Militair ingrijpen in Oekraïne is echt geen optie, zegt premier Rutte in gesprek met Nieuwsuur. "Dat zou potentiële gevolgen hebben die niet te overzien zijn. Die kunnen zo ernstig zijn, dat ze ook een gevaar kunnen zijn voor de hele wereld."
De 27 leiders van de EU-lidstaten waren in Versailles bij elkaar voor een tweedaagse top. Na afloop sprak politiek duider Arjan Noorlander uitgebreid met de premier over de oorlog en de veranderende wereld.
Op dit moment is het volgens Rutte alleen mogelijk om te werken aan sancties, het leveren van militaire spullen, het voortzetten van de humanitaire hulp en het leveren van medicijnen. Volgens Rutte zijn de economische sancties zwaar, en raken zij het Russisch leiderschap.
Risico op conflict NAVO met Rusland
"Als je meer zou doen, bijvoorbeeld troepen sturen of een no-flyzone instellen, dan breng je het machtigste militaire bondgenootschap uit de wereldgeschiedenis, de NAVO, in een rechtstreeks conflict met de één na grootste atoommacht ter wereld, Rusland. Dat is na Amerika de grootste atoommacht ter wereld."
Volgens Rutte is het risico op militair ingrijpen te groot. "Het is ook de taak van mij en mijn collega's om ons land te beschermen, ons land veilig te houden. Dat is de eerste taak van het kabinet. En collectief als NAVO, om ervoor te zorgen dat wij het NAVO-bondgenootschap beschermen."
"Dat betekent dat je risico mag nemen met zware sanctiepakketten, en militaire wapens mag leveren die wij verantwoord vinden", vervolgt Rutte. "Maar er is ook een moment waarop leiders moeten zeggen: nu wordt het onverantwoord. Dat geldt voor een no-flyzone of troepen op de grond van ons in Oekraïne."
Groot risico
Oekraïne wil graag lid worden van de EU. Vorige week diende president Zelensky een officiële aanvraag in voor lidmaatschap. Een grote meerderheid van het Europees Parlement wil dat Oekraïne het kandidaat-lidmaatschap krijgt en het Parlement riep de Commissie en de lidstaten op om daarnaartoe te werken. De Europese Commissie moet beoordelen wat Oekraïne moet doen om EU-lid te kunnen worden.
Er zijn geluiden dat vooral Rutte zijn voet dwars zou zetten. Maar volgens Rutte gaat het om meerdere landen, en is voorzichtigheid geboden. "Er is een veel bredere groep landen die zegt: 'We moeten de komende tijd nog veel intensiever gaan samenwerken met Oekraïne.' We snappen ook dat zij die ambitie hebben om zich meer op Europa te gaan richten. Maar we moeten dat ook praktisch houden. Er loopt een aanvraag voor lidmaatschap. Maar dat gaat langer duren."
"Het is de Europese ambitie van Oekraïne en die hebben wij te erkennen en te herkennen. Ze zijn ook partners in Europa, we zijn familie. Maar als lidmaatschapsaanvraag een onderdeel, een instrument wordt in een politiek proces, dan is dat een groot risico voor zo'n Europese Unie als geheel."
Volgens Rutte is een grote pagina van de geschiedenis omgeslagen. "Het is oorlog in Europa, tussen Rusland en Oekraïne. Wij moeten er alles aan doen om dat zo snel mogelijk tot deëscalatie te brengen, te laten stoppen waar het is en te laten eindigen."
Bekijk hier het gesprek met premier Mark Rutte:
