Obama: ik zal Trump kritisch blijven volgen
De Amerikaanse president Obama sluit niet uit dat hij na zijn aftreden publiek commentaar zal leveren op zijn opvolger Trump, als de situatie daarom vraagt. "Ik ben een Amerikaanse burger die veel om zijn land geeft", zei hij na afloop van een topconferentie in Peru.
Obama zei dat hij Trump de tijd en ruimte wil geven om het land op zijn eigen manier te leiden. Maar hij behoudt zich het recht voor om zich te mengen in discussies over kernwaarden en -idealen. "Als ik denk dat het noodzakelijk is om die idealen te verdedigen, dan zal ik dat bekijken."
Obama's belofte is een breuk met de traditie in de Verenigde Staten. Afgetreden presidenten leveren doorgaans geen commentaar op hun opvolgers. Zo heeft Obama's voorganger Bush dat nooit gedaan.
Poetin
De conferentie in Lima was waarschijnlijk de laatste keer dat Obama sprak met zijn Russische ambtgenoot Poetin. Het gesprek duurde zo'n vier minuten, zo werd na afloop bekendgemaakt. Belangrijkste gespreksonderwerpen waren de Syrische burgeroorlog en het conflict in Oekraïne.
Ze spraken af dat er meer moet gebeuren om een einde te maken aan het geweld in Syrië en om de Syrische bevolking te helpen. De ministers van Buitenlandse Zaken, Kerry en Lavrov, blijven daarover in gesprek. Obama vindt dat Poetin meer moet doen om met name de bombardementen op Oost-Aleppo te staken.
Tegen journalisten zei Obama later dat hij voor de korte termijn niet optimistisch is. Om zelf aan de macht te kunnen blijven vindt de Syrische president Assad het kennelijk de moeite waard om zijn land te laten verwoesten en de bevolking te laten lijden, aldus Obama.
Edward Snowden
Over Oekraïne zei Obama tegen Poetin dat Rusland de afspraken uit het Minsk-akkoord moet naleven, onder meer over het staakt-het-vuren in het oosten van het land. Dat wordt nog altijd dagelijks geschonden. De presidenten zijn het erover eens dat het spijtig is dat er geen vooruitgang wordt geboekt in het oplossen van het conflict in Oekraïne.
Poetin zei na afloop dat Obama en hij het erover eens waren dat de onderlinge relatie de laatste jaren moeizaam was. Maar hij voegde eraan toe dat hij Obama graag nog een keer in Moskou wil ontvangen; hij is er altijd welkom.
Obama is tijdens zijn presidentschap één keer in Moskou geweest, dat was in 2009. In 2013 was Obama op een G20-top in Sint-Petersburg. Hij zou toen ook naar Moskou gaan, maar dat bezoek zegde hij af omdat het Kremlin NSA-klokkenluider Edward Snowden asiel had verleend.
Daadwerkelijk beleid
Van Trump heeft Poetin hoge verwachtingen. Ze streven beiden naar normalisering van de betrekkingen, zei Poetin. Maar het is: eerst zien en dan geloven, vervolgde hij, want de retoriek tijdens een verkiezingscampagne verschilt vaak van het daadwerkelijke beleid.
De top van landen rond de Grote Oceaan was Obama's laatste internationale conferentie als president. Obama verzekerde andere leiders, zoals de Canadese premier Trudeau en de Australische premier Turnbull, dat de VS ook onder zijn opvolger Trump zijn verplichtingen zal nakomen.
