Taiwan vraagt steun Westen tegen vijandelijkheden China

• 

  Sjoerd den Daas

  correspondent China
• Karin Brans

De wereldwijde ambities van China zijn steeds nadrukkelijker voelbaar in Taiwan. Het Westen moet volledig voorbereid zijn dat China uit is op een militaire invasie van Taiwan. Met die waarschuwing komt de Taiwanese minister van Buitenlandse Zaken Joseph Wu in Nieuwsuur. "Andere landen kunnen ons helpen tegen de vijandelijkheden vanuit China."

Morgen kunnen mensen in Taiwan naar de stembus, voor de lokale verkiezingen. Die gaan vooral over lokale thema's, maar de gespannen relatie met China is nooit ver weg. "Elke keer dat mensen naar het stemhokje gaan om hun stem uit te brengen, is dat een bevestiging dat Taiwan een democratie is. Dat Taiwan niet onder de jurisdictie van een ander land valt", zegt Wu.

In tijden van oplopende spanningen met China is het goed om het Taiwanese volk te laten voelen dat ze er niet alleen voor staat, vindt Wu. "Dat we goede vrienden hebben die ons steunen. En dat de internationale gemeenschap ons als een lichtend voorbeeld van politieke ontwikkeling ziet voor de rest van de landen in ons gebied." Eerder deze week stelde Wu dat Chinese inmenging ditmaal "niet zo overheersend" is als bij eerdere verkiezingen het geval was.

Verdedigen

Nieuwsuur spreekt met Wu over de gevolgen van de militaire druk die China steeds verder opbouwt. Gevolgen die ook de rest van de wereld zal voelen. Daarbij gaat het over de Russische invasie in Oekraïne. China's voortdurende militaire oefeningen hebben een overeenkomst met die invasie, denkt Wu.

"Mensen vragen zich nu af waarom we Rusland in 2014 op de Krim niet hebben tegengehouden, want door de oorlog in Oekraïne komt Europa nu in gevaar. Dat argument geldt in Taiwan ook. China valt Taiwan lastig, bedreigt ons en probeert Taiwan over te nemen."

Hij haalt twee bokshandschoenen tevoorschijn. "Van de burgemeester van Kiev", zegt hij, over de man die eerder wereldkampioen boksen was. "Als dank voor onze steun." Zelf zegt hij ze nooit nodig te hebben. "We hopen niet dat er ooit oorlog uitbreekt, maar we zullen ons verdedigen zoals de Oekraïners dat nu doen."

Wu kijkt ook naar Hongkong, waar China het streven naar afscheiding, buitenlandse inmenging en staatsondermijnende activiteiten met een speciale 'veiligheidswet' de kop heeft ingedrukt. "Het Westen, de westerse democratieën, hebben de Chinezen veroordeeld en gesanctioneerd. Maar dat was niet genoeg om te voorkomen dat China Hongkong zijn wil heeft opgelegd. En nu is daar geen vrijheid meer, niets meer."

Machtsvertoon

Wu: "De hele wereld stelt nu soortgelijke vragen als na de annexatie van de Krim: wie is het volgende slachtoffer van China's ambitieuze droom? Veel mensen hadden het al over Taiwan en daarom konden we Hongkong niet stoppen. China zet alle druk nu op Taiwan en het zal uiteindelijk veel meer zijn dan alleen Taiwan."

Hij doelt op China's ambities binnen en buiten de regio. De Zuid-Chinese Zee, bijvoorbeeld, maar ook verder van huis. "Als je kijkt naar de Chinese acties en hun invloed in Afrika, in sommige delen van Europa, dan denk ik dat we ons zorgen moeten maken als Taiwan valt. Wie zal de volgende zijn of wat zal er daarna gebeuren?"

Het machtsvertoon rond Taiwan is de afgelopen tijd flink toegenomen, waarbij Peking het bezoek van voorzitter van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi aangreep als argument voor grootschalige militaire oefeningen.

Dagelijks laten vliegtuigen van het Chinese Volksbevrijdingsleger zich gelden. Wu: "Dit jaar al meer dan 2700 keer in onze luchtverdedingszone." Bijna drie keer hoger dan het cijfer van 2021. "De Chinese militaire voorbereidingen lijken steeds verder op stoom te komen."

Een gewapend conflict zal ook verstrekkende gevolgen hebben voor de wereldeconomie. De Taiwanese chipfabrikant TSMC maakt iets wat geen enkel ander land nog kan.

Aan een tijdspad voor een mogelijke invasie wil hij zich niet wagen. "Dat is moeilijk om te voorspellen", stelt hij, gevraagd of hij het doemscenario van een invasie in de komende vijf jaar ziet uitkomen. De Chinese partijbaas en president Xi Jinping sprak tijdens het laatste partijcongres van de Chinese Communistische Partij, waar hij werd herkozen als president, duidelijke taal: China is vastbesloten om het 'afvallige' Taiwan, al decennialang de facto onafhankelijk, met het vasteland te herenigen.

Riskanter

Mocht China Taiwan binnenvallen, dan zal het land het Westen om hulp vragen. Amerika kan dan betrokken raken bij de strijd. De Amerikaanse president Joe Biden heeft al laten weten dat het Amerikaanse leger Taiwan zal verdedigen bij een eventuele invasie. "Dat is erg fijn van Biden", zegt Wu. "We werken nauw samen met de Verenigde Staten, maar uiteindelijk is onze verdediging onze eigen verantwoordelijkheid. We hebben de wil en het vermogen om dat te doen."

Wu denkt dat de situatie nu nog riskanter is door onder meer de rammelende economische situatie in China, veroorzaakt door de covidlockdowns en onvrede bij de Chinese bevolking over de crisis op de vastgoedmarkt. "Als China genoeg sociale problemen heeft, denk ik dat ze misschien een externe crisis willen creëren om de binnenlandse aandacht af te leiden. En dan is Taiwan de eerste zondebok."

Wu, 'levenslang' op een Chinese sanctielijst ("Een badge of honour") omdat Peking hem ziet als separatist, zegt dat de Taiwanese regering bereid is met Peking in gesprek te gaan. "De deur staat wagenwijd open voor discussie. Maar wel op basis van gelijkheid en wederzijds respect."

Een overgrote meerderheid van de Taiwanezen wil de huidige status quo behouden. Wu: "Dat is ook het regeringsstandpunt. Maar als China militair geweld gaat gebruiken of daarmee dreigt, zal Taiwan zeer standvastig zijn."

Bekijk hieronder het uitgebreide interview met Joseph Wu: