Over drie maanden kiest Frankrijk een nieuwe president. De verkiezingen zijn spannender dan ooit. Intussen wordt er met argwaan gekeken naar de groeiende invloed van nieuwszender CNEWS: het 'Fox News à la française'.
Het leek een uitgemaakte zaak, een duel tussen de huidige president Emmanuel Macron en Marine Le Pen, leider van het populistische Rassemblement National. Maar de kaarten liggen inmiddels anders.
Twee verrassende kandidaten maken ook kans om op 10 april de tweede ronde te behalen: de centrumrechtse Valérie Pécresse, kandidaat voor de gaullistische partij Les Républicains en de radicaal-rechtse schrijver en polemist Éric Zemmour.
Zouden de Fransen vandaag stemmen, dan wint volgens een laatste peiling van het bureau Ipsos Macron glansrijk de eerste ronde met 26 procent. Marine Le Pen komt op 17 procent, Valérie Pécresse op 16 procent en Éric Zemmour op12 procent. Van de grote groep linkse kandidaten lukt het niemand 10 procent te halen.
Groeiende argwaan
Die peilingen geven iets van houvast, maar er zijn ook grote onzekerheden. Bepaalt de coronacrisis het debat? Of toch rechtse thema's als migratie, islam en onveiligheid? Gaan Fransen stemmen of blijven ze weg, uit angst voor coronabesmettingen of uit wantrouwen naar de politiek?
En hoe groot is de invloed van het Franse voorzitterschap van de Europese Unie. President Macron hoopt te schitteren op het internationale podium en heeft maanden, zelfs jaren toegewerkt naar dit moment. Hij hoopt met grote dossiers op het gebied van bijvoorbeeld defensie, klimaat en Europese grensbewaking flinke vorderingen te maken dit komend half jaar.
Mediaspecialisten, journalisten en politici zijn ongerust over de politieke invloed tijdens deze presidentsverkiezingen en kijken met groeiende argwaan naar de nieuwszender CNEWS, een van de grotere 24-uurs zenders. De Franse Senaat is inmiddels een parlementaire enquête gestart naar de mediamacht van aandeelhouders.
Multimiljardair
De zender CNEWS is in handen van de Bretonse zakenman en mediamagnaat Vincent Bolloré. De 69-jarige multimiljardair is een ultraconservatieve katholiek, die de Franse identiteit wil verdedigen. Hij gaf de ultrarechtse schrijver en polemist Éric Zemmour een dagelijks televisieprogramma op primetime.
Zemmour's radicale uitspraken bleken een ongekend succes. De polemist werd veroordeeld wegens het aanzetten tot rassenhaat, toch groeide het aantal kijkers en werd Zemmour populairder dan ooit. Hij besloot mee te doen aan de presidentsverkiezingen.
Volgens Raphaëlle Bacqué, onderzoeksjournaliste van Le Monde, zijn presidentskandidaat Zemmour en Bolloré bondgenoten. "Ze delen dezelfde nationalistische waarden, dezelfde ambitie. Het is voor het eerst in Frankrijk dat een industrieel via een televiziezender een kandidaat lanceert tijdens zeer belangrijke verkiezingen."
En Bolloré zou volgens haar nog een missie hebben: verhinderen dat Macron een tweede presidentstermijn krijgt. Als president probeerde Macron de groei van zijn media-imperium te beperken. Bacqué: "Vincent Bolloré verafschuwt Emmanuel Macron. Hij wil ongetwijfeld dat Macron wordt verslagen."
'Reclame voor Zemmour'
Bacqué werkte maanden aan een groot onderzoek naar mediamagnaat Bolloré, zijn politieke drijfveren en contacten. Ze keek ook naar de 24uurs-zender CNEWS. "Bolloré is de Rupert Murdoch Franse stijl. Tijdens de oprichting van CNEWS heeft hij goed naar Fox News gekeken. Hij koos zelfs een Amerikaans klinkende naam en wil er een politiek instrument van maken." Bacqué denkt dat de zender nu al een belangrijke rol speelt in de campagne voor de presidentsverkiezingen.
Ondanks herhaalde verzoeken willen mediamagnaat Bolloré en CNews ons niet te woord staan. Maar een hoofdredacteur van de zender verklaarde eerder dat "Fransen de politieke correctheid beu zijn. Explosieve thema's als islam, migratie en onveiligheid moeten worden besproken."
Zemmour moest van de Franse mediawaakhond met zijn programma stoppen toen bleek dat hij politieke ambities had. Toch is hij nog voortdurend in beeld, ziet Alexis Levrier, een historicus gespecialiseerd in de Franse media. "Zemmour wordt voortdurend positief afgeschilderd. Commentatoren van CNEWS steunen zijn gedachtengoed. De hele zender maakt reclame voor Zemmour."
Zelfs Marine Le Pen beklaagde zich onlangs over "de buitensporige aandacht van CNEWS voor Zemmour". Ze vindt dat de zender al anderhalf jaar openlijk campagne voert voor haar concurrent. "Monsieur Bollore moet begrijpen dat mediamagnaten niet bepalen wie er president wordt."
Historicus Levrier gelooft niet dat CNEWS zoveel macht heeft dat Zemmour gekozen wordt als president. "Maar het lukt de zender wel om in debatten zijn thema's naar voren te schuiven." Journalist Bacqué beaamt dat. "De ideeën van Zemmour over immigratie en islam staan centraal tijdens deze presidentsverkiezingen."
