Trumps inreisverbod gaat nu gauw in, maar veel is nog onduidelijk

• Mitchell van de Klundert

  redacteur NOS Online

Gaat Trumps inreisverbod opnieuw tot chaos leiden op vliegvelden wereldwijd? Die kans is aanwezig nu de start van het verbod donderdagnacht wordt verwacht, de details blijven echter vaag.

Door het inreisverbod komen reizigers uit Sudan, Syrië, Iran, Libië, Somalië en Jemen die naar de Verenigde Staten willen het land niet meer in. Ook niet via Nederland. Het verbod is bedoeld om terroristen te weren.

Het inreisverbod is mogelijk geworden door een uitspraak van het Amerikaanse hooggerechtshof op maandag. Iedereen uit de zes landen mag worden geweerd, behalve als mensen kunnen aantonen dat ze een relatie of baan hebben in de VS of daar een studie volgen.

"72 uur na de uitspraak gaat het verbod in" kondigde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken aan op maandag. Maar vanaf wanneer de 72 uur zijn gaan tellen is niet duidelijk.

De verdere details van het verbod zijn eveneens onduidelijk. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken schrijft dat er nog overleg plaatsvindt met andere ministeries en met de reisindustrie. "We gaan het tijdig uitvoeren op een professionele, georganiseerde manier."

Het Amerikaanse Departement Binnenlandse Veiligheid (Homeland Security) zei woensdag de start van het inreisverbod op donderdag 29 juni te verwachten. Persbureau Bloomberg geeft vandaag een meer precieze tijd: 20.00 uur vanavond Amerikaanse tijd (vrijdag 02.00 uur in Nederland) gaat het verbod in. Maar dat is nog niet bevestigd.

KLM, ministerie en ambassade weten het ook niet

De kans is aanwezig dat zodra het verbod ingaat reizigers uit de zes landen die via Nederland naar de VS reizen blijven steken op Schiphol. Dit heeft volgens de luchthaven vooral gevolgen voor de luchtvaartmaatschappijen. "Die moeten zorgen dat de papieren van reizigers in orde zijn. Schiphol doet namelijk wel de beveiliging, maar controleert niet de documenten", zegt een woordvoerder.

KLM is de grootste luchtvaartmaatschappij die vanaf Schiphol vliegt naar de Verenigde Staten. Het bedrijf zei gisteren met een verklaring te komen, maar die is nog steeds niet verschenen.

Onduidelijk is nu hoe de luchtvaartmaatschappij omgaat met reizigers die mogelijk stranden. Ook is het de vraag of KLM zelf de achtergrond van reizigers gaat controleren en wat er wordt gedaan met vluchten die al zijn geboekt.

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken geeft aan geen verdere informatie over het inreisverbod te hebben. Het verwijst reizigers met vragen door naar de Amerikaanse ambassade in Den Haag. Maar daar weten ze ook niet wanneer het verbod ingaat. "Bel morgen maar terug", zegt de telefonist van de ambassade.

Als het morgen toch komt tot een inreisverbod verwacht Schiphol geen grote problemen. "Als mensen geweigerd worden, is het aan de luchtvaartmaatschappij om iemand op te vangen. Als er nou een grote groep reizigers zou stranden, dan gaan wij hier natuurlijk bij helpen."

Zodra het inreisverbod van kracht wordt duurt het in eerste instantie 90 dagen voor gewone reizigers en 120 dagen voor vluchtelingen. Trump zegt dat de Amerikaanse overheid deze tijd nodig heeft om alle visa- en veiligheidsprocedures aan te scherpen. In oktober wordt er opnieuw naar het verbod gekeken.

Het inreisverbod is een van president Trumps meest bekritiseerde plannen. Op 27 januari, een week na zijn inauguratie, tekende Trump het decreet waarmee de VS reizigers uit zeven Arabische landen wilde weren. Trump wil daarmee de mogelijke terroristen buiten de deur houden.

De maatregel ging destijds per direct in, wat leidde tot veel kritiek uit binnen- en buitenland. Een aantal Amerikaanse staten besloot niet mee te werken aan het verbod.

Nadat verschillende Amerikaanse rechters het verbod ongrondwettelijk hadden verklaard kwam Trump met een herziene versie. Ook die versie werd door een rechtbank uitgesteld. De hoogste rechter in de VS heeft dat besluit nu begin deze week herzien, waarmee het inreisverbod alsnog kan ingaan.

Wanneer het inreisverbod precies ingaat en wat de gevolgen zijn, is dus vooralsnog volstrekt onduidelijk.