Ontgroening nieuwe stijl bij Vindicat: braaf, zónder geweld

"Er wordt niet meer aan jasjes getrokken. Geen fysiek contact, dat is uit den boze". Stijn Derksen is stellig en duidelijk. De ontgroening bij de Groningse studentenvereniging Vindicat gaat dit jaar over een heel andere boeg in vergelijking met voorgaande jaren.

Derksen (23) is rector van de oudste studentenvereniging van Nederland en heeft vorig jaar veel over zich heen gekregen. Incident na incident was er bij Vindicat, vooral tijdens de ontgroening. Zo werd een aspirant-lid dusdanig hard op zijn hoofd geslagen dat hij moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Later volgde de verspreiding van een zogenaamde bangalijst, waarin vrouwelijke studenten werden beoordeeld op hun seksuele prestaties. Voor het eerst in de 200-jarige geschiedenis deed de vereniging aangifte.

De incidenten leidden tot veel ophef. De universiteit, de Hanze Hogeschool, de Groningse én de landelijke politiek spraken er schande van en zeiden dat de cultuur van Vindicat moest veranderen, anders zou de geldkraan dichtgaan. Derksen geeft toe dat hij zelf ook was geschrokken van de incidenten en de ophef. "Het heeft een enorme impact gehad op onze vereniging."

Na de incidenten besloot Vindicat compleet nieuwe gedragsregels op te stellen, onder druk van de universiteit, de hogeschool en de gemeenteraad. Fractievoorzitter Carine Bloemhoff van de Groningse PvdA is blij met de nieuwe regels en gaat ervan uit dat er dit jaar geen incidenten meer plaatsvinden bij Vindicat.

"Wij vinden dat de afspraken ver genoeg gaan. Als Vindicat zich er niet aan houdt, dan worden de financiële banden verbroken. Het is de laatste kans. Gebeurt er wat, dan raken ze volgend jaar de accreditatie kwijt en krijgen ze financiële straf."

Bloemhoff veegt het argument van tafel dat studentenverenigingen besloten verenigingen zijn die autonoom hun eigen regels kunnen opstellen. "Het gebeurt in ónze stad. Studenten komen als achttienjarigen naar onze stad, in vol vertrouwen een leuke studententijd te hebben. Het is een maatschappelijk probleem voor de stad. En daar mag de politiek zich altijd mee bemoeien. "

Rector Derksen kan ermee leven dat de politiek meekijkt naar wat er bij de besloten vereniging gebeurt. "Ik zie vooral de positieve kanten. We zullen niet te braaf worden. We zullen altijd wel het brutale jongetje van de klas zijn, maar op een leuke manier. Gelukkig heb ik de afgelopen week heel veel lachende gezichten gezien. Vooral van de aankomende leden die een waanzinnige nieuwe fase van hun leven in gaan. Ik kijk daar heel positief naar uit."

In Leiden en Amsterdam geldt bijvoorbeeld de regel dat deelnemers naar de wc moeten kunnen als ze dat willen en minimaal één keer per dag moeten kunnen douchen en tandenpoetsen. In Utrecht en Maastricht wordt hier nog expliciet bij vermeld dat dit "met de eigen tandenborstel" gebeurt. In Groningen moeten de aspirant-leden iedere dag schoon ondergoed kunnen aantrekken.

In Utrecht en Leiden wordt de aspirant-leden verboden om alcohol te drinken. In Leiden moet de aangewezen dagverantwoordelijke ook nuchter zijn. Groningse verenigingen moeten zelfs 4 nuchtere begeleiders per dag hebben. Daarnaast moet er worden toegezien op "verantwoord alcoholgebruik" en is sterke drank voor zowel begeleiders als deelnemers verboden.

Colleges en sancties

In bijna alle convenanten staat dat de vereniging ervoor moet zorgen dat de aspirant-leden alle colleges moeten kunnen volgen en dat er voldoende ruimte is om deze colleges voor te bereiden. Utrecht is hier een uitzondering op. Daar is het gebruikelijk dat de ontgroeningen plaatsvinden voor het begin van het collegejaar.

In de convenanten zijn ook sancties opgesteld voor het geval dat de verenigingen de afspraken in het convenant schenden. Dit kan blijven bij een waarschuwing. Maar als verenigingen het te bont maken dan kunnen universiteiten de subsidie die zij geven intrekken. Hierdoor lopen de verenigingen soms wel tienduizenden euro's mis.

Hoewel sancties in het convenant van Delft niet staan beschreven, heeft die universiteit onlangs vereniging Virgiel nog bestraft. Vorig jaar liep een meisje daar tijdens de ontgroening een zware hersenschudding op. De bestuurders krijgen aankomend collegejaar geen beurs van de universiteit. Daarnaast is de vereniging niet welkom bij activiteiten van de algemene introductie van de TU Delft, de OWee. Virgiel moet ook met een verbeterplan komen zodat dit soort incidenten niet meer gebeuren.

Sommige universiteiten hebben ervoor gekozen om geen convenant op te stellen. Eén daarvan is de Wageningen University. "We hebben wel regelmatig een gesprek met de studentenverenigingen maar geen document opgesteld met regels of sancties. Mocht er toch een incident plaatsvinden dan houden we een streng gesprek. Maar dat is gelukkig nog niet aan de orde geweest", aldus een woordvoerder van de Wageningen Universiteit.

Ook de Erasmus Universiteit in Rotterdam heeft geen gedragscode opgesteld. De universiteit vindt dat de verenigingen zelf volledig verantwoordelijk zijn voor de ontgroening en de daarbij horende risico's. "Wij geloven in een dialoog tussen verenigingen en universiteit op basis van onderling vertrouwen: verenigingen doen wat ze zeggen, vermijden risico s en zijn openhartig mocht het onverhoopt desondanks toch niet goed gaan tijdens de kennismakingstijd", aldus een woordvoerder van de universiteit.