Team Trump: zakenmannen, generaals en een chirurg

Donald Trump gaat de Verenigde Staten leiden met rijke zakenmannen, oud-officieren en mensen die van aanpakken weten, maar soms weinig politieke ervaring hebben. "Trump kiest vooral mensen die qua karakter op hem lijken", zegt correspondent Arjen van der Horst.

Het laatste voorbeeld daarvan is Exxon Mobil-topman Rex Tillerson. De miljardair is vanmiddag officieel voorgedragen als minister van Buitenlandse Zaken. "Tillerson is een bikkelharde zakenman die geen blad voor de mond neemt. Een echte doener ", legt Van der Horst uit in het NOS Radio 1 Journaal. "Je ziet vergelijkbare personen in de rest van Trumps kabinet."

Een overzicht van wie er in Trumps team zit van toekomstige bestuurders.

Zakenman Rex Tillerson

De toekomstige minister van Buitenlandse Zaken is nummer 25 op de Forbes-lijst van meest invloedrijke personen van 2015. De 64-jarige Tillerson werkte zich in veertig jaar op tot de topman van het Texaanse oliebedrijf Exxon Mobil.

"Hij is gewend op het hoogste niveau met politieke leiders te onderhandelen", zegt Van der Horst. "Tillerson heeft de hele wereld afgereisd om deals te sluiten, ook in 'moeilijke' landen als Kazachstan en Jemen." Als zakenman heeft hij veel ervaring, maar op het politieke toneel is hij een nieuwkomer.

Vriend van Poetin

Alle benoemingen moeten worden goedgekeurd door het Congres en die van Tillerson kan volgens Van der Horst de moeilijkste worden voor Trump. Dat heeft alles te maken met zijn nauwe banden met Rusland. De Texaan wordt gezien als een persoonlijke vriend van president Poetin. De 64-jarige miljardair is voor betere betrekkingen met Rusland, net als Trump.

Vorige week bracht de CIA naar buiten dat Rusland actief heeft geprobeerd om Trump in het zadel te krijgen. "Tillerson is de enige waar zowel de Democraten als Republikeinen grote moeite mee hebben", zegt Van der Horst.

De drie generaals

Wel of niet nauwer samenwerken met Poetin? Het is een belangrijke kwestie die ook binnen Trumps team voor verdeeldheid zorgt. De president-elect ziet in Rusland een mogelijke bondgenoot, maar zijn toekomstige minister van Defensie denkt daar heel anders over.

Oud-generaal James Mattis maakt zich zorgen over de expansiedrift van Poetin. "Hij wil zich agressiever opstellen tegenover Rusland", legt Van der Horst uit. "Dus dat kan leiden tot botsingen binnen het kabinet." De in de VS alom gerespecteerde Mattis ligt ook dwars over de atoomdeal met Iran. Hij wil geen einde maken aan de overeenkomst met Iran, Trump wel.

Behalve Mattis heeft de toekomstige president van de VS nog twee oud-generaals op topposities. Gepensioneerd generaal John Kelly wordt minister van Binnenlandse Veiligheid. Als nationale veiligheidsadviseur wordt oud-generaal Michael Flynn aangesteld.

De president-elect heeft zijn bewondering voor generaals nooit onder stoelen of banken gestoken. "Ik vind generaals geweldig", zei hij in een interview met het Amerikaanse Fox News. "Ze hebben de test des levens doorstaan en zijn bovenaan de piramide beland."

Rijkste kabinet ooit

Miljardair Trump heeft ook een zwak voor zakenmannen. Sinds president Eisenhower aan de macht was (1953-1961), is er geen een kabinet geweest met zo veel topmannen en -vrouwen uit de financiële sector, schrijft krant USA Today. Trumps team vormt het het rijkste kabinet ooit in de VS.

Miljardair en investeerder Wilbur Ross wordt minister van Handel, de eigenaar van honkbalclub Chicago Cubs, Todd Ricketts, de nieuwe staatssecretaris van hetzelfde ministerie. Zakenvrouw Betsy DeVos is aangewezen als nieuwe minister van Onderwijs.

Trump beschuldigde Hillary Clinton tijdens de presidentscampagne van te nauwe banden met de bankiers van Wall Street. Vooral investeerdersbank Goldman Sachs was voortdurend mikpunt van kritiek. Volgens Trump had Goldman Sachs de hele elite van Washington in zijn zak.

Dat maakte de keuze voor Goldman Sachs-bankier Steven Mnuchin als beoogd minister van Financiën opmerkelijk. Evenals die van Goldman Sachs-topman Gary Cohn als directeur van zijn National Economic Council. Ook zijn strategische adviseur Steve Bannon heeft bij de investeerdersbank gewerkt.

Chirurg als minister

Net als Trump zelf, zijn een aantal van zijn teamleden omstreden. Sommige vanwege hun extreme standpunten, anderen vanwege opmerkelijke uitspraken of het gebrek aan politieke ervaring. Dat laatste geldt voor Ben Carson.

Neurochirurg en schrijver Ben Carson deed een gooi naar het presidentschap en verloor van Trump. Het waren zijn eerste stappen in de politiek en nu heeft Trump hem aangewezen als de nieuwe minister van Huisvesting. Hij heeft geen professionele ervaring op dat gebied.

Ku Klux Klan en marihuana

In de categorie opmerkelijke uitspraken, springt de toekomstige minister van Justitie eruit. Jeff Sessions zou in de jaren 80 hebben gezegd dat de Ku Klux Klan "wel oké" was, totdat hij erachter kwam dat "sommige leden marihuana rookten". Hij was indertijd genomineerd voor de functie van rechter bij het federale gerechtshof.

Rick Perry, oud-gouverneur van Texas, wordt waarschijnlijk de nieuwe minister van Energie. Het is een opvallende keuze. In 2012 zei Perry nog dat hij wilde dat het ministerie zou worden afgeschaft.

Perry staat bekend als klimaatscepticus - niet de enige die wordt benoemd door Trump. Ook het federale agentschap dat het milieu en de volksgezondheid moet beschermen, krijgt een klimaatscepticus aan het hoofd. De keuze voor Scott Pruitt als chef van het Environmental Protection Agency (EPA), deed dan ook stof opwaaien. Pruitt heeft het EPA meerdere malen aangeklaagd vanwege de verscherpte regels over CO2-uitstoot voor steenkoolcentrales.

Trump heeft de opwarming van de aarde door toedoen van de mens in het verleden als onzin bestempeld. Des te opvallender is dat de nieuwe buitenlandminister, Rex Tillerson, een van de weinigen binnen Trumps team is die, nota bene als baas van een oliemaatschappij, klimaatverandering erkent.

"Dat ze in karakter op Trump lijken, wil nog niet zeggen dat de nieuwe kabinetsleden het allemaal eens zijn met elkaar", zegt Van der Horst. Op een aantal punten, zoals de relatie met Rusland, kan het tot botsingen leiden.

Die lijken onvermijdelijk, met een team van eigenzinnige zakenmannen en doorgewinterde militairen.