Agenten hebben zondag voor hun leven moeten vrezen tijdens de rellen bij stadion Galgenwaard in Utrecht. Dat zei burgemeester Sharon Dijksma vanavond in Nieuwsuur.
"Er zijn drie keer onafhankelijk van elkaar situaties geweest waarbij agenten zó in het nauw waren, dat ze waarschuwingsschoten hebben moeten lossen. Zij vertelden later dat het volgende schot een gericht schot had moeten zijn. Het had zeker anders kunnen aflopen."
Rellen
In het stadion was het al onrustig tijdens de wedstrijd, maar na afloop braken er buiten rellen uit. Supporters gooiden volgens de burgemeester onder meer met stenen, putdeksels, fietsen en vuurwerk. Meerdere omstanders raakten gewond, onder wie drie politiemensen. Een ME'er belandde in het ziekenhuis met bewustzijnsverlies.
Dijksma: "Een van de agenten kreeg een stuk leisteen tegen zijn hoofd. Als dat een steward was geweest of een willekeurige omstander die geen hoofdbescherming had gedragen, dan hadden we denk ik echt een dode te betreuren gehad."
Zo zag de onrust er zondag uit in stadion Galgenwaard:
Maatregelen
Maandag werd al bekend dat bij de volgende thuiswedstrijd van FC Utrecht in de Eredivisie geen toeschouwers op de tribune mogen zitten. Ook komen er aan de zijkanten van het uitvak in het stadion netten om het "over en weer gooien van vuurwerk en andere zaken" tegen te gaan. "De extreme hoeveelheid geweld die tot uitbarsting kwam, vraagt om een streep in het zand", aldus Dijksma.
Volgens de burgemeester wordt verder onderzocht welke maatregelen er juridisch gezien nog meer genomen kunnen worden. "Daar hebben we ook bestuurlijke rapportages van de politie en bewijslast voor nodig, want mensen hebben ook rechten in dit land. Dat betekent dat we goed onderzocht moeten hebben of het ook kan. Dat vind ik wel belangrijk, want als je die streep zet, moet je ook kunnen doorzetten. Anders word je ongeloofwaardig."
'Frustratie afreageren'
Hoogleraar Jan Brouwer is gespecialiseerd in orde en veiligheid rondom voetbalwedstrijden en keek zondag met enige verbazing naar de rellen in Utrecht. "Ik had de hoop dat men via beveiligers het meenemen van vuurwerk zou kunnen voorkomen, maar dat was zondag allesbehalve het geval."
Hadden deze rellen voorkomen kunnen worden? Brouwer: "Het argument is altijd: we kunnen niet iedereen preventief fouilleren bij binnenkomst van het stadion. Maar dat is ook niet noodzakelijk. Als je alleen de meest risicovolle vakken fouilleert, dan hoeft dat niet zoveel tijd te kosten. Het gaat namelijk maar om een handjevol supporters."
Vergunningensysteem
Volgens Brouwer zijn er best wat mogelijkheden om supportersrellen in te dammen, door bijvoorbeeld vooraf duidelijke kaders te stellen. "Vorig jaar is een vergunningensysteem ingevoerd. Daarmee hebben voetbalclubs een vergunning nodig voor het organiseren van voetbalwedstrijden. In die voorwaarden kan zij natuurlijk eisen dat supporters in sommige vakken preventief worden gefouilleerd."
In zo'n vergunning moeten ook eisen worden gesteld aan de inzet van beveiliging, meent Brouwer. "Dat mensen weer met vuurwerk op de tribune terechtkomen, heeft te maken met de kwaliteit van stewards. Dat is in Engeland veel beter geregeld: daar zetten ze gecertificeerde mensen in. Je kunt dus in de vergunningsvoorwaarden stellen dat stewards van de hoed en de rand weten en ook weten hoe je kwaadwillende supporters benadert voor een preventieve fouillering."
Nieuwe KNVB-voorzitter
Een dag na de supportersrellen koos de KNVB - geheel toevallig - een nieuwe bondsvoorzitter: de Amsterdamse politiechef Frank Paauw. Juist hij stond de afgelopen jaren bekend om zijn harde lijn ten aanzien van relschoppers rond voetbalwedstrijden. Zijn benoeming riep eerder dan ook veel weerstand op bij voetbalsupporters.
"Er zit veel vrees bij supporters dat de regels onder hem nog strenger worden", zegt Matthijs Keuning van Supporterscollectief Nederland. "Dat zit hem met name in de collectieve straffen, dat er bijvoorbeeld helemaal geen uitsupporters bij wedstrijden mogen zijn, of dat er wedstrijden zonder publiek worden gespeeld. Daar zijn supporters gefrustreerd over." Liever ziet hij dat er wordt ingezet op een dadergerichte aanpak.
Toch koos Dijksma juist voor die collectieve straf. "Maar die welwillende supporters die naar het stadion kwamen, werden ook gestraft doordat ze soms in het nauw zaten. Uiteraard doen we die dadergerichte aanpak allang, maar de situatie van zondag rechtvaardigt dat we ook vanuit de samenleving een keer een streep zetten en helder maken: dit pikken we niet langer."
