Reders maken zich grote zorgen dat door de oorlog in Oekraïne op termijn een tekort aan zeelieden zal ontstaan. Door de strijd kunnen of mogen Oekraïense zeevarenden op dit moment hun land niet verlaten. Als de oorlog lang gaat duren, zullen schepen stil komen te liggen.
"Wij zijn bang dat we onze zeelieden niet meer kunnen aflossen. Ook buitenlandse reders varen veel met Russen en Oekraïners, dus we zijn allemaal op zoek naar bemanningen", zegt directeur Annet Koster van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Reders in Nieuwsuur.
Tekort
De internationale zeevaart is sterk afhankelijk van Russische en Oekraïense kapiteins, stuurlieden en matrozen. Op de schepen varen wereldwijd zo'n 200.000 Russen en 75.000 Oekraïners. Door onder meer een tekort aan goed opgeleide zeelieden, de lagere lonen en de maritieme traditie van Rusland en Oekraïne, zijn de afgelopen jaren ook op Nederlandse schepen veel Oekraïners en Russen gaan werken. In totaal zo'n 4500 man: 3000 Russen en 1500 Oekraïners.
Kapitein Valerii Stepanov belt elke dag met zijn vrouw en dochters. Hij voelt zich machteloos. Hij zit vast op zijn schip, aflossing is nog niet mogelijk.
Vaak werken Russen en Oekraïners samen op hetzelfde schip. En ondanks de oorlog zijn er op dit moment niet of nauwelijks spanningen tussen beide groepen. "Ik was op een schip met een gemixte bemanning van Russen en Oekraïeners en die hadden de afspraak gemaakt: we praten niet over wat er in ons thuisland gebeurt. De sfeer was er gelukkig goed", aldus inspecteur Aswin Noordermeer van de Internationale Transportvakbond (ITF).
Helderheid
Om de Oekraïense zeelieden te helpen, doen reders er alles aan om hun personeel uit het oorlogsgebied te halen en onder te brengen op een veilige plek. Inmiddels zijn er zo'n twintig Oekraïense familieleden van zeevarenden naar Nederland gehaald. Ze worden opgevangen in Zeeland.
Directeur Koster van de KVNR: "In praktische zin zorgen reders ervoor dat zeevarenden en hun families die naar Nederland toe komen, hier worden opgevangen. Ze huren vakantieparken en stellen hun eigen huizen ter beschikking. Dat gebeurt gelukkig in veel meer Europese landen."
Van alle goederen wordt 90 procent via zee vervoerd. De KVNR riep de Nederlandse overheid en de EU deze week op om meer helderheid te geven over de sancties die de scheepvaart en bemanningen raken. Zo liggen er bijvoorbeeld nog steeds Nederlandse schepen in de haven van Sint-Petersburg.
