Een maand later: nog lange weg te gaan op Sint-Maarten

• Anna Mees

  redacteur Online

Op Sint-Maarten is weer schoon drinkwater, telefoonontvangst en stroom. Winkels en restaurants hebben hun deuren weer geopend. Maar een maand na orkaan Irma logeren veel eilandbewoners nog bij vrienden of familie. En de huizen die zijn hersteld, kunnen bij een volgende orkaan zo weer instorten.

"Ik heb zoveel vernietiging gezien, het is onvoorstelbaar", zegt Ed Gumps (68). Het resort waar hij een studio huurt, is verwoest. Gumps verblijft deze week noodgedwongen in Nederland, waar hij 43 jaar woonde, tot hij in 2011 naar Sint-Maarten emigreerde.

Toen orkaan Irma aan land kwam, op 6 september, was hij bij een vriendin in een cementen huis. "We hebben kasten tegen een deur gezet en daar 3,5 uur tegenaan geduwd, terwijl de orkaan ertegenaan ramde. In doodsangst heb ik gezeten. Ik had nooit verwacht dat het mij zo zou aangrijpen."

Toen Irma was uitgeraasd en de twee weer naar buiten konden, hebben ze zich vier dagen nauwelijks bewogen. "Verlamd als zombies hebben we naar al die verschrikkelijke vernietigingen zitten kijken. Ik word er niet graag aan herinnerd. Voorlopig zit ik hier, maar het is mijn wens om terug te keren."

Waar naartoe, is onzeker. Net als voor veel andere bewoners van Sint-Maarten. Zo goed en zo kwaad als het kan, herstellen inwoners hun huizen. Maar orkaanbestendig zijn die niet. Dat is wel de wens van bewoners en het bedrijfsleven, zodat ze niet over een paar jaar in dezelfde ellende belanden, zegt NOS-correspondent Dick Drayer. Maar het eiland heeft er de middelen niet voor.

Voor zijn inkomsten is het eiland grotendeels afhankelijk van toeristen. Maar die zullen dit jaar en volgend jaar nauwelijks komen, verwacht Drayer. "Er is bijna geen hotel meer over." Uit luchtfoto's vlak na de orkaan bleek dat 90 procent van de bebouwing schade had, daarvan was een derde compleet verwoest.

Jerrycans

De meeste winkels, restaurants, barretjes en supermarkten zijn wel weer open. Mensen die een beetje geld te besteden hebben, kunnen weer eten kopen, zegt Tomas Martini van het Rode Kruis, die afgelopen zondag op het eiland aankwam. Aan anderen deelt de hulporganisatie voedselpakketten uit en jerrycans, waarmee ze water kunnen halen. Nadat ruim 5000 voedselpakketten en een kleine 50.000 liter is uitgedeeld, wordt de vraag ernaar minder.

Naar stemmetje

Ook op de nabijgelegen eilanden Saba en Sint-Eustatius komt weer eten in de schappen, vertellen bewoners. Voor de aanvoer zijn ze afhankelijk van Sint-Maarten en ook toeristen komen via het grotere eiland.

Hanneke Magee-Quist, die tien jaar op Saba woont, beseft dat ze geluk heeft gehad omdat de orkaanschade meeviel, maar tegelijkertijd maakt ze zich zorgen over toekomstige noodsituaties. "Het orkaanseizoen is nog niet voorbij, dat nare stemmetje hoor ik nog in mijn achterhoofd. Ik voel me kwetsbaar. Wat als ik spoedhulp nodig heb? Waar kom ik terecht en hoe kom ik daar, zal ik op tijd zijn?"

Komende dinsdag gaat de luchthaven op Sint-Maarten weer open.