Ongebruikelijke ruzie tussen Israël en VN is 'slecht nieuws voor hulp aan Gaza'
Niet eerder liep een conflict tussen Israël en de VN zo hoog op. Na woorden van VN-baas António Guterres heeft Israël zijn aftreden geëist en VN-personeel krijgt van Israël geen visa meer. Ondertussen waarschuwt de VN dat de hulp aan mensen in nood in Gaza onmogelijk is vanwege het gebrek aan brandstof.
VN-chef Guterres wilde de pijn van beide kampen in het conflict tussen Israël en Hamas benoemen en weerspreekt beschuldigingen dat hij daarmee de terroristische aanvallen van Hamas heeft goedgepraat. Volgens hem is het tegenovergestelde waar. "Ik ben geschokt door deze verkeerde weergave van mijn woorden", aldus de secretaris-generaal.
Guterres zei maandag dat de aanval van Hamas "niet in een vacuüm" had plaatsgevonden en dat hij zich ernstige zorgen maakte over de "duidelijke schendingen van het internationale humanitaire recht die we zien in Gaza". Ook zei hij dat Palestijnen lijden onder "56 jaar van verstikkende bezetting".
Volgens Israël leek Guterres te zeggen dat de bloedige aanval van Hamas het gevolg is van de Israëlische bezetting. De Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan reageerde woest en zei: "Het is tijd om ze een lesje te leren." Daarop volgde de aankondiging dat Israël visa gaat weigeren aan VN-functionarissen.
Olie op het vuur
Voormalig topdiplomaat Henne Schuwer vindt de uitspraken van Guterres onverstandig en begrijpt de reactie van Israël wel. "Guterres moet schipperen tussen alle meningen binnen de VN. Hij heeft daarbij duidelijk gekozen ook iets te zeggen over de bezetting. Er zijn nogal wat VN-resoluties geweest over bijvoorbeeld de nederzettingenpolitiek van Israël. En Guterres weet dat dit soort uitspraken olie op het vuur zijn. Maar dat een vertegenwoordiger van Israël nu vraagt om het onmiddellijke aftreden van de secretaris-generaal van de VN is wel vrij uniek."
De frustratie bij de VN over de houding van Israël groeit. Mondjesmaat laat Israël vrachtwagens met noodhulp toe tot Gaza. Maar er zijn grote tekorten, onder meer aan diesel. De VN luidt ook vandaag de noodklok. "Wij kunnen een reeks levensreddende activiteiten niet meer uitvoeren", zegt woordvoerder Tamara Alrifai, van de organisatie voor humanitaire hulp aan Palestijnen UNRWA. "Ik ben zeer geschokt dat er sancties volgen voor standpunten van de secretaris-generaal van de VN die voor honderd procent in overeenstemming zijn met het internationaal humanitair recht."
Als antwoord op de hulpkreet van de VN heeft het Israëlische leger foto's vrijgegeven waarop naar eigen zeggen brandstoftanks in de Gazastrook te zien zijn. Volgens Israël houdt Hamas grote hoeveelheden brandstof vast. In de tweet bij de gedeelde beelden schreef het Israëlische leger: "Hamas-ISIS steelt deze brandstof van burgers en brengt deze over naar zijn tunnels, raketwerpers en leiders. Zo ziet de prioriteitenlijst van Hamas eruit."
Alrifai vindt dat de VN niet aan partijen in een conflict kan vragen om middelen. "We moeten over onze eigen middelen beschikken, zodat we onze eigen activiteiten kunnen uitvoeren. Beide partijen moeten de internationale gemeenschap toestaan om brandstof te leveren."
Macht
De VN onderhandelt op het hoogste niveau om de vrachtwagens Gaza toch binnen te laten, maar Israël is bang dat de diesel in handen van Hamas zal vallen. "Zonder brandstof moeten we uiterst pijnlijke beslissingen nemen over wat prioriteit heeft", zegt Alrifai. "Is het een hartmachine in een ziekenhuis, een couveuse van een premature baby, een bakkerij die brood maakt voor enkele duizenden mensen? Of een ontziltingsinstallatie, de enige manier waardoor mensen geen verontreinigd water hoeven te drinken."
Diplomaat Schuwer denkt dat de VN Israël niet makkelijk op andere gedachten zal brengen. Wel of geen ruzie, de VN heeft met Guterres te weinig echte macht, zegt hij. "Zolang de Israëli's kunnen rekenen op Amerikaanse steun - ook in de Veiligheidsraad - kunnen ze zich nogal wat veroorloven. Want het zijn de Amerikanen met de echte invloed."
