CDU zoals verwacht de grootste, AfD derde partij
De CDU/CSU van bondskanselier Angela Merkel heeft zoals verwacht de meeste stemmen gekregen bij de Bondsdagverkiezingen. De partij kwam uit op 33,0 procent en lijdt daarmee een verlies van 8,5 procentpunt ten opzichte van 2013.
De rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD) is met 12,6 procent van de stemmen de derde partij van het land geworden en komt voor het eerst in het parlement.
Met de AfD komt voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog een partij die rechtser is dan de CDU/CSU in de Bondsdag. Het leidde zondagavond hier en daar tot protestdemonstraties in Duitse steden, zoals op de Alexanderplatz in Berlijn, waar de AfD bijeen was. Vier jaar geleden haalde de anti-immigratiepartij de kiesdrempel van 5 procent niet.
Dit gaat echt het politieke landschap hier op zijn kop zetten.
Correspondent Jeroen Wollaars spreekt van een groot verlies voor Merkel en een afrekening met haar vluchtelingenproblematiek. "Het betekent vooral dat er aan de rechterkant van de CDU/CSU-combinatie een nieuwe, grote sterke partij in Duitsland bijkomt en dat is na de Tweede Wereldoorlog nog niet gebeurd. Dat gaat echt het politieke landschap hier op zijn kop zetten."
De SPD van lijsttrekker Martin Schulz, de huidige coalitiepartner van Merkel, kreeg 20,5 procent van de stemmen, een verlies van 5,2 procentpunt.
Met deze uitslag zou de 'grote coalitie' van CDU en SPD verder kunnen, maar SPD-politici hebben al aangegeven dat niet te willen. Het is de grootste nederlaag voor de SPD sinds 1949. Schulz wil de oppositie in, de wonden likken en de partij opnieuw uitvinden.
De belangrijkste politieke reacties lees je hier:
Jamaica-coalitie?
Merkel kan proberen om een coalitie te vormen met de kleinere partijen die in de Bondsdag komen. In de media en de politiek wordt al gespeculeerd op de zogenoemde Jamaica-coalitie: een combinatie van CDU/CSU (zwart) met de FDP (geel) en de Grünen (groen). De FDP haalde met 10,7 procent net als de AfD de kiesdrempel en keert na vier jaar terug in het parlement. De Grünen eindigden op 8,9 procent.
Zo'n Jamaica-coalitie wordt volgens correspondent Jeroen Wollaars nog een hele kluif. "Het is alsof de VVD met GroenLinks moet samenwerken, die partijen liggen heel ver uit elkaar", zegt hij. Bovendien heeft de CSU, de Beierse zusterpartij van de CDU, fors verloren en die wil heel streng tegen vluchtelingen zijn. De Grünen willen dat juist niet. "Hoe ze die twee dingen bij elkaar moeten gaan krijgen, wordt de komende periode nog heel ingewikkeld."
De zesde partij die in de Bondsdag komt is Die Linke, de partij kreeg 9,2 procent.
