'Terugdraaien Obamacare is pas het begin'

De inauguratie is achter de rug en Trump brengt zijn eerste dag als president door in het Witte Huis. Maar hij ging gisteravond niet slapen voordat hij een begin had gemaakt met het ongedaan maken van Obamacare.

Dat kan Trump doen als het gaat om zaken die zijn voorganger in het Witte Huis in gang heeft gezet zonder toestemming van het Congres, legt Amerika-expert Victor Vlam uit in het NOS Radio 1 Journaal. Die kan Trump ongedaan maken met een zogeheten executive order.

Vlam: "We kunnen er nog meer verwachten. Obama heeft een aantal milieumaatregelen en immigratieregels uitgevaardigd. Te verwachten is dat Trump het moeilijker gaat maken voor illegalen om een legale status te krijgen in de VS."

Een andere daad in de eerste uren na de machtswisseling was het omgooien van de website van het Witte Huis. Onder de noemer 'belangrijkste onderwerpen' somt de nieuwe president zijn plannen op, waaronder bijvoorbeeld zijn voornemen om Obama's klimaatbeleid terug te draaien.

'Buy American and hire American'

Na zijn eedaflegging gebruikte Trump ongebruikelijk harde taal. Er kwamen woorden voorbij die nooit eerder waren gebruikt in een inaugurele speech: carnage (bloedbad), disrepair (verval), flush (wegspoelen), rusted (verroest), stealing (stelen) en tombstones (grafstenen).

Een begrip dat tijdens de campagne voortdurend voorbij kwam stond centraal in de toespraak: America first. Trump wil dat Amerikaanse producten in de VS worden gemaakt en dat Amerikanen Amerikaanse waar kopen: "buy American and hire American".

Die protectionistische politiek is niet nieuw voor de VS, maar we moeten dan wel een stuk terug in de geschiedenis, vertelt historicus James Kennedy. "Aan het begin van de grote crisis van de jaren dertig kwam het Congres met wetgeving die ervoor zorgde dat buitenlandse producten zwaarder werden belast. Ze dachten: als Amerikanen van elkaar gaan kopen, wordt iedereen daar beter van."

Dat pakte anders uit. "Het zorgde ervoor dat producten alleen maar duurder werden en het verergerde de crisis." Daarnaast reageerden andere landen, zoals buurland Canada, met hun eigen invoerbelastingen. "De VS had een economische oorlog ontketend."

Na de Tweede Wereldoorlog werd Amerika juist de grote voorvechter van vrije wereldhandel. De vraag is in hoeverre Trump daar weer een einde aan maakt en of hij de productie van Amerikaanse bedrijven terug naar de VS kan halen.

Kennedy: "Het kan heel moeilijk worden bij sommige producten die worden gemaakt in verschillende delen van de wereld. De vraag is ook wat andere landen gaan doen, en of het de economie wel helpt."

Protesten

Trump had gisteren nog andere zorgen. De lage opkomst bij de eedaflegging en de wat minder bekende artiesten bij de inauguratie vormden een groot contrast met de glamour rond het aantreden van Obama, acht jaar geleden. Daarnaast waren er rellen en protesten tijdens de machtswisseling.

Veel punten scoorden Trump en de nieuwe first lady Melania ook niet met hun wat stijve openingsdans tijdens een van de drie bals die het paar bezocht. Het dansje op de tonen van Frank Sinatra's My Way zag er wat ongemakkelijk uit, zeker in vergelijking met de wervelende show van de Obama's acht jaar geleden.

Volgens Vlam zijn de protesten, de lage opkomst bij de inauguratie en een stijf dansje geen probleem voor de nieuwe Amerikaanse leider. "Dit schaadt hem niet. Hij moet zich nu gaan bewijzen als president, daar gaat veel van afhangen."