Nog lange politieke weg voor Rutte-deal over Oekraïneverdrag

Het duurt waarschijnlijk tot na de Tweede Kamerverkiezingen van 15 maart 2017 voordat duidelijk wordt of de Eerste Kamer instemt met de deal die premier Rutte heeft gesloten over het Oekraïne-verdrag. Pas dan kan het kabinet namens Nederland het verdrag ondertekenen of de handtekening onder het verdrag intrekken.

In de Tweede Kamer krijgt Rutte steun van in ieder geval regeringspartijen VVD en PvdA. De PvdA is tevreden. "De regering heeft in Europa afgedwongen dat er een gezamenlijke en juridisch bindende verklaring is die aan de bezwaren tegemoet komt", zegt Kamerlid Maij.

Ook de VVD vindt dat Rutte met de deal recht doet aan de bezwaren van de nee-stemmers en "tegelijk het landsbelang dient".

D66 vond dat Rutte de kans moest krijgen om een akkoord met de andere EU-landen te sluiten. De partij wil nu eerst de inhoud van de afspraken bestuderen. "We gaan er met een open blik naar kijken", zegt Kamerlid Verhoeven. Ook de ChristenUnie weet het nog niet.

Spugen

De CDA-fractie moet de deal van vandaag nog bespreken. "Maar gaat u er maar vanuit dat wij tegenstemmen", zegt CDA-leider Buma. Hij vindt dat de uitslag van het referendum betekent dat Nederland het verdrag niet moet ondertekenen.

Van een aantal partijen, zoals PVV, SP, 50Plus, PvdD en VNL was al duidelijk dat zij alleen tevreden zouden zijn als Nederland het associatieverdrag niet ondertekent. SP-Kamerlid Van Bommel vindt het akkoord van Rutte "spugen in het gezicht" van de kiezer. GroenLinks lijkt ook tegen de deal te gaan stemmen.

De Tweede Kamer debatteert dinsdag 'op hoofdlijnen' over het akkoord. De PVV heeft al aangekondigd daar een motie van wantrouwen tegen Rutte te gaan indienen. Maar de kans dat een meerderheid van de Kamerleden die steunt is uitermate klein.

Na de verkiezingen

De Raad van State gaat op verzoek van het kabinet het akkoord bestuderen en brengt een soort juridisch advies uit. Als dit advies klaar is debatteert de Tweede Kamer opnieuw en wordt er gestemd. Dat zal op zijn vroegst eind januari of begin februari zijn.

Hierna zal ook de Eerste Kamer erover debatteren en stemmen. Dat is naar alle verwachting pas na de verkiezingen van 15 maart 2017. Het CDA speelt in de Eerste Kamer een cruciale rol, maar fractievoorzitter Brinkman wil niet op het standpunt van zijn fractie vooruitlopen. Het staat niet vast dat dat hetzelfde is als van de CDA-fractie in de Tweede Kamer.

Rutte zei op zijn persconferentie op de vraag welke garantie hij heeft dat de Eerste Kamer het kabinetsbesluit goedkeurt: "Geen."