Roemer Ockhuijsen en Jelmer Jansma
Roemer Ockhuijsen en Jelmer Jansma
De Sociaal-Economische Raad (SER) adviseert het kabinet de Wet flexibel werken aan te passen zodat werknemers meer zeggenschap krijgen over de mogelijkheid vanuit huis te werken. Volgens de SER is nieuwe wetgeving nodig omdat (deels) thuiswerken na de coronapandemie 'een structureler karakter zal krijgen in onze maatschappij'.
De SER komt met de aanbeveling in het advies Hybride werken dat morgen wordt gepubliceerd. Op dit moment mag een werkgever een verzoek tot thuiswerken afwijzen, zolang hij daarover met de werknemer in gesprek gaat. De SER adviseert de wet zo aan te passen dat werkgevers naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid moeten beargumenteren waarom een werknemer op kantoor moet werken.
Werken waar je wilt
GroenLinks en D66 dienden in januari vorig jaar al een wetsvoorstel in, die de drempel voor werkgevers moest verhogen om werknemers de optie tot thuiswerken te ontzeggen. Alleen zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zouden een werkgever volgens dat voorstel reden geven een verzoek tot thuiswerken te weigeren. Vakbond FNV steunde dat plan destijds.
Zowel de Raad van State als het Adviescollege Toetsing Regeldruk oordeelden vervolgens dat het onduidelijk is welk probleem een dergelijke wet oplost en achtten een aanpassing van de wet daarom niet noodzakelijk. Maar de SER ziet dat anders. "Juridische kaders ontbreken", zegt SER-voorzitter Mariëtte Hamer. "Het criterium van redelijkheid en billijkheid biedt ruimte voor maatwerk en stimuleert werkgevers en werknemers afspraken te maken."
Hoeveel werkgevers en werknemers er daadwerkelijk niet met elkaar uitkomen over thuiswerken, weet de SER niet. "Dat zal een kleine groep zijn." Werkgeversorganisatie AWVN en vakbond FNV, beide betrokken bij de totstandkoming van het advies, laten weten niet veel klachten te krijgen.
Nadelen
Arbeidsrechtadvocaten merken wel dat werkgevers niet meer zo onverdeeld enthousiast zijn over thuiswerken als tijdens de eerste covidmaanden. Arbeidsrechtadvocaat Wijnand Blom: "In het begin waren zowel werknemers als werkgevers erg positief. De productiviteit was hoog." Maar werkgevers zien inmiddels ook steeds meer de nadelen. "Overleggen, aansturen en opleiden gaat lastiger. Werknemers raken onthecht van het werk."
Blom denkt wel dat een wetswijziging een steuntje in de rug kan zijn voor werknemers die thuis willen werken: "Redelijkheid en billijkheid geldt nu eigenlijk ook al tussen werkgever en werknemer. Maar een rechter gaat hier toch invulling aan geven. Als een werkgever echt onredelijk is, dan sta je als werknemer sterker."
Gelijke kansen
Naast een aanpassing van de Wet flexibel werken wijst de SER op een aantal andere mogelijke verbeterpunten ten behoeve van hybride werken. Zo adviseert het orgaan duidelijke afspraken te maken over de mogelijkheid voor werknemers om onbereikbaar te zijn voor hun werkgever om te voorkomen dat de grens tussen werk- en privésfeer te veel vervaagt.
Ook raadt de raad aan extra aandacht te besteden aan werknemers met minder digitale kennis en werknemers met een beperking zodat zij gelijke kansen hebben om hybride te werken.
Het advies Hybride werken is het laatste advies onder leiding van voorzitter Mariëtte Hamer. Zij verlaat de SER en gaat aan de slag als regeringscommissaris Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag.
