Terroristen gebruiken steeds vaker een voertuig als wapen

• Jan Talens

  redacteur Online

Dit keer was het in Barcelona en Cambrils: terroristen grijpen steeds vaker naar een voertuig als wapen. In 2016 werden vrachtwagens als wapen gebruikt op de kerstmarkt in Berlijn en de boulevard in Nice. Dit jaar werden, tot gisteren, al vijf keer auto's of busjes gebruikt bij aanslagen in Europa.

In de nasleep van eerdere aanslagen hebben diverse grote steden al maatregelen getroffen tegen aanslagen met auto's, busjes of vrachtwagens. Ook in Nederland.

Evenementen

Hier worden vooral rond druk bezochte evenementen maatregelen getroffen. Zoals bij de finale van het EK voetbal voor vrouwen in Enschede eerder deze maand. Daar werden geen betonblokken maar wel stevige banken neergezet om de doorgang te blokkeren.

Ook bij de TT-motorraces in Assen werden de invalswegen afgezet met zogeheten chicanes. Automobilisten kunnen daar alleen op lage snelheid doorheen slalommen.

Rond het Glazen Huis van 3FM in Breda, waar drommen mensen op af kwamen, mochten afgelopen kerst ook geen vrachtwagens komen. Winkels werden tijdelijk met steekkarretjes bevoorraad. En met Koningsdag waren de betonblokken in Tilburg niet te missen.

Verhuurders van busjes, trucks en auto's zouden graag willen dat ze meer mogelijkheden krijgen om huurders te kunnen checken, meldt EenVandaag. Zo zouden ze kunnen voorkomen dat voertuigen überhaupt worden gebruikt bij aanslagen.

Volgens de directeur van een kleinere autoverhuurder willen ze wel van alles doen, maar mogen ze niks van de overheid. "Wij mogen niet controleren of iemand een baan heeft, of op een bepaald adres woont. We mogen ook geen kopieën van rijbewijzen of paspoorten bewaren".

Hertz Benelux baalt ook van de beperkte mogelijkheden. "Bij een van de aanslagen in Londen werd een bij Hertz gehuurd voertuig gebruikt. De politie mag net als wij niet veel delen in verband met de privacy."

Maatregelen

In een toeristische trekpleister als Barcelona zijn veel plekken waar grote aantallen mensen dicht op elkaar zitten. En dat geldt natuurlijk ook voor grote steden in Nederland. In het centrum van Amsterdam bijvoorbeeld. Daar zouden winkeliers graag meer maatregelen zien om een aanslag met een voertuig te voorkomen.

Is het inderdaad zinvol om meer maatregelen te nemen tegen autoverkeer in het centrum? We vroegen het vier beveiligingsexperts.

"Het lijkt zo evident: voorkom nou dat er auto's op drukke plekken kunnen komen. In dat opzicht lijkt het heel logisch om bijvoorbeeld delen van binnensteden autovrij te maken", zegt Marco Zannoni, directeur van het Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement.

"Op veel plekken kun je je afvragen of dat niet überhaupt goed zou zijn, omdat het bijdraagt aan het gevoel van veiligheid. Toeristen gaan het misschien ook wel verwachten."

Investeringen

"Ik vind dat we minder incident-gedreven zouden moeten nadenken over deze risico's en de beveiliging bij grote mensenmassa's veel structureler moeten benaderen." Dat zegt Syan Schaap, directeur van Event Safety Institute. "Het gaat niet alleen om het verminderen van het risico op terreur, maar ook over andere zaken, zoals het gedrag van verwarde mensen."

Volgens Schaap kan het lonen om na te denken over maatregelen die goed in een omgeving met veel mensen passen. "Denk aan het wat beter verankeren van losse prullenbakken. Of maak de fietsenrekken wat steviger en hoger. Natuurlijk moet je hier goed over nadenken, want het vergt veel inspanning en vraagt om investeringen."

Achteraf

"Achteraf weten we altijd een aanslag te voorkomen", relativeert Mari van Dorst, directeur van beveiligingsbedrijf Crowd Support. "Voetgangers scheiden van autoverkeer klinkt eenvoudig als je weet waar het misging."

Hij is op voorhand niet meteen voorstander van extra maatregelen in binnensteden. "Doe wat als er aanleiding voor is. Zijn er plekken die aantrekkelijk zijn om een aanslag te plegen? Is er een bijzondere aanleiding? Maatregelen zijn niet bij elk evenement nodig."

Schuilen

Voor mensen die binnenkort een grote stad gaan bezoeken zijn er ook tips van de beveiligingsexperts. "Ze hoeven echt niet met angst door de stad te lopen. De kans op een aanslag is erg klein", zegt Rick de Kroon van Promeon Security.

"Maar het is wel goed om je bewust te zijn van je omgeving. Waar ben ik? Waar kan ik heen als er nu iets gebeurt? En als je dan moet schuilen is een winkel met een glazen pui minder geschikt dan bijvoorbeeld een hotel met stenen muren."