Maudie Dankerlui
redacteur Nieuwsuur
Maudie Dankerlui
redacteur Nieuwsuur
Een nieuwe wet die illegale hondenhandel aan banden moet leggen, functioneert niet. Dat zegt dierenwelzijnsorganisatie House of Animals. Sinds 2021 is het verplicht een registratienummer aan te vragen voor bepaalde honden, maar bij die registratie gaat veel mis.
Chantal (haar echte naam is bekend bij de redactie) reageerde vorig jaar op een online advertentie van een pomeriaantje en binnen twee uur werd het hondje, Pablo, bij haar thuis bezorgd. Maar al snel maakte haar opwinding plaats voor zorgen: Pablo had diarree, moest braken, zakte door zijn pootjes en was veel te klein. Dierenarts Els van Andel wist het meteen: een illegaal hondje.
De illegale hondenhandel is al jaren een zeer winstgevende business. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit schat dat er jaarlijks 50.000 honden vanuit het buitenland naar Nederland komen, maar onbekend is welk aandeel hiervan illegaal is. Vooral uit Oost-Europese landen als Bulgarije en Hongarije komen ieder jaar honden illegaal het land in, die tegen een enorme marge worden verkocht.
Het kopen van een illegale pup is niet zonder risico's. "Het belangrijkste is dat ze besmettelijke ziektes mee kunnen nemen. Denk aan giardia, maar ook het dodelijke parvo en rabiës - hondsdolheid - wat niet alleen dodelijk is voor honden maar ook voor eigenaren," zegt de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde.
Nieuwe wet
In 2021 is een nieuwe wet ingevoerd om deze illegale hondenhandel tegen te gaan door honden beter te registreren. Fokkers en handelaren in Nederland moesten zich altijd al registreren met een Uniek Bedrijfsnummer (UBN). Maar sinds die nieuwe wet geldt dat ook voor mensen die een nestje pups krijgen, zelf hun hond uit het buitenland importeren of mensen die hun hondenpaspoort zijn verloren. Dit registratienummer wordt dan gekoppeld aan het hondenpaspoort, zodat altijd kan worden teruggezocht wie de eerste eigenaar van de hond is.
Zo makkelijk is het om een illegale hond wit te wassen.
Na het ingaan van de wet steeg het aantal registraties van enkele honderden per jaar naar meer dan 40.000 in 2022. Die toename kan deels worden verklaard doordat nieuwe groepen zich moeten registreren, maar volgens Karin Soeters, directeur van House of Animals, verklaart dat niet de volledige stijging.
Gedwongen registratie
De organisatie dook in de wet en concludeert dat deze zo lek is als een mandje. Omdat er geen vragen worden gesteld naar de reden van registratie en de herkomst van de hond, kan iedereen zich binnen enkele minuten registreren met een UBN, zegt House of Animals. Illegale hondenhandelaren en fokkers kunnen zo hun honden witwassen door de nieuwe eigenaren te vragen zelf een registratienummer aan te vragen.
Zo kreeg House of Animals in de afgelopen maanden een veelvoud aan meldingen van kopers die daartoe door handelaren waren gedwongen. Ook dierenarts Van Andel hoort dat met enige regelmaat.
Of de wet daadwerkelijk op grote schaal wordt omzeild, is onduidelijk. Vooral omdat de overheid geen enkel zicht heeft op de reden van registratie en daarom niet kan aantonen welk deel van de nieuwe UBN-registraties nieuwe nestjes zijn en welk deel mensen die zich registreren onder druk van een importeur.
Moeilijk handhaven
In een schriftelijke reactie aan Nieuwsuur erkent het ministerie dat illegale fokkers bewust buiten beeld kunnen blijven door kopers de verplichte UBN-registratie op hun naam te laten zetten. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die verantwoordelijk is voor het detecteren van illegale hondenhandel, erkent dat mensen die moedwillig de regels overtreden met behulp van deze wet buiten het registratiesysteem kunnen blijven. Dat maakt het voor toezichthouders moeilijk te handhaven.
Volgens het ministerie en de NVWA ligt de uiteindelijke verantwoordelijkheid bij de toekomstige eigenaar van de pup en moet daarom vooral worden ingezet op goede informatie aan hondenkopers.
Of Chantal met de koop van haar illegale pomeriaan niet medeplichtig is geweest, antwoordt ze weifelend: "Je houdt de illegale handel in stand maar het voelt ook alsof ik hem gered heb. Dat maakt het voor mij een beetje dubbel." Met Pablo gaat het inmiddels goed, na meerdere behandelingen door de dierenarts.
