Komende zaterdag kiest Taiwan een nieuwe president en een nieuw parlement. Maar vrijwel nergens in wereld staan de verkiezingen zo zwaar onder druk van beïnvloeding, intimidatie en desinformatie als daar. Vooral uit China, geholpen door de nieuwste technieken.
Neppeilingen, verspreid door een Taiwanese journalist in opdracht van de communistische partij. Deepfakes, zoals een vermeende seksvideo van een parlementariër van de Democratische Progressieve Partij. Presidentskandidaten die de meest onwaarschijnlijke woorden uitkramen, gemaakt met behulp van kunstmatige intelligentie; Taiwanese factcheckers hebben er de handen vol aan. "Er komt zoveel voorbij, we kunnen niet alles doen", zegt manager Eve Chiu van het Taiwan FactChecking Center.
Taiwan staat bovenaan de lijstjes van democratieën die het hardst geraakt worden door buitenlandse misinformatie, constateerden onderzoekers van het Digital Society project al eerder. "Het exacte cijfer is niet vast te stellen, maar het aantal politiek getinte gevallen zit sterk in de lift", zegt Chiu.
Chinees oorlogsschip
Niet zelden komt die misinformatie rechtstreeks uit de koker van Peking. Anderhalf jaar geleden bijvoorbeeld, rond het bezoek van toenmalig voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi aan Taiwan. Staatspersbureau Xinhua lanceerde een foto waarop een Chinese soldaat door een verrekijker naar een Taiwanees oorlogsschip kijkt, niet ver van de stad Hualien aan de oostkust.
"Er was op dat moment weliswaar een militaire oefening aan de gang", zegt Chiu. "Op satellietbeelden zien we dat er een Chinees oorlogsschip in de buurt is geweest, maar dat was pas 's avonds. De foto is van overdag."
Er mankeert meer aan de foto, die wereldwijd werd gebruikt door nieuwsorganisaties: de kijkrichting van de Chinese soldaat klopt niet, constateren de factcheckers. Ook is de resolutie niet in alle delen van de foto gelijk, een aanwijzing dat er mee geknoeid is.
Rond diezelfde tijd gaan in Taipei de alarmbellen af. Een grote cyberaanval legt meerdere overheidswebsites plat. "In één dag ontvingen onze ministeries 23 keer meer cyberaanvallen dan tijdens de vorige piek.", zegt Audrey Tang, minister van Digitale Zaken van Taiwan.
De aanvallen leverden niet veel op, zegt Tang. Ze beschouwt het maar als een test voor de digitale dijken op het eiland. "Na elke aanval versterken we onze verdedigingslinies. Toen president Tsai in maart de Verenigde Staten bezocht, kregen we te maken met soortgelijke aanvallen. Die haalden het nieuws niet, omdat de verdediging effectief was."
Geen firewall
In de genoemde voorbeelden zijn er weinigen die twijfelen aan de vingerafdrukken van Peking. Maar bij veel van de misinformatie of desinformatie - bedoeld om het publiek te misleiden en verdeeldheid te zaaien - is de bron minder duidelijk. "We hebben geen firewall tussen het Chinese vasteland en Taiwan", zegt Chiu. "We spreken beiden Mandarijn. Ook al gebruiken we niet dezelfde karakters."
Eerder verraadden versimpelde Chinese karakters de mogelijke afzender nog wel eens. Die worden alleen in China gebruikt, Taiwan gebruikt nog altijd het traditionele Chinese schrift. Maar nieuwe technologie maakt het moeilijker echt van nep te onderscheiden, zegt Chiu. "Bij foto's of video's lukt dat vaak nog wel, maar geluidsfragmenten zijn geavanceerder. Het is soms bijna niet te horen."
Ook de presidentskandidaten zijn slachtoffer van misinformatie uit binnen- en buitenland. Van de voorman van de Taiwanese Volkspartij, Ko Wen-je, deed een geluidsfragment de ronde waarin hij kritiek uitte op een bezoek van medekandidaat William Lai aan de VS. Nep, stelde zijn partij.
Over diezelfde Lai, nu vice-president, circuleerde een nepdocument dat moest aantonen dat hij tijdens een bezoek aan Paraguay miljoenencheques had uitgeschreven. En in een deepfake prees de huidige president van Taiwan, Tsai Ing-wen, met haar secondant Lai cryptovaluta aan.
Wetten aanpassen
Voor digiminister Tang zijn de uitdagingen niet nieuw. "Beïnvloeding van verkiezingen, investeringsfraude of oneigenlijk gebruik van iemands gezicht; er zijn al juridische kaders om in te kunnen grijpen", zegt Tang. "We kunnen wetten aanpassen als dat nodig is om schade te voorkomen, maar kiezen er niet voor om de technologie te verbieden, zoals sommige regimes dat wel doen."
Het zijn kwetsbaarheden die horen bij een vrije en open democratie, vindt Tang. De minister vindt het vooral aan techbedrijven, factcheckers en burgers om misinformatie te ontkrachten.
Chiu's factcheckers werken al nauw samen met internetgiganten als Google en Facebook, al is er onvoldoende slagkracht om alle meldingen na te gaan. "We kunnen niet alles doen. We richten ons daarom op de posts die het meeste impact hebben, of het meest schadelijk zijn. We doen ons werk stroomafwaarts, als de misinformatie al gecreëerd is. We zouden willen zien dat er stroomopwaarts meer gedaan wordt", wijst ook zij naar de techreuzen.
"Ik denk dat journalistiek het echte tegengif is", meent Tang. "Uiteindelijk moet iedereen nieuwsgeletterd zijn, en over het vermogen beschikken om bronnen te kunnen controleren. Dat is beter dan dat het van de regering komt. "
