Ben je student aan een hogeschool of universiteit? Dan mag je meedoen met de introductieweek, krijg je studentenkortingen en kan je goedkoop sporten. O, je bent mbo-student? Helaas, dan mag dat allemaal niet.
Mbo'ers worden in communicatie van de overheid al jarenlang geen scholieren meer genoemd, maar studenten. Toch is een studentenleven voor mbo'ers nog niet zo vanzelfsprekend. Jongerenorganisatie Beroepsonderwijs (JOB) wil dat mbo'ers ook in de wet studenten worden genoemd, want dat is dus nog niet zo. Hier lees je hoe dat zit.
Op meerdere plekken lopen mbo'ers ertegenaan dat ze niet als studenten worden gezien. NOS op 3 sprak tientallen mbo'ers. Dit zijn de meest vervelende verschillen die ze tegenkomen:
1) Niet welkom in alle kroegen en clubs
Je wilt met vrienden naar die ene leuke kroeg, maar jij komt niet binnen. In bijna elke grote studentenstad is vaak wel een club te vinden waar hbo'ers en universitair studenten mogen doorlopen, maar mbo'ers niet welkom zijn. In de populaire Leidse club Next bijvoorbeeld. Maar ook in de Drie Gezusters in Nijmegen. En op de website van Het Vliegende Paard in Zwolle staat zelfs op de site dat mbo'ers niet welkom zijn.
"Ik wilde met een vriend gaan stappen en toen werd bij de Next om onze hbo-kaart gevraagd", vertelt de 18-jarige Justin uit Leiden. "Die hadden we niet, dus konden we weer vertrekken. Ik voelde me echt gediscrimineerd. Ik doe geen hbo-studie, dus ik mag niet feesten."
Ook Sedi van 18 krijgt ermee te maken: "In Leiden komen we wel vaker niet binnen met onze mbo-pas en vrienden die hbo doen wel. Heel vervelend, want dan moeten we dus wel naar een kroeg als er mbo'ers meegaan. Maar wij willen ook los kunnen gaan in clubs."
We vroegen Next in Leiden, Drie Gezusters in Nijmegen en Het Vliegende Paard in Zwolle waarom ze mbo'ers weren, maar ontvingen geen reactie.
2) Studentenkorting? Niet voor mbo'ers
Muziek streamen voor de helft van de prijs kan niet iedere student, want Spotify en Apple Music bieden alleen korting voor studenten in het hoger onderwijs. CJP MBO Card vroeg Spotify meerdere keren om korting ook voor mbo'ers in te stellen, maar daar is nog geen gehoor aan gegeven.
Spotify laat ons alleen weten dat het inderdaad zo is dat alleen studenten die bij een erkende hogeschool of universiteit zijn ingeschreven korting krijgen. Op de vraag waarom mbo'ers die dan niet krijgen, kregen we geen antwoord. Apple gaf geen reactie.
Ook voor je zorgverzekering betaal je als mbo'er soms meer. Een hbo- of wo-student krijgt bij een collectieve verzekering bij Zilveren Kruis 10 procent korting, een mbo'er maar 7,5 procent.
Hoe dat komt? Volgens een woordvoerder maken meer hbo- en wo-studenten gebruik van zo'n collectieve verzekering, waardoor de verzekeraar ze meer korting kan geven. "Daarnaast zijn studentenorganisaties ISO en LSVB erg betrokken en richten we ons samen op preventie. Daardoor kunnen we hogere kortingen bieden."
Mbo'ers hebben ons laten weten dat ze bij sommige winkels geen korting kregen met een MBO Card, omdat die niet werd gezien als een studentenkaart.
"Toen ik bij America Today om studentenkorting vroeg, zei de medewerker enthousiast van wel", zegt Carlijn. "Maar toen ik mijn mbo-studentenpas liet zien, reageerde ze totaal anders. Ze zei dat ik geen studie volgde, maar een opleiding. Mijn vriend kreeg met zijn hbo-pas wel korting."
