Het Nederlandse bedrijf VanMoof, dat trendy elektrische e-bikes maakt, zit financieel in zwaar weer. Dat doet bijna vergeten dat VanMoof ooit een groeiparel was. Vanaf de oprichting in 2009, door de broers Taco en Ties Carlier, waren de verwachtingen torenhoog.
De broers wilden met hun minimalistisch ontworpen e-bike de wereld veroveren. In 2008 gingen ze voortvarend van start, in 2016 kwam hun eerste e-bike op de markt. En de hippe fietsen kregen in korte tijd een grote schare fans in de steden. Niet in de laatste plaats omdat recensenten keer op keer enthousiaste verhalen schreven over de VanMoof-modellen. Zo ook tech-platform Bright, dat vooral de innovatiekracht van het merk roemde.
De S3
Maar hoofdredacteur van Bright, Erwin van der Zande, nam in juni de VanMoof al niet meer op in zijn koopgids. "Het ging mis met het nieuwe model S3. Daar waren te veel problemen mee. Van een goede fiets komt er één op de honderd terug voor reparatie. Bij de VanMoof-fiets lag dat een factor tien hoger. Daar was het bedrijf helemaal niet op ingericht. Ook niet qua capaciteit voor reparaties."
Van der Zande denkt dat dat ene model, de S3, het bedrijf de kop kan kosten. "Aan de marketing heeft het zeker niet gelegen", zegt bedrijfsanalist Corné van Zeijl. "Maar als producten extra kosten opleveren, dan heb je heel snel een operationeel probleem."
Gealarmeerd door dat verontrustende nieuws probeerden klanten vandaag nog iets te regelen, voor het te laat is:
VanMoof deed het anders dan andere fietsenbouwers: het leverde de fietsen direct aan de klant, zonder tussenhandelaar. En ook voor het onderhoud kunnen klanten alleen bij het merk terecht. Maar de fietsen kampen regelmatig met gebreken; het bedrijf kreeg te maken met een groeiende stroom aan reparatieverzoeken. "Het is nog steeds een sexy fiets die iedereen graag wil hebben, dat geeft potentie. Maar dan moet die fiets het wel doen", zegt Van Zeijl.
Ook de lange levertijden hebben het bedrijf niet geholpen; zes maanden wachten op een bestelde fiets, was geen uitzondering. En voor een reparatie zouden onderdelen vaak niet op voorraad zijn.
Het online consumentenprogramma BOOS bracht de problemen in juni nog in kaart. "Uit gesprekken met achttien (oud-)werknemers en het inzien van documentatie kunnen wij opmaken dat VanMoof niet eerlijk en volledig naar zowel klanten als personeel communiceert over wat de oorzaken van de problemen bij het bedrijf zijn." En: "VanMoof zou fietsen verkopen voordat deze volledig ontwikkeld en/of geproduceerd zijn."
'Tesla onder de fietsen'
Van Zeijl noemt VanMoof de "Tesla onder de fietsfabrikanten". Beide bedrijven komen met een sexy elektrisch product, ze slaan de tussenhandel over en ze zitten allebei heel hoog in de prijsketen. Een hoge prijs die mensen ook bereid zijn te betalen." Maar het grote verschil met Tesla is volgens Van Zeijl dat Tesla - dat ook veel opstartproblemen en financieringsproblemen had - beursgenoteerd was. "Op een gegeven moment ging iedereen erin geloven en ging de koers hard omhoog. Ze konden aandelen uitgeven waardoor de financieringsproblemen in één klap over waren."
Dat kan VanMoof niet. Het bedrijf kampt al langer met financiële problemen en legde zelfs de verkoop onlangs stil. De crowdfunder, waar VanMoof 5 miljoen euro bij particuliere investeerders ophaalde, heeft het bedrijf in gebreke gesteld voor het niet nakomen van rentebetalingen.
Ook krijgen klanten al weken geen geld terug voor teruggestuurde producten. En het belangrijkste: het geld zou bij het bedrijf op zijn. De rechtbank in Amsterdam heeft VanMoof vandaag uitstel van betaling verleend. Zonder nieuw krediet valt het doek.
Vijf miljoen
Waar productieproblemen bij de start van een bedrijf voor investeerders nog wel acceptabel zijn, moet het wel een keer goed gaan. Van Zeijl denkt dat een nieuw krediet nog moeilijk kan worden. "Voorheen maakte het niet uit, als je maar groei liet zien, dan was iedereen graag bereid om je kapitaal te verschaffen. Maar nu de rente zo sterk is opgelopen, gaat iedereen toch nog een keer nadenken."
Het laatste bedrag dat VanMoof ophaalde is blijkbaar niet genoeg geweest, zegt Van Zeijl. "Als er geen nieuwe financiering komt dan zijn de verliezen en de productieproblemen te groot. Dan zie ik het somber in voor dit bedrijf."
