Gülen-aanhangers voelen zich niet alleen in Nederland bedreigd
Het Turkse staatspersbureau Anadolu maakte niet alleen een lijst met Gülen-aanhangers in Nederland, maar deed dat ook voor andere Europese landen. In bijvoorbeeld België en Duitsland was er weliswaar veel minder aandacht voor deze publicaties, maar ook in die landen voelen Gülen-aanhangers zich opgejaagd sinds de mislukte coup in Turkije.
"Ons doel is de wereld te laten zien dat we te maken hebben met een terroristische organisatie", zegt Hasan Esen over de publicaties. Hij is journalist bij het Turkse staatspersbureau Anadolu, dat de lijsten naar buiten bracht. Gülen wordt door de regering van Erdogan gezien als het brein achter de mislukte staatsgreep. Zijn aanhangers worden beschouwd als vijanden van de staat.
De Turkse Nederlanders die zichzelf terugvonden op zo'n lijst staan maken zich zorgen. Zij zijn bang dat de publicaties leiden tot meer bedreigingen. Het kabinet waarschuwde Ankara al zich niet te veel te bemoeien met de situatie in Nederland. Maar ondertussen nemen de spanningen binnen de Turkse gemeenschap in Europa verder toe.
Vermeende Gülenisten worden bedreigd en aangevallen en bedrijven worden geboycot.
Dat ziet correspondent Jeroen Wollaars ook in Duitsland, waar bijna 3 miljoen Turken wonen. In de Turkse krant Milliyet werd een artikel van Anadolu gepubliceerd over Duitse Gülen-aanhangers. Daarin worden onder meer steden genoemd waar zij wonen en worden bedrijven en organisaties beschreven die banden zouden hebben met de beweging van Gülen.
Volgens Wollaars houden de spanningen onder Turkse Duitsers de gemoederen in het land bezig. Zo riep bondskanselier Merkel de Turkse gemeenschap onlangs op geen conflicten uit Turkije mee te nemen naar Duitsland. Wollaars vertelt dat er al langere tijd lijsten met namen van Gülen-aanhangers circuleren op sociale media als Facebook en WhatsApp. "De gevolgen daarvan zijn heftig. Vermeende Gülenisten worden bedreigd en aangevallen en bedrijven worden geboycot."
De Duitse krant Die Welt spreekt van een klopjacht. Turks-Duitse Erdogan-aanhangers zouden elkaar oproepen niets te kopen in winkels van Gülen-aanhangers. Die worden in verschillende steden op straat uitgescholden en met de dood bedreigd. "We zijn doelwit", zegt een Turks-Duitse ondernemer en Gülen-aanhanger in de krant.
Haatcampagne
Dat gevoel hadden ook de redactieleden van de Belgische editie van de Turkse krant Zaman. De redactie besloot er vandaag mee op te houden vanwege aanhoudende bedreigingen. De medewerkers van Zaman, met een oplage van 2000 kranten, werden ervan beschuldigd te werken voor een 'terreurbulletin'. De krant is kritisch op president Erdogan en zag dat veel adverteerders zich terugtrokken na de mislukte coup.
De timing van publicatie van deze artikelen is toevallig.
Ook een scholengroep die wordt geassocieerd met de beweging van Gülen lag de afgelopen weken onder vuur. Veel Turks-Belgische ouders hielden hun kinderen thuis, omdat ze bang waren voor landverrader te worden uitgemaakt. Tegenover nieuwszender VRT zei de directeur van de scholengroep dat er sprake was van "een haatcampagne tegen Gülen-sympathisanten".
Anadolu bracht ook in kaart welke organisaties, bedrijven en mensen in België mogelijk banden hebben met de beweging, die door het staatspersbureau wordt aangeduid als FETÖ. Deze lijst kreeg in Belgische media nauwelijks aandacht. "Een groot verschil", zegt correspondent Bert van Slooten. "In Nederland begon het Achtuurjournaal met dit onderwerp, maar in België kwam het niet ter sprake."
Anadolu publiceerde ook een artikel over Gülen-aanhangers in Groot-Brittannië, waar zo'n 500.000 Turken wonen. Correspondent Tim de Wit zegt dat hij niets weet van spanningen binnen de Turkse gemeenschap daar. "Misschien komt het nog, maar op dit moment is het rustig."
Hij denkt dat de publicaties in mogelijk minder teweeg brengen in Groot-Brittannië, omdat de Britse regering zich anders opstelt dan de Nederlandse. Daarmee doelt hij op de woorden van minister Koenders. Die zei deze week tegen zijn Turkse ambtsgenoot dat Ankara zich niet moet bemoeien met wat er na de mislukte staatsgreep in Nederland gebeurt.
Direct nadat Koenders was teruggekeerd in Nederland, bracht Anadolu de lijst met Gülen-aanhangers naar buiten. De Volkskrant schreef dat die publicatie lijkt op "een grove schoffering van het Nederlandse kabinet". Maar daar wil Anadolu-journalist Yusuf Kaya niets van weten. "Ik begrijp dat jullie denken dat dit bewust op dit moment is gepubliceerd. Maar de timing van publicatie van deze artikelen is toevallig. We hebben geen verborgen agenda."
