De Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft het belangrijkste rentetarief met 0,75 procentpunt verhoogd. Door de verhoging ligt het rentetarief nu tussen de 2,25 en 2,5 procent, het hoogste niveau sinds 2018.
Het is al de vierde verhoging in vijf maanden tijd. De Fed wil met deze nieuwe stap de inflatie beteugelen, al leidt de maatregel in de rest van de wereld juist tot hogere prijzen.
VS sneller met renteverhoging
De renteverhoging komt niet onverwacht. De inflatie is in Amerika in tientallen jaren niet zo hoog geweest: afgelopen maand lagen de prijzen 9,1 procent hoger dan een jaar geleden. "De inflatie is er misschien wel permanenter dan in Europa", zegt Hendrik Tuch, vermogensbeheerder bij verzekeraar Aegon.
De inflatie in Europa wordt voor een groot deel veroorzaakt door de oorlog in Oekraïne, die leidt tot hoge voedsel- en energieprijzen. "Amerika is zelfvoorzienend als het gaat om energie en voedsel. Daar is het echt de kracht van de economie in de afgelopen jaren die voor hoge inflatiecijfers zorgt", zegt Tuch.
Na de coronalockdowns zijn mensen meer gaan uitgeven. Overal in de Verenigde Staten is de vraag naar producten hoog en is er schaarste aan goederen en werknemers, wat leidt tot hoge prijzen.
Veel Amerikanen voelen die prijsstijgingen in hun portemonnee:
Mede daarom zagen ze zich in Amerika eerder dan in Europa genoodzaakt om de rente te verhogen. Die hogere rente bedwingt de prijsstijgingen, is het idee, doordat het aantrekkelijker wordt om te sparen ten opzichte van consumeren en investeren.
10 procent inflatie
Een lastig bijeffect is wel dat de prijzen bij ons juist stijgen, legt Tuch uit, want een hoge Amerikaanse rente betekent dat het lucratiever is om geld weg te zetten in Amerika. Daardoor neemt de vraag naar dollars toe en wordt die munt duurder. Europese bedrijven moeten dan meer betalen voor alles wat ze in Amerika kopen. "De euro is verzwakt, wat onze inflatie verder omhoog duwt."
En dus zal de Europese Centrale Bank sneller geneigd zijn óók de rente te verhogen, om hier de inflatie te beteugelen en de euro weer wat sterker te maken. Dat deed de ECB vorige maand voor het eerst in elf jaar.
Maar, zegt Tuch, met de hoge inflatie was het voor de ECB sowieso "echt wel de beurt om eens fatsoenlijke stappen te zetten". In Nederland ligt de inflatie al enkele maanden rond de 10 procent.
Recessie
Vorige week verhoogde de ECB de rente met een half procentpunt, de eerste verhoging sinds 2011. De rente blijft flink achter bij de Amerikaanse, maar met goede reden: economen verwachten dat de economie in een recessie belandt. Tuch: "Dat komt doordat consumenten de hand op de knip houden omdat ze worden geconfronteerd met enorm hogere kosten voor hun levensmiddelen en hun energieconsumptie." Een hogere rente zou betekenen dat consumenten nóg minder uitgeven en de economie sneller of nog meer krimpt.
Ondanks dat recessiegevaar zal de Amerikaanse Fed waarschijnlijk nog een aantal keer de rente verhogen, zegt Tuch. "Dat gaat ten koste van de economie, maar het is nu even noodzakelijk om de inflatie weer in het spoor te krijgen."
