Onderzoeksraad: aanpak problemen Groningen nog steeds te versnipperd

De aanpak van de problemen rond de gaswinning in Groningen moet in handen komen van één organisatie die daarvoor de volledige verantwoordelijkheid krijgt. Nu richten de betrokken partijen zich nog te veel op het herstellen van de ontstane problemen, en wordt er niet gekeken naar de toekomst van de provincie, concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) in het vervolg op een rapportage uit 2015 over de risico's van de gaswinning in Groningen.

In het nieuwe rapport is de OVV nagegaan wat er is gebeurd met de aanbevelingen die de raad eerder deed aan alle betrokken partijen bij het oppompen van gas uit de Groningse bodem. Twee jaar geleden concludeerde de OVV dat alle partijen voorrang hadden gegeven aan de gasopbrengst, in plaats van aan de veiligheid van de Groningers. Die conclusie gold voor de periode van 1959 (de ontdekking van het gasveld) tot januari 2014.

Ereschuld

Omdat de ongerustheid onder de Groningers nog steeds groot is, besloot de raad tot een vervolgonderzoek. Daarin komt de OVV tot de conclusie dat veel aanbevelingen zijn opgevolgd, maar dat het ontbreekt aan een integrale benadering van de vele problemen waar de provincie mee worstelt.

Zo moet het beleid rond de gaswinning in samenhang worden gezien met de krimp van het inwonertal en de noodzaak tot versterking van de Groningse economie. "Je moet dat gebied en de mensen die er wonen, weer een toekomst geven", zei OVV-voorzitter Joustra in een toelichting bij De Ochtend. Joustra spreekt van een "ereschuld aan de Groningers" die ingelost moet worden.

Een nieuwe organisatie met eigen wettelijke bevoegdheden moet al die zaken tegen elkaar moeten afwegen, staat in het nieuwe OVV-rapport. Die opgave is te groot voor het ministerie van Economische Zaken, dus ook andere departementen en bestuurlijke diensten moeten daar een rol in krijgen.

NAM buiten schadeprocedure

Verder adviseert de raad om de NAM, die het gas in Groningen oppompt, buiten de schadeafhandeling voor getroffen panden en woonhuizen te houden. De overheid moet die taak uitvoeren en de aansprakelijkheid regelen met de NAM, aldus de OVV. De raad vindt de huidige schadeaanpak te bureaucratisch, met te weinig oog voor de menselijke maat.

Bezorgde bewonersgroepen en Groningse organisaties zijn blij met deze aanbeveling om de NAM op afstand te zetten.

Ook moet de overheid in gesprek met de Groningers om vast te stellen wat een 'acceptabel niveau van veiligheid' is voor de bewoners van de provincie. Als dat niveau is vastgesteld, ligt de bal bij het rijk, schrijft de raad. Die moet een verantwoord besluit nemen over de gewenste hoeveelheid gas die per jaar uit de bodem wordt gehaald. Nu wordt het beleid vooral gebaseerd op de risicoanalyse van de NAM.

Eerlijk zijn

Ten slotte adviseert de OVV de overheid om eerlijk te zijn over de kansen en de beperkingen van de operatie die nu gaande is om gebouwen in het gaswinningsgebied te versterken. Die inspanning gaat waarschijnlijk langer dan vijf jaar duren, schrijft de raad.