Rutte: houding Turkse regering totaal bizar, alles doen om te deëscaleren

Premier Rutte vindt het optreden van de Turkse regering rond de komst van ministers naar Nederland totaal bizar. "We zijn in een verkeerde film terechtgekomen; de Turken hebben het gisteren zelf opgepompt", zei hij. Maar de premier voegde eraan toe dat hij alles zal doen om de situatie te deëscaleren.

Dat wil hij proberen te doen samen met zijn Turkse collega Yildirim. En Rutte wil Yildirim ook snel ontmoeten. "Want ik ben hier bijzonder boos over." Hij praat er ook over met andere landen in Europa. Volgens hem speelt in alle landen dit ongemak.

Nederlandse staatsburgers

Rutte zei dat hij gisteren acht keer heeft getelefoneerd met Yildirim, de laatste keer rond 02.00 uur 's nachts toen het in Rotterdam uit de hand was gelopen. Rutte vindt de uitspraken van president Erdogan die Nederland fascistisch en een overblijfsel van het nazisme noemde onacceptabel. Hij vindt het het grootste probleem dat de Turkse regering het steeds heeft over Turkse staatsburgers in Nederland. Rutte heeft het liever over Nederlandse staatsburgers die mogelijk ook stemrecht hebben in Turkije.

Rutte zei dat niet alleen Turkije, maar ook Nederland een trots land is. "De Turkse republiek beweegt zich in de verkeerde richting qua democratie. Nederland is een trotse democratie, waar we al honderd jaar algemeen kiesrecht hebben en in vrijheid onze besluiten nemen."

De premier wees de dreiging van Turkije met sancties met grote kracht van de hand en benadrukte dat Nederland zich niet laat chanteren. Ook dat de Turkse minister van Familiezaken toch naar Rotterdam kwam, noemde hij onacceptabel. Rutte zei dat minister Kaya via allerlei omzwervingen naar het Turkse consulaat in Rotterdam is gekomen.

Geen excuses

Volgens de premier had Nederland het volste recht om de minister te weigeren. Zij geniet volgens hem geen onschendbaarheid, zoals de Turkse regering claimt. Minister Koenders benadrukte in Buitenhof dat Kaya niet is uitgezet, maar dat na overleg met de Turkse regering en EU-buitenlandcoördinator Mogherini is besloten haar naar Duitsland terug te laten gaan. Rutte en Koenders zeiden allebei met klem dat ze absoluut niet van plan zijn de Turken hun excuses aan te bieden voor de gang van zaken. Koenders bestreed ook dat Kaya grof is behandeld, zoals ze zelf zei.

Het kabinet zoekt nog uit wat er precies aan de hand is rond het sluiten van Nederlandse diplomatieke posten in Turkije. Volgens Koenders heeft Nederland er bij de Turken tegen geprotesteerd dat enige tijd de Turkse vlag op het Nederlandse consulaat in Istanbul heeft gehangen.

Rellen

Rutte vindt ook de rellen die gisteravond en vannacht in Rotterdam uitbraken rond het terugsturen van de Turkse minister op geen enkele manier goed te praten.

De premier heeft respect voor de manier waarop de politie in Rotterdam is opgetreden. Hij prees ook burgemeester Aboutaleb.