het hoofd van RUSADA en de voorzitter van het bestuur van het Russische antidopingagentschap onder verdachte omstandigheden om het leven kwamen, vluchtte het voormalig hoofd van het Russische lab Grigori Rodsjenkov naar de VS. Daar ontpopte hij zich als klokkenluider en deed hij een boekje open over de praktijken van de Russen.

Twee onderzoeken van WADA bevestigden zijn aantijgingen. Er was op grote schaal gesjoemeld, in veel meer sporten dan atletiek alleen en bij de Olympische Spelen van Sotsji hadden de Russen een ingenieus systeem bedacht om urinemonsters om te wisselen zodat Russische atleten niet betrapt konden worden op doping.

Dat was de druppel die ervoor zorgde dat de meeste Russische sporters geweerd werden van de Olympische Spelen in Rio de Janeiro. Aangezien RUSADA zelfs een spil in het dopingweb bleek te zijn, werd het Russische dopingagentschap non-compliant verklaard. Oftewel, een paria in de WADA-wereld.

Het wereldantidopingagentschap WADA stelde een stappenplan op voor de Russen. Onder Britse leiding zijn inmiddels nieuwe dopingcontroleurs opgeleid en het antidopingbureau heeft een nieuwe leiding gekregen, maar aan een aantal eisen is nog steeds niet voldaan.

De belangrijkste: de Russische staat moet erkennen dat er sprake was van een alomvattend dopingprogramma. Tot nog toe hebben de autoriteiten steeds gezegd dat er wel sprake was van doping in Rusland, maar dat zou om geïsoleerde gevallen gaan.

Vorige week zei president Poetin nog bij het Russische persbureau Tass dat Rusland nooit een door de staat gesponsord dopingschema heeft gehad en dat ze dat ook nooit zouden doen. Bovendien beschuldigde hij de Verenigde Staten ervan het Internationaal Olympisch Comité (IOC) onder druk te zetten om Russische atleten te weren van de Olympische Spelen.

Om zijn woorden kracht bij te zetten, vaardigden de Russen een arrestatiebevel uit tegen Rodsjenkov. De klokkenluider houdt zich na zijn vlucht naar de Verenigde Staten nog altijd schuil in het land.

Nieuwe data

Vorige week maakte WADA bekend dat ze in het bezit is van een grote hoeveelheid testdata van Russische atleten die tussen januari 2012 en augustus 2015 op doping zijn gecontroleerd. Het document bevat volgens The New York Times duizenden testresultaten, waardoor het Russische dopingschandaal nog veel gedetailleerder in kaart kan worden gebracht.

Veel antidopingexperts verwachten dan ook dat het WADA niets anders kan dan besluiten dat de Russen nog niet compliant zijn.

IOC-onderzoek

Het IOC is ondertussen met twee grote onderzoeken bezig naar dopinggebruik in de Russische sport. Naar aanleiding daarvan is inmiddels een aantal Russische sporters geschorst.

De vraag is of er bij de komende Winterspelen in Zuid-Korea Russische sporters actief zullen zijn. Vlak voor de Spelen van Rio de Janeiro besloot het IOC, tegen adviezen van onder andere WADA in, toch Russen toe te laten. Hoe dat nu zal zijn, weten we na een IOC-congres van 5 tot en met 7 december.

Het besluit dat WADA vannacht neemt, zal zeker meewegen in de overwegingen.