Gevaarlijk of niet: Nederlands bedrijf evacueert 22 mensen uit Sudan

Een Nederlands bedrijf is erin geslaagd een groep van 22 buitenlanders uit Sudan te evacueren. De mensen waren werkzaam voor een Nederlands bedrijf in Port Sudan, een havenstad in het oosten van het land. Met kleine bootjes worden de werknemers naar een groter schip in internationale wateren gebracht.

Ook vanuit de belegerde hoofdstad Khartoem worden konvooien opgezet om buitenlanders te evacueren. De Nederlander Cees Hack zit vast in die stad en heeft met verschillende van zulke konvooien meegekund, maar durft dat tot nu toe niet aan. "Ik heb mijn vraagtekens. Er moet wel een plan zijn."

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken wijst Nederlanders in Sudan via Whatsapp en mail op de risico's van deelname aan een konvooi dat niet door overheid is geregeld. "Duidelijk is dat geen enkele mogelijke optie zonder risico is. Wanneer een mogelijkheid zich aandient, zult u zelf moeten afwegen of u mee wilt en mee kunt", staat in een bericht.

Meerdere landen zijn al dagenlang bezig om officiële evacuatievluchten te regelen; Nederland heeft daarvoor een eenheid mariniers naar Jordanië gestuurd. Naar het nabij gelegen Djibouti is een Snel Consulair OndersteuningsTeam (SCOT) van het ministerie van Buitenlandse Zaken afgereisd.

Buiten de overheid om evacueren

Naast deze 'reguliere' manier van evacueren via de overheid, zijn er ook organisaties die het op de andere manieren proberen. Zoals Proximities Risk Consultancy, een Nederlands bedrijf van Daan Brink, een oud-officier van het Korps Commandotroepen. Hij is erin geslaagd een groep mensen weg te krijgen uit de havenstad Port Sudan.

Maar Nederlanders die in de hoofdstad Khartoem zitten kunnen een stuk moeilijker wegkomen. "De luchthaven daar zit midden in de stad. Daar zitten dus allerlei strijdende partijen omheen." Bovendien, zegt Brink, een vliegtuig is kwetsbaar. "Wordt zo'n toestel geraakt met artillerie, dan heb je een heel groot probleem."

Met de bus naar Egypte

Een andere optie om weg te komen uit de hoofdstad is een lange busrit naar Egypte. Maar ook dat is volgens Brink een risicovolle reis. "De eerste 10 kilometer zijn de lastigste, want je moet wegen vinden die niet geblokkeerd zijn of onder vuur liggen. Khartoem is ongelofelijk chaotisch."

En als je dan de stad uit bent, zijn er nog meer gevaren. Zo'n evacuatiebus kan worden geconfronteerd met vechtende eenheden of de lokale bevolking die ook wil vluchten. Bovendien zijn in het betwiste grensgebied tussen Sudan en Egypte veel islamitische terreurgroepen actief.

Cees Hack neemt geen risico

Het zijn doemscenario's die maken dat Cees Hack voorlopig blijft zitten waar hij zit. De Nederlander werkt voor een bedrijf dat voedsel maakt voor de lokale bevolking. Hij zit op dit moment in Khartoem en ziet om zich heen mensen wegvluchten via konvooien. "Ik overweeg het wel maar doe er nog even niet aan mee."

Hack kan naar havenstad Port Sudan, om daar te wachten op een boot naar Saudi-Arabië. Maar óf die ook echt komt, dat weet hij niet zeker. "Dus dat is voor mij geen plan. Dan verplaats ik alleen maar."

Ondertussen is de Nederlander verplaatst naar een gedeelte van de stad waar iets minder wordt gevochten. "Ik heb eindelijk een nacht fatsoenlijk geslapen. Voorgaande nachten werd ik steeds wakker van schoten. In andere delen van de stad wordt nog altijd heel hevig gevochten. Een vriend van me heeft net een raket in zijn tuin gekregen."

Kans dat iedereen wordt geëvacueerd is 'heel klein'

Hoe kansrijk is het dat alle mensen die uit Sudan weg willen, geëvacueerd worden? Daan Brink slaakt een diepe zucht. "Heel klein, op dit moment. De aantallen zijn zo enorm, dat kunnen we niet met enkele colonnes doen. Exacte aantallen weet ik niet, maar er zijn echt veel mensen daar." De Nederlandse ambassade in Sudan heeft inmiddels contact gehad met ruim 130 Nederlanders, maar gaat ervanuit dat er nog een stuk meer Nederlanders in het land zijn.

Ondertussen staat de telefoon van Brink roodgloeiend. Vanaf zijn keukentafel is hij druk met allerlei 'bewegende elementen', zoals hij het zelf noemt. Contact houden met mensen die geëvacueerd willen worden, met medewerkers die ondersteunen bij de evacuaties en met de schippers die op zee wachten. "Dat coördineren kan het beste op afstand."

In Saudi-Arabië kwam vandaag een schip aan met vijftig vluchtelingen:

Vandaag is in Jeddah, aan de westkust van Saudi-Arabië, een eerste schip aangekomen met evacués. Het zou voornamelijk gaan om Saudi's, maar ook om enkele "inwoners van bevriende landen". Onduidelijk is of aan boord ook vluchtelingen waren die reisden met behulp van Proximities Risk Consultancy.

Eerder vandaag werd bekend dat Sudan de evacuaties van burgers en diplomaten uit een aantal landen wil toestaan en faciliteren. Er was onder meer sprake van de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en China. Al lieten de VS weten dat ze het op dit moment nog te gevaarlijk vinden om inwoners per vliegtuig in Sudan te komen ophalen.