Scheermesjes, shampoo, deodorant, maar ook spijkerbroeken en zelfs vitaminepillen zijn voor vrouwen vaak een stuk duurder dan voor mannen. Op het eerste gezicht lijkt er weinig verschil tussen de producten. Behalve dat de een in een roze verpakking zit en de ander in een blauwe.
Bij Kruidvat kost een scheerapparaat voor mannen van het huismerk met zes reservemesjes 5,49 euro. Dezelfde roze variant voor vrouwen, ook van het huismerk en met zes reservemesjes, kost 6,99. Een groep jonge vrouwen is het zat en begon een campagne tegen de in hun ogen onredelijke prijsverschillen.
"Wij worden als vrouw al jaren besodemieterd met producten waarbij de prijs aanzienlijk hoger is dan het mannenproduct", zegt Joëlle van den Berg. Reden om in actie te komen. Samen met vier andere jonge vrouwen startte ze een manifest tegen de pink tax, oftewel: roze belasting. Zij roepen de politiek op te strijden voor gendergelijkheid en af te rekenen met pink tax.
Nieuwsuur ging samen met de vrouwen van het manifest winkelen in Amsterdam:
Ook in het Europees Parlement klinkt kritiek op de pink tax. "Vrouwen betalen 10 tot 30 procent meer voor dit soort producten dan mannen", zegt Europarlementariër Samira Rafaela van D66.
De pink tax komt bovenop de genderloonkloof: vrouwen worden vaak minder betaald dan mannen terwijl ze hetzelfde werk verrichten. "Gelukkig hebben we daar nu in Europa een loontransparantiewet voor", zegt Rafaela. "Maar dan moeten ze ook nog eens meer betalen voor producten, simpelweg omdat ze vrouw zijn. Het wordt dus dubbel zo duur voor vrouwen. Ze worden extra hard geraakt in hun portemonnee." Ook noemt Rafaela de pink tax op menstruatieproducten, "terwijl we hier in Nederland last hebben van menstruatiearmoede".
Wat je eraan kan doen: als vrouw de blauwe kiezen.
In Nederland is er geen onderzoek naar gedaan, maar uit Amerikaans onderzoek naar de pink tax blijkt dat vrouwen jaarlijks omgerekend zo'n 1200 euro extra betalen. Niet omdat de productiekosten hoger zijn, maar omdat vrouwen bereid zouden zijn meer te betalen.
Dat bevestigt marketingstrateeg Marc Westeneng. "Marketingmensen begrijpen heel goed waar mensen gevoelig voor zijn en waar ze voor willen betalen. Als een roze scheermesje of een roze deodorant een vrouw een beter gevoel geeft en je bent bereid om voor dat gevoel meer te betalen, dan snappen marketeers dat soms nog beter dan jijzelf."
Volgens Westeneng zit het prijsverschil in ieder geval niet in de productiekosten. "Dat moet je echt zoeken in de bereidheid tot betalen."
Europese richtlijn
Europarlementariër Rafaela benadrukt dat er een Europese richtlijn is die bepaalt dat mannen en vrouwen gelijke toegang moeten krijgen tot goederen en diensten. "In principe mag pink tax dus gewoon niet, maar wat we zien is dat er een gat in de huidige wetgeving bestaat. De roze belasting wordt niet goed gedefinieerd, is te vaag, en ik wil dat die vaagheid opgelost wordt."
Rafaela trok twee jaar terug nog aan de bel bij de Europese Commissie over pink tax, maar zonder resultaat. "Wat er nu moet gebeuren is dat de huidige wetgeving aangepast wordt, of dat er een aparte instructie richting de lidstaten moet komen die ervoor zorgt dat er een einde komt aan roze belasting." Vandaag heeft Rafaela opnieuw een brief gestuurd naar de Eurocommissaris.
Nieuwsuur sprak met Kruidvat, Etos en Hema. Zij ontkennen dat pink tax bestaat. Het prijsverschil komt volgens hen doordat de producten weldegelijk verschillen. Ook zouden producten voor vrouwen duurder kunnen zijn omdat de kosten van grondstoffen, transport of distributie hoger zijn. De winkels zouden nooit hun prijs bepalen op basis van onderscheid tussen mannen en vrouwen, zeggen ze zelf.
Blauw kiezen
Volgens Westeneng is het juridisch lastig om iets te doen aan de prijsverschillen tussen mannen- en vrouwenproducten. "Want een fabrikant of een distributeur zal altijd zeggen: het is een ander product, een andere doelgroep, en daar hebben wij werk aan. Dat krijg je er bijna niet uit. Wat je er wel aan kan doen: als vrouw de blauwe kiezen."