Melissa maakte hetzelfde mee bij sieradenwinkel Claires. "Toen ik mijn mbo-kaart liet zien, zeiden ze heel stellig dat ik geen studentenkorting kreeg. Ze wilden een pas van de universiteit of hbo zien. Ik vind het zo raar dat we behandeld worden als middelbare scholieren."
Claires en America Today zeggen beide dat het om een vergissing gaat. De winkels laten weten wél korting te geven aan mbo-studenten.
3) Duurder sporten
Het zijn mooie locaties en je kunt er goedkoop sporten: sportcentra van universiteiten. Wo'ers kunnen bij alle studentensportcentra goedkoop lid worden, ongeacht of ze in de desbetreffende stad studeren. Ook hbo'ers kunnen er vaak tegen gereduceerd tarief sporten. Mbo'ers niet: ze moeten het volledige bedrag betalen, of zijn zelfs niet welkom.
En als je geen abonnement hebt bij een sportcentrum, kun je daar ook geen lid worden van een sportvereniging. "In Groningen wil iedereen bij de ACLO sporten, een mooi centrum met zwembad", vertelt mbo'er Marleen. "Ik kan er niet naar binnen. En ik mag ook geen lid worden van de schaatsvereniging."
De reden: universiteiten en hogescholen betalen de complexen om hun studenten korting te geven. ROC's doen vaak niet mee. "In Groningen zijn de Hanzehogeschool en Rijksuniversiteit aandeelhouder van het sportcomplex", zegt een woordvoerder van ACLO. "Er is gewoon geen ruimte voor mbo-studenten. Als ze echt graag willen en er is ruimte bij een vereniging, kan er een uitzondering worden gemaakt."
4) Niet meedoen aan de gezamenlijke introductieweek
Hét begin van je studententijd: de introductieweken. Je maakt vrienden voor het leven, leert de stad kennen en kunt rondkijken bij studentenverenigingen. In sommige studentensteden doen hbo'ers en wo'ers samen mee aan de intro. Maar in geen enkele stad zijn ook mbo'ers welkom bij deze 'gezamenlijke' introductieweken.
Mbo-scholen organiseren wel eigen introductiedagen, maar die zijn vaak kleinschaliger. Een rondje langs studentenverenigingen zit daar ook niet bij inbegrepen, want die accepteren toch geen mbo'ers.
5) Niet elke kamer beschikbaar
Ook een kamer krijgen, is lastig, zeggen mbo'ers. Wie bijvoorbeeld op Kamernet de advertenties in Leiden bekijkt, ziet dat je voor een deel van de huizen lid moet zijn van een studentenvereniging. En omdat mbo'ers dus geen lid kunnen worden, gaat die kamer aan hun neuzen voorbij.
Bij een aantal advertenties staat daarnaast expliciet vermeld dat ze een hbo'er of wo'er zoeken voor alleen al de hospiteeravond. "Studentenhuizen zijn vaak gevuld met hbo- of wo-studenten, omdat het voor hen normaler is om op kamers te gaan en dan ook nog eens hun nieuwe huisgenoten mogen kiezen", zegt Mohammed. "Met die advertenties geef je een signaal af dat mbo'ers niet in je groep passen. Raar."
Bij woningcoöperaties kunnen mbo'ers vaak wel terecht voor een kamer omdat daar vaak niet gehospiteerd wordt.
De vraag is: mág alles hierboven of is het discriminatie? Het adviesorgaan College voor de Rechten van de Mens vindt het een lastige kwestie. "In de Nederlandse wet staat niet dat onderscheid op grond van opleidingsniveau verboden is", zegt ondervoorzitter Jan-Peter Loof. "Het is geen overtreding van de wet. Maar wij dragen wel uit dat je mensen als individu moet beoordelen en niet als groep."
Een mbo'er in een club weigeren kan volgens Loof wel stereotyperend werken. "Kennelijk willen kroegen een bepaalde sfeer en gaan ze ervan uit dat iemand zonder collegekaart daar niet aan kan bijdragen", zegt Loof. "Als je dat zou zeggen over mensen van een bepaald ras, zou de wereld te klein zijn."
