Oorzaak Chapecoense-crash? Gewaagde keuzes en een verloren videogame
Al vanaf vertrek van het vliegtuig met Braziliaanse voetballers stond vast dat - als er niet werd bijgetankt - de eindbestemming maar net kon worden bereikt. Vanwege tijdverlies door de zoektocht naar een kwijtgeraakt spelletje van een speler, viel de belangrijkste locatie om bij te tanken af.
Vijf dagen na de crash in Colombia waarbij deze week 71 mensen om het leven kwamen, komen er steeds meer opmerkelijke details aan het licht. Een opeenstapeling van gewaagde keuzes, complicaties en botte pech lijken tot het ongeluk te hebben geleid.
Voetbalfinale
De spelers van de Braziliaanse voetbalclub Chapecoense hebben er zin in. Ze zijn onderweg naar de Colombiaanse stad Medellín voor de finale van de Copa Sudamericana. Verrassend genoeg drong de club, geen echte hoogvlieger in de Braziliaanse competitie, door tot de eindstrijd van deze Zuid-Amerikaanse evenknie van de Europa League. Reden genoeg voor zo'n twintig journalisten om mee te reizen naar Colombia.
Een directe vlucht van São Paulo naar Medellín wordt afgeblazen door de Braziliaanse luchtvaartautoriteit. Volgens een regel mogen Braziliaanse sportteams alleen vliegen met gecharterde toestellen uit Brazilië of uit het land waar ze naartoe reizen (in dit geval Colombia). Kennelijk had de club een toestel uit een ander, derde land, gehuurd om rechtstreeks naar Medellín te gaan.
De voetbalclub besluit eerst met een lijnvlucht naar Bolivia te vliegen om zo de regel te omzeilen. Daar wordt van de Boliviaanse luchtvaartmaatschappij Lamia een viermotorige British Aerospace 146 (bouwjaar 1999) gehuurd om naar Colombia af te reizen. De kleine maatschappij is vorig jaar opgezet en heeft drie vliegtuigen. Twee daarvan staan aan de grond voor reparaties.
Weinig brandstofmarge
De vlucht gaat van de Boliviaanse luchthaven Viru Viru naar de miljoenenstad Medellín. Dat is een reis van zo'n 3000 kilometer, terwijl de standaarduitvoering van het toestel een bereik heeft van 2900 op een volle tank, zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert.
De brandstoftanks zouden uitgebreid kunnen zijn, "maar heel veel marge zal er niet in hebben gezeten". Vooral omdat het toestel qua passagiers aan de maximale capaciteit zit. Geen nood, zegt de 36-jarige piloot Miguel Quiroga vooraf. Bijtanken is mogelijk bij de tussengelegen stad Cobija of in Bogota.
In de WhatsApp-groep van de Chapecoense-spelers verschijnt vlak voor vertrek een berichtje. "Een grapje over het feit dat de vlucht wordt vertraagd door een speler", zegt verdediger Demerson Costa later tegen The Daily Mail. Hij is een van de zeven spelers die niet samen met het team naar Colombia vloog.
Videogame kwijt
De voetballer (zijn naam blijft onbekend) is een videogame kwijt en probeert deze terug te vinden. Daardoor vertrekt het vliegtuig 20 minuten later dan gepland. Als gevolg valt de belangrijke tankoptie bij het vliegveld van Cobija af. De luchthaven is na middernacht gesloten.
De luchtvaartautoriteiten waarschuwen de crew van het vliegtuig voor vertrek: er is net genoeg kerosine aan boord voor de vlucht. Het antwoord: "De piloot heeft er vertrouwen in dat er genoeg brandstof is", schrijft de Boliviaanse krant Deber.
Vlucht LMI2933 met aan boord 77 passagiers vertrekt naar Colombia. Het is ook nog mogelijk om te stoppen en bij te tanken op het vliegveld van Bogota, de hoofdstad van Colombia. Waarom is onduidelijk, maar piloot Quiroga (die mede-eigenaar is van het vliegtuig) besluit dat niet te doen.
Nog een vliegtuig in de problemen
Het laatste half uur van de vlucht wordt duidelijk dat de brandstof bijna op is. Quiroga doet een noodoproep om direct te kunnen landen op het vliegveld van Medellín. De luchtverkeersleider op de grond zegt dat ze een aantal minuten moeten wachten. Er is een ander vliegtuig met brandstofproblemen dat voorrang krijgt.
"We hebben een noodgeval, mevrouw, daarom vraag ik de mogelijkheid om onmiddellijk te landen", repliceert hij. Aan de vluchtroute is te zien dat vlucht LMI2933 een tijdje rondjes vliegt om het andere toestel voor te laten gaan.
De piloot dringt er nogmaals bij de verkeerstoren op aan om te mogen landen. "Lima-Mike-India 2933 is in grote problemen, volledig elektrisch falen en geen brandstof meer." De verkeersleider antwoordt: "De landingsbaan is vrij".
Er volgt een korte conversatie over de exacte locatie van de baan die eindigt met de verkeersleider: "Je zit op 8,2 mijl van de baan". "Jezus...", is het antwoord van de piloot.
Het toestel haalt het vliegveld niet en stort neer in bergachtig gebied bij de plaats La Unión. Vanwege het slechte weer en de duisternis is de plek slecht toegankelijk voor hulpdiensten. Toch overleven zes van de 77 inzittenden het ongeluk, drie voetballers, een journalist en twee bemanningsleden.
Dat er overlevenden zijn komt mede doordat er geen kerosine meer aan boord is op het moment van de crash: er ontstaat geen brand en er is geen explosie.
De zwarte dozen van het vliegtuig zijn uit het wrak gehaald en worden naar Groot-Brittannië gestuurd voor onderzoek. Naar verwachting is over een aantal maanden duidelijk wat er precies is gebeurd.
