Na een jarenlang zerocovidbeleid mogen Chinezen vanaf 8 januari voor het eerst weer hun land verlaten. Alleen maken meerdere landen zich zorgen om de potentiële komst van toeristen uit China, waar momenteel sprake is van een grote corona-uitbraak.
Steeds meer landen kondigen maatregelen aan voor Chinese toeristen. Ook deze week kwamen EU-ministers bijeen om te overleggen of reizigers uit China getest moeten worden of niet. Hebben deze maatregelen zin?
Onduidelijkheid over Chinese cijfers
"De coronavarianten die nu in China circuleren, circuleren ook bij ons", zegt de Vlaamse viroloog Marc Van Ranst. "Maar de laatste weken geeft China zeer beperkte informatie over de besmettingen in het land. Gegevens over de omvang van de epidemie, doden en nieuwe varianten stromen zeer moeilijk door."
Enkele dagen geleden kondigde de Chinese Nationale Gezondheidscommissie aan te stoppen met de dagelijkse publicatie van covidcijfers. Een reden daarvoor werd niet gegeven. Eerder stopte het land al met het registreren van besmettingen.
Als reactie op het tekort aan informatie en de stijgende besmettingen, hebben meerdere landen maatregelen genomen voor de komst van Chinese reizigers. Zo test Italië, het land dat als eerste land na China te maken kreeg met het coronavirus, mensen direct bij aankomst. Reizigers naar de Verenigde Staten moeten een covid-test doen voordat ze het vliegtuig instappen.
Als 1,4 miljard mensen ziek worden, wil je dat goed monitoren.
De grootste coronagolf in China moet nog komen, zegt Van Ranst. "Ik denk niet dat er een onmiddellijk gevaar is. Maar het is zeker mogelijk dat het virus verder verandert. China is geen San Marino: het land huisvest een zesde van de wereldbevolking. Als 1,4 miljard mensen ziek worden, is het altijd mogelijk dat er nieuwe varianten ontstaan."
Maar volgens Marc Bonten, arts-microbioloog van het UMC Utrecht en lid van het Outbreak Management Team, biedt testen geen bescherming tegen de verspreiding van eventuele varianten. "Ik raad het niet aan nu ook in Nederland Chinese toeristen te gaan testen. Als er een gevaarlijke variant zou zijn, wordt dat ook zonder specifieke screening van reizigers snel zat duidelijk."
Gebrek aan informatie uit China
China wist de verspreiding van het coronavirus lang tot een minimum te beperken via het beruchte zerocovidbeleid. Maar na meerdere anti-overheidsdemonstraties ging de samenleving plotseling in vlot tempo van het slot af. Sindsdien lijkt het aantal besmettingen hard te stijgen.
Het Britse gezondheidsdatabureau Airfinity schat dat er dagelijks ongeveer 9000 coronadoden vallen in China. Een week eerder stond die schatting nog op ongeveer 5000. Maar volgens China kloppen die schattingen niet: het land meldde afgelopen week maar één covid-dode.
Voor veel landen is het gebrek aan informatie uit China de reden om regels voor Chinese reizigers aan te scherpen. In Italië schrok men nadat enkele dagen geleden een steekproef werd uitgevoerd op reizigers van twee vluchten van China naar Milaan. Een derde tot de helft van alle reizigers testte positief. Toch zeggen zowel het RIVM als het Europese gezondheidsinstituut ECDC vandaag dat er voorlopig geen maatregelen worden getroffen in de EU.
Een woordvoerder van het ministerie van VWS zegt dat het in Nederland niet nodig is. "We houden de situatie in de gaten via het RIVM, dat is aangesloten bij het ECDC. Als vanuit het RIVM het signaal komt dat er maatregelen nodig zijn, dan zijn we daar klaar voor. Die signalen zijn er nu niet." Maar de vraag of Nederland dan wél voldoende zicht heeft op de coronabesmettingen in China, kan de woordvoerder niet inhoudelijk beantwoorden.
'Grote mate van groepsimmuniteit'
Volgens GGD Amsterdam maakt Nederland hiermee de juiste keuze. "In Nederland is sprake van een zeer goede vaccinatiegraad en hebben we al een grote omikrongolf gehad. Daardoor is er in grote mate sprake van groepsimmuniteit. Ik verwacht niet dat de situatie in China in Nederland zal gebeuren", zegt arts-microbioloog Matthijs Welkers.
"Het is geen Chinees virus. Het is een virus dat in China is geïntroduceerd vanuit andere landen. Om je specifiek te focussen op een populatie die met een virus kampt dat het uit andere landen heeft gekregen, is onnodig stigmatiserend."
