Het ene na het andere Kamerlid vertrekt: wat moet er volgens hen veranderen?
De redenen die Kamerleden aanvoeren voor hun vertrek uit de Tweede Kamer liegen er niet om: van hondenbaan, opportunisme en populisme tot een te hoge werkdruk en een guur klimaat. Wat is er aan de hand in het parlement? En wat moet er veranderen?
Nieuwsuur vroeg het aan drie vertrekkende parlementariërs: Corinne Ellemeet (GroenLinks), Peter Kwint (SP) en René Peters (CDA). Zij keren na de verkiezingen in november niet terug als Kamerlid.
Kwint schreef in zijn afscheidsbrief dat hij soms een fysieke weerzin voelde bij het binnenlopen van het Kamergebouw. "Dat was niet elke dag, maar ik merkte dat ik in toenemende mate aan het einde van het debat de neiging had om te denken: oké, wat heb ik nou echt veranderd voor iemand?"
De SP'er voegt toe dat dit gevoel in een stroomversnelling kwam in de nasleep van de parlementaire enquêtecommissie Groningen, die de aardbevingsproblematiek en de schade-afhandeling onderzocht. "Daarbij had ik na het debat zoiets van: we zijn 2,5 jaar met z'n allen bezig geweest en ik heb het idee dat ze het nog niet helemaal snappen. Dat heeft mij een extra duw richting de uitgang gegeven."
Een groot probleem in politiek Den Haag is dat de Kamer haar controlerende taak niet goed uitvoert, zegt Kwint. "Ik vind dat de hele Kamer zich dat mag aantrekken. Uiteindelijk zijn wij de baas. Niet een minister, niet een ministerie, niet een kabinet. Wij zijn degenen die de macht moeten controleren. En als wij iets zien wat niet deugt, moeten we ook de ballen hebben om bij te sturen."
Twee termijnen
Kamerlid Ellemeet zegt er minder cynisch naar te kijken dan haar collega. "Ik kijk met een goed gevoel terug op die jaren in de Kamer."
Dat ze na al na twee termijnen de politieke arena weer verlaat, is in haar ogen niet direct een kwalijke zaak. "Voor mij was het nooit een 'levensbestemming'. Ik vond het belangrijk om direct iets bij te dragen aan onze democratie. En ik durf te zeggen dat ik met drie aangenomen initiatiefwetten echt iets heb veranderd op het gebied van abortus en op het gebied van zorg."
Volgens Ellemeet is het belangrijk zowel doorgewinterde politici als nieuwe, frisse gezichten in de Kamer te hebben. "Ik denk dat het goed is om Kamerleden te hebben met een groot geheugen van wat zich daar allemaal heeft afgespeeld, maar ik zou het zonde vinden als je wij het signaal afgeven: als je Kamerlid wilt worden, moet je minstens twaalf jaar blijven."
Geen sociaal leven
Voor CDA'er Peters was de hoge werkdruk een belangrijke reden om de handdoek in de ring te gooien. Hij benadrukt dat hij het Kamerlidmaatschap een prachtig ambacht vindt, maar dat je een sociaal leven "op je buik kunt schrijven".
Daarnaast hekelt Peters de prikkels die volgens hem overheersen bij politici: "We moeten een verhaal verkopen. We hebben een probleem met een dader, slachtoffer en een held, waarbij de politicus de held is. Op die manier verkopen we het verhaal dat iedereen graag wil horen, maar het is altijd veel ingewikkelder dan dat. Ik zou het mooi vinden als we als Kamer veel meer de diepte in kunnen: wat is er echt aan de hand?"
Wat moet beter?
Voor blijvende en toekomstige Kamerleden hoopt Kwint dat de Kamer in de toekomst de controle kan terugpakken. "Daarin is in de afgelopen jaren echt tekortgeschoten."
Om dat voor elkaar te krijgen, moet de Kamer volgens Kwint meer ondersteuning krijgen. "Bijvoorbeeld bij het bureau wetgeving. Dat zijn mensen die ons helpen onze onmogelijke ideeën in degelijke wetteksten op te schrijven. Dat zijn geweldige mensen, die wij af en toe op de gekste tijden overvragen met voorstellen."
Voor Ellemeet ligt de oplossing niet alleen in betere ondersteuning, maar ook in uitbreiding van de Kamer zelf. "Bijvoorbeeld van 150 naar 200 zetels. We hebben vergeleken met landen om ons heen een klein parlement. Als je in je eentje vijf of zes debatten per week moet doen, kan je wel veel ondersteuning hebben, maar dan kan je het nog zelf niet waarmaken. Ik denk dat een uitbreiding van het parlement essentieel is."
Bekijk hier het hele gesprek:
