Eten bestellen was nog nooit zo makkelijk. Via verschillende apps heb je supersnel een bezorger mét verse maaltijd voor de deur staan. Maar die 'platformeconomie' waarbij bedrijven als UberEATS of Deliveroo slechts als digitale tussenpersoon optreden, heeft ook z'n nadelen.
Zo fietsten woedende Deliveroo-bezorgers deze week door Amsterdam om te protesteren tegen hun ontslag. Deliveroo verlengt geen contracten meer; alle 1750 bezorgers moeten voortaan als zzp'er aan het werk. Het maakt ze volgens Deliveroo 'flexibeler'.
Hier zie je een extreme versie van de flexibilisering op de arbeidsmarkt. Nu is het de vraag hoe we hier toch een vorm van sociale zekerheid kunnen inbouwen.
Ook in het buitenland wil Deliveroo liever met zelfstandigen werken. Volgens Martijn Arets, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, heeft dat te maken met de groeikansen voor het bedrijf. Die groeikans is volgens hem op korte termijn het hoogst als de risico's en lasten voor het bedrijf zo laag mogelijk zijn.
Arets: "Hier zie je een extreme versie van de flexibilisering op de arbeidsmarkt. Nu is het de vraag hoe we hier toch een vorm van sociale zekerheid kunnen inbouwen. En of dit model überhaupt houdbaar is."
Eigen vakbond
Arets, die ons vanuit New York belt, beschrijft hoe de eerste mogelijke oplossingen zich presenteren in de VS. Zo zijn taxichauffeurs in de stad Denver zelf een coöperatie gestart, Greentaxi, dat precies hetzelfde werkt als Uber maar dan mét betere arbeidsvoorwaarden.
En met succes, want inmiddels hebben ze 30 procent marktaandeel in en rondom Denver. Zo ver zijn de Deliveroo-bezorgers nog niet, al hebben ze zich inmiddels wel verenigd in een eigen vakbond, de Riders Union. Samen proberen ze betere arbeidsvoorwaarden af te dwingen.
Dat is bijzonder, want volgens Arets werken mensen binnen de platformeconomie meestal individueel. Daardoor is het moeilijker je te verenigen voor goede arbeidsvoorwaarden.
Bezorger Yorick, die bij het protest in Amsterdam was, voelt zich allesbehalve een zelfstandige. "Ik kan niet onderhandelen over mijn tarieven." Daarnaast zit hij niet te wachten op de extra administratie en verzekeringen waar hij als zzp'er mee te maken krijgt. "Ze leggen hun lasten op onze schouders neer."
Ook Sytze Ferwerda vindt de nieuwe regeling maar niks. Hij wil zelfs een rechtszaak tegen Deliveroo aanspannen. "In het nieuwe contract moet ik een kvk-nummer doorgeven, terwijl ik gewoon een studentje ben."
Of het protest zin heeft, moet nog blijken. Bij concurrent UberEats werken ze juist al volledig volgens een zzp-model. Thuisbezorgd.nl heeft daarentegen nog gewoon fietskoeriers in dienst. Volgens onderzoeker Arets bieden zij bezorgers op dit moment dan ook de beste papieren.
